Xét xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Đức Kiên: Các cựu lãnh đạo ACB chối bỏ trách nhiệm
Thừa nhận việc Ngân hàng ACB mua cổ phiếu của chính mình là không đúng, song nhiều bị cáo nguyên là lãnh đạo ngân hàng này lại chối bỏ trách nhiệm.
Chiều 3.12, HĐXX chuyển sang phần xét hỏi về hành vi cố ý làm trái của các bị cáo trong việc đầu tư cổ phiếu. Bản án sơ thẩm cáo buộc các bị cáo Lý Xuân Hải, nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng ACB, cùng Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, đều nguyên là Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB, thống nhất ban hành chủ trương mua cổ phiếu trong đó có cổ phiếu của Ngân hàng ACB trên thị trường chứng khoán và ủy quyền cho bị cáo Nguyễn Đức Kiên, nguyên Chủ tịch Hội đồng sáng lập Ngân hàng ACB, thực hiện.
Nguồn tiền mua cổ phiếu chính mình được Ngân hàng ACB thực hiện như sau: Ngân hàng ACB cho 2 ngân hàng Kienlongbank vay 1.000 tỉ đồng, Vietbank vay 500 tỉ đồng liên ngân hàng với lãi suất thấp. Hai ngân hàng này cho Công ty chứng khoán ACB (ACBS) vay lại 1.500 tỉ đồng thông qua hình thức mua trái phiếu ACBS với lãi suất cao hơn. Công ty ACBS sau đó chuyển 1.500 tỉ sang 2 công ty của Nguyễn Đức Kiên để mua hơn 51 triệu cổ phiếu của ACB thông qua hình thức hợp tác đầu tư.
Tòa sơ thẩm đánh giá các bị cáo nâng giá trị cổ phiếu bằng việc tự đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu của mình. Việc dùng tiền ngân hàng để mua cổ phiếu của chính mình trái pháp luật đã gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB hơn 687 tỉ đồng.
Khai nhận trước tòa trong khi Nguyễn Đức Kiên bị cách ly, các bị cáo thừa nhận có cuộc họp bàn, ra nghị quyết thống nhất chủ trương mua cổ phiếu nhưng có nhiều điểm mâu thuẫn, đồng thời chối bỏ trách nhiệm của mình. Bị cáo Lê Vũ Kỳ khai việc đưa chủ trương đầu tư cổ phiếu là do Nguyễn Đức Kiên gợi ý và tại cuộc họp các thành viên đã bàn đến một số cổ phiếu tốt trên thị trường thời điểm đó như Eximbank, Vietbank, ACB… nên HĐQT quyết hạn mức đầu tư 700 tỉ đồng và ủy quyền cho Nguyễn Đức Kiên thực hiện.
Trong khi đó bị cáo Trịnh Kim Quang nói “có vài chi tiết anh Kỳ trình bày không rõ. Tại cuộc họp đã có ý kiến sao không mua cổ phiếu quỹ của ACB nhưng đã bị bác bỏ, bởi nếu mua hệ số an toàn vốn sẽ bị ảnh hưởng, vi phạm quy định của Ngân hàng Nhà nước. Tôi khẳng định tôi có hiểu biết tối thiểu để không thể ra lệnh Ngân hàng ACB mua cổ phiếu của chính mình”.
Đến lượt bị cáo Lê Vũ Kỳ khai: “Lời khai các bị cáo về phần sườn là đúng nhưng ở chi tiết thì không hoàn toàn chính xác. Tại cuộc họp đó có đề cập đến nhiều loại cổ phiếu nhưng không bàn đến cả việc mua cổ phiếu quỹ ACB”. Bị cáo này cũng cho biết sau này được công ty kiểm toán báo việc mua cổ phiếu đã rất sửng sốt.
Khi chủ tọa phiên tòa hỏi các bị cáo đã thực hiện trách nhiệm mình trong việc giám sát thực hiện nghị quyết của HĐQT Ngân hàng ACB, bị cáo Lý Xuân Hải trả lời: “Tôi không trốn trách nhiệm nhưng tòa cho tôi biết thời điểm nào, trước đó tôi không biết còn sau đó tôi đã cố gắng giải quyết”.
Hòa Phát nói không biết cổ phần thế chấp
Trước đó, trong buổi sáng khi được trình bày kháng cáo về tội lừa đảo bán cổ phần đang thế chấp để chiếm đoạt 264 tỉ đồng của Công ty TNHH MTV Hòa Phát, bị cáo Nguyễn Đức Kiên đã đề nghị ông Trần Đình Long và Trần Tuấn Dương, Chủ tịch và Tổng giám đốc Tập đoàn Hòa Phát “bình tĩnh nghe phần trình bày vì sẽ dùng ngôn ngữ của tòa sơ thẩm sử dụng”. “Chúng tôi đủ trình độ để không ai có thể lừa ai cả”, bị cáo này phân trần. Tuy nhiên, bị cáo Kiên thừa nhận việc chuyển nhượng cổ phiếu một số “sai sót, sai phạm nhỏ” mang tính chất “tai nạn” và “không gây thiệt hại” gì cho Tập đoàn Hòa Phát.
Trả lời câu hỏi: “Ông Trần Đình Long có biết việc bị cáo sử dụng số cổ phần này làm tài sản đảm bảo không?”, bị cáo Kiên nói: “Tôi và anh Long không nói đến việc có hay không có việc đảm bảo. Nhưng tôi nghĩ anh Long đương nhiên phải biết và tôi không hỏi anh Long việc này”. Trong khi đó, ông Trần Tuấn Dương cho rằng không hề hay biết số cổ phần đang là tài sản thế chấp, chỉ đến khi cơ quan cảnh sát điều tra thông báo mới biết. Ngay sau đó, Hòa Phát có công văn yêu cầu ACBS trả lời về tình trạng số cổ phần của Thép Hòa Phát. ACBS khẳng định số cổ phần đang là tài sản thế chấp, nếu mua bán, chuyển nhượng là sai phạm. Ông Trần Đình Long xác nhận: "Tôi thấy sự việc rắc rối nên chỉ đạo tạm dừng đăng ký quyền sở hữu và có đơn gửi cơ quan CSĐT đề nghị làm rõ".
(Thanh Niên)
-------------------------
Cựu lãnh đạo ACB: “Mọi việc do anh Kiên quyết định”
Chiều 3-12, phiên xét xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm chuyển sang phần thẩm vấn về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Bản án sơ thẩm nhận định: năm 2009, Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ra thông báo về việc giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán đang diễn biến thuận lợi cho việc đầu tư sinh lợi. Thường trực HĐQT chấp thuận cấp hạn mức 700 tỉ đồng cho Hội đồng đầu tư để mua một số cổ phiếu có giá tốt và tính thanh khoản cao.
Ông Nguyễn Đức Kiên, lúc này là Chủ tịch hội đồng đầu tư được HĐQT chỉ đạo trực tiếp thực hiện việc đầu tư này. Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty ACBS tiến hành đầu tư cổ phiếu Ngân hàng ACB và một số mã chứng khoán khác. ACBS là công ty chứng khoán do ACB sở hữu 100% vốn điều lệ.
Biết pháp luật không cho phép ACBS mua cổ phiếu của chính ACB, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo ACBS ký hợp đồng hợp tác đầu tư với công ty cổ phần Đầu tư Á Châu (ACI) và công ty TNHH Đầu tư Tài chính Á châu Hà Nội (ACI-HN) để đầu tư mua cổ phiếu của ACB. Hai công ty này đều do Nguyễn Đức Kiên sáng lập.
Hành vi nêu trên của Nguyễn Đức Kiên và các thành viên trong Thường trực HĐQT ACB làm cho ACB thiệt hại hơn 687 tỉ đồng.
Tại tòa, bị cáo Lê Vũ Kỳ (nguyên Phó chủ tịch hội đồng quản trị ACB) cho biết chủ trương đầu tư vào cổ phiếu là do ông Nguyễn Đức Kiên đưa ra. Năm 2009, ông Kiên là chủ tịch Hội đồng đầu tư, là người có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng nên hội đồng quản trị đã ủy quyền cho ông Kiên thực hiện.
Bị cáo Trịnh Kim Quang (nguyên Phó chủ tịch hội đồng quản trị ACB), khai: “Trong cuộc họp của HĐQT ACB năm 2009 cũng đã bàn không mua cổ phiếu của ACB vì sẽ ảnh hưởng đến hệ số an toàn vốn. Chúng tôi đủ nhận thức để biết công ty ACBS mua cổ phiếu của chính ACB là trái pháp luật".
Theo bị cáo Phạm Trung Cang (nguyên phó chủ tịch HĐQT ACB), tại cuộc họp của HĐQT ABC năm 2009, Nguyễn Đức Kiên nói cổ phiếu xuống giá, nhiều loại trên thị trường thấp hơn trên sổ sách nên các công ty chứng khoán dư vốn.
“Anh Kiên nói nên mua cổ phiếu để đầu cơ, sau này thị trường tốt để bán. Cuối cùng, cuộc họp quyết định cấp hạn mức 700 tỷ để đầu tư vào một số cổ phiếu có tính thanh khoản tốt. Thường trực HĐQT đã giao cho anh Kiên toàn quyền quyết định vì anh Kiên là chủ tịch hội đồng đầu tư, cũng là cổ đông lớn”- Lời ông Cang.
Trả lời tòa, bị cáo Lý Xuân Hải (nguyên Tổng giám đốc ACB) cho rằng cuộc họp của HĐQT ACB không bàn việc mua cụ thể cổ phiếu của ngân hàng nào. Việc đầu tư cổ phiếu loại nào là do ông Nguyễn Đức Kiên tự quyết định.
“Khi bên công ty kiểm toán thông báo cho tôi biết công ty ACBS đầu tư vào chính cổ phiếu của ACB, tôi vô cùng ngạc nhiên và sửng sốt. Tôi lập tức gọi điện cho ông Trần Xuân Giá, chủ tịch HĐQT ACB và ông Trần Mộng Hùng, chủ tịch Hội đồng sáng lập ACB.
Ông Giá, ông Hùng tỏ vẻ khá ngạc nhiên về thông tin này và có hỏi quan điểm của tôi. Tôi bảo thị trường có hàng loạt cổ phiếu, tại sao phải đầu tư mua cổ phiếu của ACB làm gì. Tôi cũng hỏi một số cổ đông nước ngoài, họ đồng ý phải chấm dứt và tôi đã chỉ đạo phải chấm dứt. Thời điểm đó tôi tranh luận với anh Kiên rất kịch liệt”- Bị cáo Hải khai.
“Việc ACBS đầu tư cổ phiếu của chính ngân hàng ACB thì có nên không”? Tòa hỏi.
“Cá nhân tôi cũng thấy không đúng và không nên. Nhưng do anh Kiên quyết định, tôi không thể biết”- ông Hải trả lời.
Có mặt tại tòa, ông Nguyễn Ngọc Chung, Tổng giám đốc công ty ACBS khai: “Khi đầu tư cổ phiếu ACB là do công ty ACI đứng tên nhưng bản chất sở hữu cổ phiếu là của ACBS, vì tiền do chúng tôi chuyển sang”,
“Như thế có vi phạm không? – Tòa hỏi.
“Khi triển khai chúng tôi có băn khoăn ACBS không được mua cổ phiếu của ACB, tôi có thắc mắc thì anh Kiên bảo đây là chỉ đạo phải triển khai. Khi biết sai thì chúng tôi báo cáo anh Nguyễn Đức Kiên, anh Kiên bảo đây là hợp tác đầu tư với công ty ACI chứ không phải là ACBS đầu tư”- ông Chung đáp.
Tòa: “Việc hợp tác đầu tư này có báo cáo ngân hàng ACB không? “
Ông Chung khai: “Bộ phận nghiệp vụ có báo cáo cho anh Lê Vũ Kỳ và anh Nguyễn Đức Kiên. Sau khi kiểm toán thì ACB mới biết như các anh chị khác đã trình bày. Sau đó chúng tôi có báo cáo qua hệ thống nội bộ vào máy tính từng người”.
Trước đó, với hành vi cố ý làm trái của các thành viên nguyên là lãnh đạo ACB, TAND TP. Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Lê Vũ Kỳ lãnh án 5 năm tù, Lý Xuân Hải 8 năm tù, Trịnh Kim Quang 4 năm tù, Phạm Trung Cang 3 năm tù và Huỳnh Quang Tuấn 2 năm tù. Các bị cáo kháng cáo kêu oan, sau đó thay đổi kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
8g sáng 4-12, phiên tòa tiếp tục với phần thẩm vấn các bị cáo và người liên quan về hành vi ủy thác 718 tỷ đồng cho nhân viên ACB gửi tiền vào Vietinbank và bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt.
(Tuổi Trẻ)
-------------------------
Lý Xuân Hải đã tức giận khi biết bầu Kiên mua cổ phiếu ACB
Chiều 3-12, TAND Tối cao tại Hà Nội tiếp tục xét xử phúc thẩm vụ Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên), nguyên phó chủ tịch Hội đồng sáng lập ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu (ACB), và 5 đồng phạm về tội Kinh doanh trái phép, Trốn thuế, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
HĐXX thẩm vấn làm rõ hành vi đầu tư cổ phiếu Ngân hàng ACB gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB số tiền hơn 687 tỉ đồng. Theo đó, ngày 5-11-2009, thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ra thông báo về kết luận của thường trực HĐQT tại cuộc họp ngày 2-11-2009 với nội dung: “Giá cổ phiếu ở thị trường chứng khoán đang diễn biến thuận lợi cho việc đầu tư để sinh lợi. Thường trực HĐQT chấp thuận cấp hạn mức 700 tỉ đồng cho Hội đồng đầu tư để mua một số ít cổ phiếu có giá tốt và tính thanh khoản cao; uỷ quyền cho Nguyễn Đức Kiên, Chủ tịch Hội đồng đầu tư chỉ đạo trực tiếp việc đầu tư này”.
Cuộc họp này, ngoài Nguyễn Đức Kiên còn có các ông: Lý Xuân Hải, nguyên tổng giám đốc Ngân hàng ACB; Phạm Trung Cang, nguyên phó chủ tịch HĐQT ACB; Trịnh Kim Quang, nguyên phó chủ tịch HĐQT ACB; Lê Vũ Kỳ, nguyên phó chủ tịch HĐQT ACB; Huỳnh Quang Tuấn, nguyên thành viên HĐQT ACB và ông Trần Xuân Giá, nguyên chủ tịch HĐQT ACB.
Thực hiện kết luận này, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo công ty chứng khoán ACB (ACBS) tiến hành đầu tư cổ phiếu Ngân hàng ACB và một số mã cổ phiếu Ngân hàng ACB. Do biết pháp luật không cho phép Công ty ACBS mua cổ phiếu Ngân hàng ACB vì Công ty ACBS là công ty chứng khoán do Ngân hàng ACB sở hữu 100% vốn điều lệ và Điều 29, Quyết định 27/2007/QĐ-BTC của Bộ Tài chính quy định “Công ty chứng khoán không được đầu tư vào cổ phiếu hoặc góp vốn của công ty sở hữu trên 50% vốn điều lệ của công ty chứng khoán” nên Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty ACBS ký hợp đồng hợp tác đầu tư với công ty Cổ phần đầu tư Á Châu (ACI) và Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội (Công ty ACI-HN) do Nguyễn Đức Kiên làm Chủ tịch HĐQT/Chủ tịch Hội đồng thành viên để đầu tư mua cổ phiếu ACB.
Hai công ty này đã tiến hành vay nhiều ngân hàng khác nhau để đầu tư vào trái phiếu của ACB rồi lại dùng chính cổ phiếu của ACB để làm tài sản đảm bảo cho các vay nợ hoặc trả nợ cho các ngân hàng. Quá trình mua đi bán lại nhiều lần này làm cho Ngân hàng ACB thiệt hại 687 tỉ đồng.
Tại buổi thẩm vấn về cuộc họp thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ngày 2-11-2009, bị cáo Lê Vũ Kỳ cho biết, cuộc họp bị cáo Kiên có nói về việc đầu tư cổ phiếu. Bàn một số cổ phiếu Ngân hàng Eximbank, Vietcombank… là những cổ phiếu tốt, có giá trị thanh khoản cao, trong đó có cả cổ phiếu của ACB.
Xác nhận điều này, bị cáo Trịnh Kim Quang thuật lại khi có ý kiến đề nghị đây là thời điểm tốt để đầu tư, có vài ý kiến cho rằng, nên đầu tư chứng khoán. “Có ý kiến nói là sao không mua cổ phiếu quỹ của ACB, nhưng ý kiến này bị bác bỏ vì sẽ làm hệ số an toàn vốn bị ảnh hưởng và vi phạm qui định của Ngân hàng nhà nước” - bị cáo Trịnh Kim Quang kể.
Tương tự, bị cáo Lý Xuân Hải tiết lộ thêm: “Anh Kiên có đưa ra một số nhận định, đánh giá. Anh Kiên khái quát chưa đầy 1 phút về các nhóm cổ phiếu và kết luận là đầu tư vào cổ phiếu hiện nay rất tốt. Chỉ đưa ra hạn mức đầu tư 700 tỉ chứ không bàn mua loại cổ phiếu nào. Không có một lời nói nào ACBS mua cổ phiếu của ACB”.
Lý Xuân Hải cũng cho biết bị cáo hoàn toàn không biết bị cáo Kiên đầu tư vào cổ phiếu ACB cho đến khi được công ty kiểm toán PwC thông báo có tình trạng mua bán này. “Ngay lập tức tôi gọi điện cho ông Trần Xuân Giá và Trần Mộng Hùng. Theo tôi cảm nhận thì các ông này không biết, tôi bày tỏ qua điểm là không nên đầu tư vì có hàng trăm loại cổ phiếu có thể đầu tư. Lúc này thì anh Kiên đi nước ngoài, không nghe điện thoại. Sau khi tham vấn các nhà đầu tư nước ngoài, họ đều nói là nên chấm dứt. Và tôi yêu cầu phải chấm dứt trước 30-6” - bị cáo này cho hay.
Tại phiên toà hôm nay, đại diện công ty kiểm toán PwC cho biết, trong thời gian đó, công ty này đã thực hiện việc kiểm toán ACBS rà soát báo cáo tài chính 6 tháng. Đại diện này kể: “Trong quá trình soát xét 6 tháng, Công ty chúng tôi phát hiện một hợp đồng hợp tác giữa ACBS và ACI . Mục đích gặp ông Hải là để hiểu bản chất giao dịch giữa hai đơn vị này. Rõ ràng, trong buổi gặp đó, ông Hải không biết nội dung này và ông Hải rất ngạc nhiên và tức giận. Chúng tôi có hỏi một số câu hỏi và ông Hải nói sẽ tìm hiểu và làm việc với chúng tôi sau”.
--------------