Trung Quốc cảnh báo Mỹ tránh xa Hong Kong
Sáng 2-10 (giờ Việt Nam), Mỹ và Trung Quốc đã công khai chỉ trích nhau khi Bắc Kinh cảnh báo Washington lùi lại và sẽ không dung thứ “những hành động phi pháp”.
Đứng bên cạnh Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trước khi bước vào cuộc hội đàm tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố: “Chính phủ Trung Quốc có lập trường kiên định và rõ ràng. Chuyện Hong Kong là vấn đề nội bộ của Trung Quốc”.
AFP miêu tả ông Vương nói nghiêm nghị: “Tất cả các nước nên tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc và đây là nguyên tắc cơ bản của việc quản lý quan hệ quốc tế. Tôi tin rằng bất cứ nước nào, bất cứ xã hội nào, bất cứ ai cũng không cho phép những hành động phi pháp vi phạm trật tự”.
Đáp lại, ông Kerry nhắc lại lời kêu gọi kiềm chế. Đứng bên cạnh ông Vương, ông nói với các phóng viên: “Như Trung Quốc đã biết, chúng tôi ủng hộ phổ thông đầu phiếu ở Hong Kong theo Luật Cơ bản. Chúng tôi tin rằng một xã hội mở với mức độ tự trị cao nhất có thể và được điều hành bởi luật lệ là điều cơ bản đối với sự ổn định và thịnh vượng của Hong Kong”.
Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng nói với ông Vương Nghị hôm 2-10 (giờ Việt Nam) rằng Washington sẽ theo dõi chặt chẽ cuộc biểu tình ở Hong Kong và kêu gọi một giải pháp hòa bình cho vấn đề. Trong cuộc gặp giữa ông Vương và cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Susan Rice tại Nhà Trắng, ông Obama cũng khẳng định sẽ đến Trung Quốc cuối năm nay.
Tại Hong Kong, đến sáng sớm nay, vẫn còn hơn 3.000 người biểu tình tụ tập bên ngoài trụ sở chính quyền, kêu gọi trưởng đặc khu Lương Chấn Anh từ chức. Họ muốn nói chuyện mặt đối mặt với ông Lương. Trong khi đó, cảnh sát chống bạo động với mũ bảo hiểm, mặt nạ chống hơi cay và khiên vẫn đứng túc trực sau hàng rào sắt. Ông Vương nói Bắc Kinh có “khả năng kiểm soát phù hợp tình hình hiện tại theo luật hiện hành”.
Đêm qua, một trong những lãnh đạo biểu tình sinh viên là Agnes Chow dọa sẽ có các hành động mạnh mẽ hơn, trong đó có cả việc chiếm các trụ sở cơ quan chính quyền. Với việc hôm qua và hôm nay là ngày nghỉ lễ ở Hong Kong, nhiều người có thời gian rảnh rỗi để tham gia biểu tình.
Sinh viên 23 tuổi Jason Chan thì nói cần phải leo thang phong trào. “Nhiều người đã đổ ra đường mỗi ngày và chính quyền không trả lời chúng tôi. Nếu chúng tôi không đưa mọi chuyện lên một mức độ mới, phong trào này là vô nghĩa” - Chan nói.
Nhưng cũng có người lưỡng lự, như nhà thiết kế thời trang Janice Pang: “Tôi nghĩ chúng tôi nên giữ một phong trào hòa bình. Người Hong Kong sẽ không ủng hộ chúng tôi nếu chúng tôi làm điều gì đó quá khích”.
-----------------------
Bốn trường hợp Trung Quốc điều quân đến Hong Kong
Cuộc biểu tình hiện tại ở đặc khu Hong Kong gây ra mối đe dọa đối với Trung Quốc.
Tạp chí Mỹ The National Review ngày 30-9 (giờ địa phương) đã nêu nhận định như trên của học giả Michael Auslin (Viện Doanh nghiệp Mỹ).
Học giả Michael Auslin ghi nhận Trung Quốc mong muốn bốn điều: Biểu tình ở Hong Kong sẽ tan dần sau tối thiểu một tuần; chính quyền Hong Kong sẽ điều phối các doanh nghiệp và dư luận cô lập người biểu tình và tiến tới chấm dứt biểu tình; chính quyền Hong Kong sẽ giảm số người biểu tình và sinh hoạt trở lại bình thường; chính quyền Hong Kong sẽ đàn áp và giải tán biểu tình.
Tuy nhiên, theo học giả Michael Auslin, Trung Quốc cũng sẽ áp dụng đối sách cuối cùng là điều động quân đội đến Hong Kong trong bốn trường hợp:
- Biểu tình ở Hong Kong gia tăng, sinh viên và phong trào Chiếm trung tâm liên kết chặt hơn.
- Các doanh nghiệp ở Hong Kong bãi công ủng hộ biểu tình.
- Biểu tình ủng hộ Hong Kong sẽ xảy ra tại các khu vực nhạy cảm như Tân Cương, Tây Tạng, lãnh thổ Đài Loan.
- Biểu tình hoặc thông tin tuyên truyền cho biểu tình bột phát ở Trung Quốc đại lục.
Trong bốn trường hợp này, học giả Michael Auslin nhận định Trung Quốc lo ngại nhất là làn sóng biểu tình lan sang Trung Quốc đại lục.
-----------------------
Sinh viên dọa chiếm cơ quan chính quyền
Ngày 1-10, cuộc biểu tình của phong trào Chiếm trung tâm (Occupy Central) đã bước sang ngày thứ tư.
Liên đoàn Sinh viên Hong Kong tiếp tục ra tối hậu thư yêu cầu đến ngày 2-10 đặc khu trưởng Lương Chấn Anh phải từ chức, nếu không sinh viên sẽ chiếm các cơ quan chính quyền.
----------------------
Biểu tình khắp thế giới ủng hộ phong trào dân chủ tự quyết của Hong Kong
Hưởng ứng lời kêu gọi từ mạng xã hội Facebook, trong ngày 1-10, nhiều cuộc biểu tình ủng hộ phong trào Chiếm trung tâm ở đặc khu Hong Kong đã diễn ra tại 64 thành phố ở Mỹ, Canada, New Zealand, Úc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Anh, Áo, Đan Mạch, Pháp, Phần Lan, Đức, Na Uy, Thụy Điển, lãnh thổ Đài Loan, đặc khu Ma Cau (Trung Quốc). Thành phần chủ yếu là sinh viên.
-----------------------
Hong Kong làm nóng cả thế giới
Chính quyền Philippines cảnh báo lao động của nước này ở Hong Kong tránh xa các cuộc biểu tình. Với lời lẽ nghiêm trọng hơn lãnh sự các nước khác, lãnh sự Philippines khuyến cáo công dân tránh để bị coi là một phần của biểu tình nhằm đảm bảo an toàn và cho biết mức phạt cho hành vi gây rối ở Hong Kong là 5.000 HKD hoặc 12 tháng tù. Rất nhiều lao động Philippines đang làm người giúp việc tại Hong Kong.
-------
Người Việt ở Hong Kong: “Tôi thấy không quá căng thẳng”
Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 1-10, anh Nguyễn Đông Hải - đang có mặt ở khu vực Causeway Bay, một trong ba điểm tập trung biểu tình - cho biết theo chứng kiến của anh, tình hình biểu tình không quá căng thẳng.
Người tham gia đa số là giới trẻ, tập trung chủ yếu vào buổi tối, từ 21g trở đi họ mới đổ ra đường ở khu Causeway Bay tụ tập thành từng nhóm và rất trật tự.
Từ ngày 29-9 đến nay cảnh sát chỉ chốt chặn ở những khu vực nhạy cảm. Tại các khu Wan Chai và các quận phía đông chủ yếu là người dân biểu tình, họ phong tỏa các con đường chính ở khu trung tâm Hong Kong nên giao thông rất khó khăn.
Anh Hải cho biết đến khoảng 18g30 ngày 1-10 số người đổ ra đường biểu tình vẫn không đông lắm. Cảnh sát Hong Kong cũng có mặt ở các khu biểu tình nhưng trong trạng thái bình thường, sự xuất hiện của họ nhằm đảm bảo người dân không “manh động” và biểu tình trong trật tự.
--------
Phát ngôn Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon tuyên bố: “Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon hiểu rằng đây (biểu tình ở Hong Kong) là vấn đề nội bộ và hối thúc các bên liên quan giải quyết bất đồng theo phương thức hòa bình và bảo vệ các nguyên tắc dân chủ”.
----------
Tại Anh, trả lời đài truyền hình Sky News, Phó Thủ tướng Nick Clegg cho biết ông đã triệu tập Đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu Minh đến gặp vào cuối tuần này. Mục đích để bày tỏ lo ngại về cách thức chính quyền đặc khu Hong Kong xử lý biểu tình và khẳng định lập trường của Anh rằng Hong Kong phải được hưởng bầu cử tự do, công bằng và cởi mở.
----------
Tại Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Jen Psaki cho biết ngày 1-10, Ngoại trưởng John Kerry có thể sẽ thảo luận về tình hình đặc khu Hong Kong với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị tại Washington, D.C. Ngoại trưởng Vương Nghị dự kỳ họp Đại Hội đồng LHQ ở Mỹ đồng thời thăm Mexico và Mỹ từ ngày 24-9 đến 2-10.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Robert Menendez cho biết đã gửi thư kêu gọi đặc khu trưởng Lương Chấn Anh thực thi vai trò lãnh đạo để bảo đảm các quyền tự do, dân chủ đầy đủ cho người dân đặc khu Hong Kong.
Nghị sĩ Chris Smith, Chủ tịch Tiểu ban Nhân quyền toàn cầu thuộc Ủy ban Đối thoại Hạ viện, thông báo một tổ đặc biệt đã được thành lập để giám sát tình hình nhân quyền ở đặc khu Hong Kong.
Ông kêu gọi Trung Quốc phải thể hiện vai trò lãnh đạo và kiềm chế trong đối phó với các cuộc biểu tình hòa bình, đồng thời tôn trọng các cam kết bảo đảm quyền tự trị và các quyền tự do cơ bản ở Hong Kong.
-----------------------
Đặc khu trưởng Lương Chấn Anh: dứt khoát có bầu cử phổ thông đầu phiếu vẫn tốt hơn là không
Sáng 1-10, chính quyền đặc khu Hong Kong đã tổ chức lễ kỷ niệm 65 năm ngày Quốc khánh Trung Quốc tại quảng trường Kim Tử Kinh (quận Loan Tử).
Tại buổi lễ, đặc khu trưởng Lương Chấn Anh phát biểu nhấn mạnh: “Hong Kong và đại lục liên kết chặt chẽ trong phát triển. Chúng ta phải sát cánh bên nhau làm việc để biến giấc mơ Trung Hoa thành hiện thực… Những người khác nhau có ý kiến khác nhau về gói cải cách (bầu cử) là điều có thể hiểu được nhưng dứt khoát có bầu cử phổ thông đầu phiếu vẫn tốt hơn là không”.
Báo South China Morning Post (Hong Kong) ghi nhận lúc đó, bên ngoài quảng trường Kim Tử Kinh, nghị sĩ Lương Quốc Hùng, Chủ tịch đảng Liên đoàn Dân chủ xã hội và những người biểu tình hô khẩu hiệu đòi đặc khu trưởng Lương Chấn Anh từ chức.
----------------------
Tường thuật từ điểm nóng Hồng Kông của phóng viên báo Thanh Niên
Sau hai đêm xuống đường cùng giới trẻ Hồng Kông, tôi chứng kiến những người đứng đầu phong trào đòi dân chủ luôn giữ cho cuộc biểu tình mang tính bất bạo động (non-violence). Hừng hực, kiên quyết nhưng vẫn có kế hoạch dài lâu cho cuộc đấu tranh, những người trẻ ở đây đang cho thấy họ không dễ dàng bị khuất phục.
Họ có nhiều nhóm nhỏ cung cấp hậu cần bao gồm nước uống, bánh ngọt, khăn giấy, khẩu trang, lẫn kiếng chống hơi cay, các trạm sơ cứu. Họ dán các bảng thông báo nguyên tắc kháng nghị phi bạo lực, phản đối trong ôn hòa. Họ hướng dẫn cách xử lý khi bị cảnh sát giam giữ.
Một số nhóm nhỏ hát bài Bạn có thể nghe mọi người hát? (Can you hear the people sing?) trong vở nhạc kịch Những người khốn khổ (Les Miserables) với phiên bản tiếng Quảng Đông. Lời bài hát được viết lại nói về tổng tuyển cử tự do, cùng với dù (ô) tượng trưng cho sự phản kháng chống lại việc xịt hơi cay của cảnh sát, và ruy-băng vàng đã trở thành biểu tượng của giới trẻ Hồng Kông đòi dân chủ.
Một người tham gia biểu tình, 32 tuổi, cho tôi biết anh ta tự nguyện xuống đường cùng với các người bạn của mình. Anh đang đi làm nên không tham gia hội nhóm của học sinh, sinh viên. Anh mua trái cây, nước suối phân phát cho những người biểu tình khác. Người này thừa nhận hành động của anh xuất phát từ mong muốn dân chủ cho Hong Kong. Anh đòi chính phủ Trung Quốc phải thực hiện cam kết của mình, tức tổ chức tổng tuyển cử tự do thật sự cho Hồng Kông vào năm 2017.
Chung San Hào, sinh viên 21 tuổi, một thành viên tích cực trong nhóm lãnh đạo biểu tình cho hay phần lớn người biểu tình đều tự phát. Hành động của họ thể hiện sự giận dữ và bất mãn đối với Đặc khu trưởng Lương Chấn Anh và chính quyền Bắc Kinh.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với giới trẻ. Ông Terrence Dương (Terrence Yeung), 49 tuổi, một nhà bình luận chính trị ở Hồng Kông, cho rằng đang có một khoảng cách thế hệ về cách nhìn nhận con đường đi tới dân chủ ở Hồng Kông. Tầng lớp trung niên và già cả ở Hồng Kông khá thực dụng, thích sự ổn định và tránh mọi nguy cơ có thể gây ảnh hưởng đến nền kinh tế Hồng Kông.
Ông Dương thừa nhận mình đại diện cho tầng lớp này. Ông nói với tôi rằng giới trẻ Hồng Kông hiện nay quá lý tưởng về chính trị và họ không có tầm nhìn dài hạn về tương lai Hồng Kông.
Đêm cuối tháng 9, trời đổ mưa nhưng không làm cho không khí Hồng Kông bớt oi bức hơn. Hàng chục ngàn người trẻ, mặc áo thun đen đính ruy-băng màu vàng đổ xô về khu trung tâm hành chính nằm khoảng giữa hai trạm tàu điện ngầm Admiralty và Central.
Họ hô vang khẩu hiệu đòi Đặc khu trưởng Lương Chấn Anh từ chức và quyền tự lựa chọn ứng cử viên cho cuộc tổng tuyển cử Đặc khu trưởng vào năm 2017 thay vì dựa trên danh sách cho Trung Quốc lựa chọn.
Cuộc xuống đường, biểu tình ngồi (sit-in) trước tòa nhà chính quyền của học sinh, sinh viên Hồng Kông lần này được xem lớn nhất từ trước đến nay trong lịch sử Hồng Kông. Cuộc biểu tình lan sang khu mua sắm đông đúc Mongkok bên bán đảo Cửu Long sau khi cảnh sát chống bạo động xịt hơi cay vào nhóm sinh viên biểu tình vào tối 28.9.
Tổng thư ký Tổng hội sinh viên Hồng Kông (HKFS) Alex Chow và lãnh đạo Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) của nhóm học sinh trung học Học Dân Tư Triều (Scholarism) tuyên bố nếu đặc khu Trưởng Lương Chấn Anh không từ chức, hai nhóm này sẽ kêu gọi thêm nhiều người hơn xuống đường và không chỉ dừng lại ở biểu tình ôn hòa.
Giới trẻ Hồng Kông bất tuân dân sự (civil disobedience) ngày càng mạnh mẽ. Trước đó, tháng 9.2012, Hoàng Chi Phong, lúc mới 15 tuổi, đã tổ chức nhóm Scholarism phản đối chương trình cải cách Giáo dục Công Dân và Đạo Đức, được cho mang tính tẩy não học sinh, thu hút khoảng 100 ngàn người tham gia.
Tháng 7.2014, hai nhóm học sinh sinh viên tổ chức biểu tình ngồi qua đêm (overnight sit-in), nhằm “chiếm giữ” khu trung tâm tài chính, dẫn đến việc cảnh sát bắt hơn 500 người vì tội tụ tập bất hợp pháp và cản trở người thi hành công vụ.
Việc chính quyền Hồng Kông hiện nay chưa tỏ dấu hiệu nhượng bộ bất kỳ yêu sách nào từ những người biểu tình cho thấy tương lai Hồng Kông sẽ còn nhiều cuộc biểu tình khác.
