Đại diện Bộ Công thương cho biết, nếu để thị trường điều tiết thì nhẽ ra giá xăng vừa qua đã phải tăng 3.500 đồng/lít. Tuy nhiên với mức tăng 1.600 đồng trong khi tổng mức giảm trước đó là hơn 10.000 đồng thì nền kinh tế vẫn đang hưởng lợi từ xu hướng giá giảm.
Tại phiên tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Kiên trì điều hành giá theo thị trường - Nhìn từ giá xăng và giá điện” được Cổng thông tin điện tử Chính phủ (VGP) tổ chức chiều này (16/3/2015), các vấn đề bất cập trong điều hành giá hai mặt hàng này đều đã được đưa ra “mổ xẻ” khá kỹ và nhận được nhiều phản hồi từ phía cơ quan chức năng cũng như chuyên gia kinh tế.
Nói về việc vì sao giá điện và giá xăng dầu lại được điều chỉnh tăng mạnh gần như cùng thời điểm, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, điều này là hoàn toàn “ngẫu nhiên” và có sự “trùng hợp”. Bởi giá xăng dầu được điều hành theo cơ chế thị trường, có sự điều tiết của Nhà nước, thời điểm điều chỉnh giá đã được quy định cụ thể tại Nghị định 83; trong khi đó việc điều chỉnh tăng giá điện đã được đề xuất từ trước và qua đánh giá, phê duyệt của thường trực Chính phủ. Thời điểm điều chỉnh giá xăng dầu và giá điện đã được chọn lựa để tránh tác động xấu lên đời sống kinh tế, xã hội.
Có mặt tại phiên tọa đàm, ông Võ Văn Quyền - Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết thêm, nếu để thị trường điều tiết thì nhẽ ra trong dịp Tết, giá xăng đã phải tăng 2.400 đồng/lít và dịp 11/3 vừa rồi phải điều chỉnh tăng thêm 1.000 đồng/lít nữa. Như vậy, nếu theo đúng thị trường giá xăng phải tăng 3.500 đồng/lít. Tuy nhiên, vừa rồi Quỹ bình ổn đã được sử dụng như một “cái van” để giảm sốc của việc tăng giá. Ông Quyền cũng khẳng định quan điểm của cơ quan điều hành là giảm thì giảm tối đa nhưng tăng thì tránh sốc. Và như vậy, vừa rồi giá xăng chỉ tăng 1.600 đồng/lít, còn 1.800 đồng/lít được sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Trên thực tế, giá xăng dầu đã được điều chỉnh giảm 14 lần từ tháng 7/2014 cho đến nay, mức giảm trên 10.000 đồng/lít tương đương mức giảm gần 40% trong khi vừa rồi mức tăng 1.600 đồng/lít tương ứng khoảng 10%, do đó, nhìn chung thì xu hướng vẫn giảm là chủ yếu, mức độ giảm vẫn lớn và tác động có lợi lên sản xuất và tiêu dùng vẫn là chủ đạo.
Cũng theo nhận định của ông Quyền, xăng dầu là nguyên liệu đầu vào quan trọng và tiêu dùng đầu cuối, do đó, tăng/giảm giá xăng dầu có tác động trực tiếp vào giá đầu cuối cũng như giá sản phẩm trung gian.
Liên quan đến mối quan ngại, “liệu giá hàng hóa có tát nước theo mưa khi giá xăng dầu và giá điện cùng tăng giá?” và liệu có xảy ra tình trạng “trên bảo dưới không nghe” trong công tác kiểm tra, kiểm soát giá cả thị trường, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, sau khi giá hai mặt hàng này được công bố điều chỉnh thì Bộ Tài chính đã có văn bản gửi các UBND các tỉnh thành phố và đưa ra các giải pháp điều hành.
Trong đó, Bộ Tài chính yêu cầu các địa phương phải theo dõi sát tình hình diễn biến giá cả một số mặt hàng do nhà nước định giá và trong trường hợp các mặt hàng thiết yếu tăng thì phải tham mưu để bình ổn giá. Bộ Tài chính cũng yêu cầu các đơn vị, địa phương rà soát giá đầu vào, tăng thanh tra, kiểm tra về giá, xử lý nghiêm các hành vi tăng giá bất hợp lý.
Cũng theo ông Nguyễn Anh Tuấn, nếu các đơn vị sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng bởi sự điều chỉnh giá của hai mặt hàng nói trên thì phải có cải thiện về kỹ thuật để tránh tác động lên chi phí, giá thành.
Đại diện Bộ Công thương – ông Võ Văn Quyền cũng thêm rằng, thông thường CPI tăng thường do 2 nguyên nhân: Do chi phí đầu vào (chi phí đẩy) và do cung không đáp ứng được cầu (cầu kéo). Bên cạnh việc giám sát, kiểm tra, điều tiết giá thị trường thì cũng cần xem xét phần cung để đảm bảo cung đáp ứng sát cầu. Cùng với đó, gắn với công khai minh bạch trong điều hành, kiểm tra, kiểm soát thì theo ông Quyền, việc thông tin truyền thông cũng phải được điều chỉnh để tránh lạm phát kỳ vọng.
Dẫn tính toán của Tổng cục Thống kê, ông Quyền cho biết thêm, việc giá xăng dầu giảm sâu và kéo dài đã khiến CPI giảm 4 tháng liên tiếp (từ tháng 11/2014 đến tháng 2/2015). Trong tháng 2/2015, CPI giảm 0,05% thì trong đó chỉ số giá giao thông góp phần vào 0,39% với mức giảm riêng của nhóm này là 4,41%. Trường hợp đơt tăng giá ngày 11/3 vừa rồi sẽ tác động khiến CPI tăng thêm 0,03%.
Ông Phạm Đình Thi - Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế (Bộ Tài chính) thì cho rằng, giá xăng dầu giảm thì có lợi cho nền kinh tế (chi phí đầu vào giảm và tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp), tuy nhiên khi giá giảm thì cùng với đó nhu cầu sử dụng sẽ tăng, trong khi mặt hàng này lại không được khuyến khích vì càng sử dụng càng tác động xấu đến môi trường.
Hiện nay giá xăng dầu Việt Nam so với các nước trong khu vực thấp hơn từ 1.000 đến 7.000 đồng/lít xăng dầu, do đó, theo ông Thi, việc tăng thuế là một trong những biện pháp để tránh tạo ra sự "chênh lệch quá đáng" và gây nên buôn lậu. Thêm vào đó, việc tăng thuế đối xăng hóa thạch thì sẽ tăng việc sử dụng xăng sinh học. Do đó, đại diện ngành thuế khăng định, việc tăng thuế môi trường lên 3.000 đồng/lít xăng như vừa rồi là phù hợp, tránh được bất lợi cho nền kinh tế.
------------------------
Nhiều ưu đãi đối với doanh nghiệp xã hội
Tại dự thảo Nghị định hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất chính sách phát triển đối với doanh nghiệp xã hội (DNXH).
Cụ thể, Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài thành lập DNXH, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường vì lợi ích cộng đồng.
Đồng thời, các DNXH được ưu tiên tham gia đấu thầu, cung cấp các dịch vụ công do Nhà nước tài trợ, đặt hàng. DNXH được hưởng mức cao nhất của các chính sách ưu đãi đầu tư và chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với những hoạt động trong các lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường và lĩnh vực khác theo quy định của pháp luật.
Các DNXH được miễn thuế thu nhập tương ứng với khoản lợi nhuận hằng năm của doanh nghiệp giữ lại để tái đầu tư nhằm thực hiện mục tiêu xã hội, môi trường như đã đăng ký.
-------------------
Jetstar Pacific đề nghị mua nhà ga sân bay Đà Nẵng
Hàng không Jetstar Pacific Airlines vừa có văn bản đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) nhượng quyền khai thác nhà ga cũ của Cảng Hàng không Quốc tế Đà Nẵng. Thời gian hãng này đề nghị được khai thác là từ 20-50 năm.
Trong văn bản gửi Bộ GTVT, ông Lê Hồng Hà - Tổng giám đốc Jetstar Pacific Airlines - khẳng định, nếu được nhượng quyền khai thác, hãng sẽ có thêm sự chủ động trong việc sắp xếp khai thác, như: Phòng chờ, quầy và mặt bằng… trong nhà ga để nâng cao chất lượng dịch vụ và thuận tiện trong khai thác.
“Đây cũng là cơ hội tốt để khuyến khích các hãng hàng không khác trong nhóm các hãng hàng không Jetstar khai thác các chuyến bay quốc tế đi/đến sân bay Đà Nẵng, góp phần thúc đẩy du lịch và kinh tế địa phương” - Tổng Giám đốc Lê Hồng Hà nhấn mạnh.
Jetstar Pacific đề nghị Bộ GTVT nhượng quyền khai thác Nhà ga cũ - Cảng hàng không Quốc tế Đàg Nẵng hoặc bằng một hình thức khác phù hợp, trong thời hạn 20 - 50 năm để phục vụ khai thác hàng không giá rẻ.
Trước đó, tại cuộc họp triển khai thực hiện Đề án Huy động vốn xã hội hóa để đầu tư kết cấu hạ tầng hàng không, Bộ GTVT đã yêu cầu Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam nghiên cứu phương án nhượng quyền khai thác sân bay Đà Nẵng (cũ) để phục vụ hàng không giá rẻ.
Được biết, hiện mọi hoạt động bay tại Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng đều được thực hiện tại Nhà ga mới (khánh thành tháng 12/2011) - với tổng mức đầu tư 1.300 tỷ đồng, tổng diện tích sử dụng 36.600 m2, có công suất phục vụ tối đa 6 triệu khách/năm, tiếp nhận 400.000 - 1 triệu tấn hàng/năm và có thể nâng cấp thêm.
Cảng Hàng không Quốc tế Đà Nẵng hiện đang khai thác bình quân 100 lần chuyến bay cất - hạ cánh/ngày, với 10.000 khách thông qua nhà ga. Có 3 hãng hàng không trong nước và 8 hãng hàng không quốc tế đang khai thác các chặng bay trên đi/đến Đà Nẵng.
Trước đó, Vietnam Airlines và Vietjet Air cũng đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT nhượng quyền khai thác nhà ga quốc nội T1 - Cảng Hàng không Quốc tế Nội Bài (trong đó Vietnam Airlines đề nghị mua toàn bộ ga T1, trừ khu vực sảnh E mới). Cũng liên quan đến việc “bán” cảng hàng không, sân bay, Tập đoàn T&T là Tập đoàn đầu tiên ngỏ ý với Bộ GTVT xin mua lại Cảng Hàng không Quốc tế Phú Quốc.
Hiện Bộ GTVT chưa có quyết định “bán” hoặc nhượng quyền khai thác các nhà ga và cảng hàng không cho nhà đầu tư nào, Bộ này cho biết rất khuyến khích các nhà đầu tư, vì càng nhiều nhà đầu tư quan tâm thì càng thêm sự lựa chọn để thực hiện chuyển nhượng quyền khai thác thương mại hạ tầng hàng không.
---------------------
Tỷ giá USD/VND tạo “sóng lớn” và tâm lý kỳ vọng tăng giá
Chiều 16/3, giá USD được các ngân hàng điều chỉnh tăng tiếp 20 - 30 đồng và với mức tăng 60 đồng/1 USD trong ngày, “đồng bạc xanh” đã đạt mức 21.500 đồng/1 USD.
Chiều nay 16/3, Vietcombank niêm yết giá USD ở mức 21.400 VND (mua vào) - 21.460 VND (bán ra), tăng 20 VND mỗi USD so với buổi sáng.
Sau 19 lần điều chỉnh kể từ lúc mở cửa, ACB đang để giá là 21.400 VND - 21.480 VND, cao hơn sáng cùng ngày 40 VND. Eximbank tăng thêm 30 VND, giao dịch ở mức 21.390 VND - 21.470VND.
Tương tự, tại Techcombank, giá USD cao hơn buổi sáng 20 VND và 35 VND mỗi chiều, lên mức 21.370 VND - 21.480 VND.
Đặc biệt, trên website SCB niêm yết giá bán lên tới 21.550 VND, giá mua là 21.340 VND. Đây là mức giá USD bán ra cao nhất tại hệ thống ngân hàng hiện nay.
Trước đó, trong phiên giao dịch buổi sáng, các ngân hàng cũng tăng phổ biến 20 - 30 VND/1 USD so với chốt phiên hôm qua. Tính từ sáng tới nay, giá USD tại các ngân hàng đã tăng khoảng 60 VND.
Đây là đợt biến động mạnh nhất của “giá đồng bạc xanh” kể từ đầu năm đến nay.Cùng với đó, biên độ mua vào - bán ra cũng được các ngân hàng nới rộng nhằm tránh rủi ro. Hiện, biên độ mua - bán phổ biến ở mức 80-90 VND, cá biệt có nơi để đến hơn 200 VND.
Ảnh hưởng từ thị trường chính thức, giá USD tự do cũng neo ở mức cao, có nới bán ra trên 21.700 VND. Tuần trước, giá USD tự do đã tăng khoảng 30 VND. Như vậy, từ sau Tết đến nay giá USD trên thị trường tự do tăng khoảng hơn 200 VND/USD.
Diễn biến tỷ giá trong mấy ngày qua được giới chuyên gia nhận định là do tâm lý kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh ngay 1% trong vài ngày tới chứ không phải là do nhu cầu thị trường. Thời điểm này chưa cho thấy sự tăng lên về nhu cầu ngoại tệ của thị trường, doanh nghiệp.
Theo Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), khả năng phá giá tiền đồng trên 2% trong năm nay là khá lớn do đồng USD tiếp tục tăng giá và Việt Nam nhiều khả năng sẽ thâm hụt thương mại trong năm 2015. Hiện dự trữ ngoại hối vẫn đang cao hơn các năm trước nhưng vẫn không đủ để có thể chống lại các áp lực tỷ giá.
Một trong những áp lực được HSC đề cập đến, đó là hệ số LDR (tỷ lệ dư nợ trên huy động vốn) ngoại tệ. Nếu hệ số này tiến gần 100% (nghĩa là 100% vốn huy động ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng được cho vay) thì sẽ gây ra áp lực đối với tỷ giá, trước hết là tỷ giá tự do và sau đó là tỷ giá liên ngân hàng. Thị trường cho vay ngoại tệ liên ngân hàng kỳ hạn ngắn sẽ có sự biến động.
“Hiện tại, chúng tôi chưa lo ngại về một áp lực tăng đối với tỷ giá. Nhìn vào những chỉ số khác nhau, chúng tôi không thấy có dấu hiệu rõ ràng nào về áp lực đối với tỷ giá vì lý do đề cập trên đây. Chúng tôi ước tính hệ số LDR ngoại tệ vẫn trong ngưỡng an toàn, khoảng 82,9%; chúng tôi thấy rằng lãi suất cho vay USD kỳ hạn ngắn (kỳ hạn 1 tháng) hiện là khoảng 0,6%. Trong khi đó, giá giao dịch tỷ giá tự do vẫn ở mức dưới trần. Nghĩa là hiện tại tình hình vẫn bình thường”, HSC bình luận.
Tuy nhiên, HSC cho rằng, khả năng tỷ giá tăng hơn 2% trong năm nay là khá cao. “Khả năng sẽ có một đợt điều chỉnh tỷ giá thứ 2 trước mùa hè là khá cao. Và có lẽ sẽ có thêm đợt điều chỉnh tỷ giá lần thứ 3 trước cuối năm nay. Theo đó, cả năm tỷ giá có thể điều chỉnh 3%. Giả định là áp lực tăng tỷ giá không quá cao. Nếu tình hình thế giới có biến động ngoài dự kiến hay đồng USD tăng mạnh hơn dự báo thì có lẽ chúng tôi sẽ phải điều chỉnh kịch bản này”, nói.
Như vậy, có thể thấy rằng, việc tỷ giá USD/VND “tạo sóng” trong mấy phiên gần đây là hệ quả tất yếu của tâm lý kỳ vọng về những đợt điều chỉnh biên độ trong tương lai. Bởi Ngân hàng Nhà nước vừa mới điều chỉnh tỷ giá khoảng 2 tháng nên không có lý do gì để điều chỉnh nốt 1% trong thời điểm này.
-------------------------