Mỹ, Nhật tập trận lớn giữa lúc APEC diễn ra ở Bắc Kinh
Cả ba nhánh của lực lượng phòng vệ Nhật Bản (JSDF) và quân đội Mỹ vừa bắt đầu cuộc tập trận lớn Keen Sword với sự tham gia của hàng chục nghìn quân nhân.
RIA Novosti dẫn tin từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho hay, cuộc tập trận có 30.700 thành viên JSDF và 10.000 binh sĩ Mỹ, 25 chiến hạm và 260 máy bay. Hoạt động này sẽ kéo dài đến ngày 19/11.
Mỹ và Nhật Bản bắt đầu tổ chức Keen Sword từ năm 1986. Cuộc tập trận diễn ra trên toàn lãnh thổ Nhật Bản ở các căn cứ quân sự của ba nhánh JSDF và Mỹ.
Các binh sĩ sẽ diễn tập phòng không và sử dụng các tên lửa đất đối không ở đảo phía nam Amami Oshima. Tại đảo Kyushu, hải quân Mỹ và Nhật sẽ phối hợp tác chiến chung với kịch bản kẻ thù đổ bộ lên đảo. Các nội dung diễn tập này được tổ chức kể từ khi căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản leo thang quanh nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.
Cuộc tập trận Keen Sword năm nay diễn ra trùng thời điểm hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tổ chức ở Bắc Kinh. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến có cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên trong hai năm qua và trao đổi về quan hệ song phương, trong đó có tranh chấp chủ quyền.
Hai nước đã đưa ra nhất trí một thỏa thuận nhằm giải quyết căng thẳng ở Senkaku/Điếu Ngư, trong đó thiết lập cơ chế ngăn chặn các sự cố trên biển.
-------------------------
Tuyên bố của Hội nghị ASEAN bị lộ
Dự thảo tuyên bố của chủ tọa hội nghị ASEAN tuần tới đã bị tiết lộ ra ngoài, trong đó bày tỏ sự lo ngại của các thành viên hiệp hội trước tình hình Biển Đông, và đề cập tiến độ bàn thảo Bộ Quy tắc ứng xử.
VOA hôm 5/11 đưa tin một quan chức cấp cao giấu tên của một nước ASEAN đã tiết lộ tài liệu này. Hội nghị thượng đỉnh ASEAN sẽ được tổ chức vào tuần tới tại thủ đô Naypyitaw của Myanmar.
Tài liệu bị rò rỉ là bản dự thảo tuyên bố của nước chủ tọa, sẽ được đưa ra khi bế mạc cuộc họp. Nó được viết ở thì quá khứ, giống như hội nghị đã diễn ra.
"Chúng tôi bày tỏ quan ngại với những diễn biến gần đây ở Biển Đông đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của hợp tác khu vực trong việc duy trì hòa bình và ổn định, thúc đẩy an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải, bao gồm cả các chuyến bay trong và qua vùng trời Biển Đông", VOA trích dẫn một phần của bản dự thảo.
"Chúng tôi tái khẳng định cam kết chung của các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc đối với hòa bình, ổn định và an ninh hàng hải. Chúng tôi kêu gọi thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Chúng tôi cũng ghi nhận những tiến bộ trong đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tiến độ đàm phán và xúc tiến để nhanh chóng đạt được COC", dự thảo này viết.
Trung Quốc và ASEAN đã thảo luận để đưa ra Bộ Quy tắc ứng xử ràng buộc ở Biển Đông nhưng cho đến nay chỉ đạt được ít tiến triển. Các nước đã ký kết Tuyên bố không ràng buộc về ứng xử các bên ở Biển Đông hơn 10 năm trước.
Trung Quốc cho biết họ sẽ chỉ đàm phán về tranh chấp lãnh thổ trực tiếp với từng nước và cự tuyệt cách tiếp cận đa phương để giải quyết vấn đề.
Phản ứng trước việc rò rỉ tài liệu, người đứng đầu về các vấn đề ASEAN của Myanmar, Aung Lin, cho biết mỗi nước thành viên của khối có nghĩa vụ giữ bí mật tài liệu.
"Chúng tôi phân phối dự thảo trước cho các nước thành viên để xin ý kiến", ông nói. "Mỗi quốc gia thành viên của hiệp hội có nhiệm vụ giữ bí mật những tài liệu này cho đến khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh. Đó là quy tắc quốc tế. Tuy nhiên, dự thảo này có thể được thay đổi sau khi các nước kết thúc thảo luận".
Căng thẳng gia tăng ở Biển Đông là chủ đề được bàn thảo liên tiếp tại nhiều hội nghị của hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á trong vài năm gần đây.
-------------------------
Trung Quốc lấn át ngay trên 'sân sau' của Nga
Khu vực Trung Á đầy tiềm năng và tài nguyên, vốn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga, nay có xu thế ngả sang Trung Quốc bằng những bản hợp đồng thương mại và đầu tư khổng lồ.
Trong khi Tổng thống Nga Vladimir Putin gắng giữ Ukraine trong tầm tay, Moscow có thể đánh mất ảnh hưởng tại một khu vực khác cũng rất giàu tiềm lực: các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á. Những quốc gia này dường như đang có xu thế hướng về Trung Quốc trong các mối đầu tư và thương mại.
Bắc Kinh đang lên kế hoạch rót khoảng 16,3 tỷ USD tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá và đường ống dẫn dầu qua khu vực Trung Á. Đây là bước đi mà giới quan sát cho rằng nhằm làm hồi sinh Con đường Tơ lụa, tuyến giao thương nối Trung Quốc với châu Âu nổi tiếng trong lịch sử.
Chủ tịch Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xuất ý tưởng này vào năm ngoái trong chuyến thăm Kazakhstan. Đây có thể được coi là dấu hiệu mới nhất cho thấy mối quan hệ kinh tế giữa Trung Quốc và khu vực Trung Á ngày càng bền chặt.
Bắc Kinh có rất nhiều lý do để đầu tư mạnh tay ở Trung Á. Cơ sở hạ tầng được nâng cấp và hiện đại hóa sẽ giúp nước này kết nối với thị trường châu Âu dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận tới một khu vực rất giàu có về tài nguyên thiên nhiên của Trung Quốc cũng từ đó mà gia tăng đáng kể. Ở Trung Á, Kazakhstan là đất nước dầu mỏ, Kyrgyzstan sở hữu các mỏ khoáng sản lớn và Turkmenistan sản xuất khí tự nhiên.
Cùng lúc, các công trình xây dựng mà Trung Quốc dự kiến đầu tư cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển kinh tế của những vùng liền kề phía tây Trung Quốc, nơi Bắc Kinh đang cố gắng dập tắt ngọn lửa ly khai mới nhen nhóm, Business Week dẫn lời Sarah Lain, nhà nghiên cứu tại Viện Thống Nhất Hoàng gia Anh, có trụ sở tại London, nhận định. Giống như những gì làm ở châu Phi, Trung Quốc dường như muốn đem công nhân của mình tới Trung Á để xây dựng thêm nhiều công trình hơn nữa.
Trong phần lớn thời gian của thế kỷ 19, Nga và Anh cũng liên tục giành giật nhau quyền kiểm soát khu vực Trung Á. Vùng đất chủ yếu là người Hồi giáo này cuối cùng sáp nhập vào Liên Xô và vẫn duy trì quan hệ gần gũi với Moscow trong thời kỳ hậu Xô Viết.
Ông Putin luôn tìm cách để duy trì mối quan hệ khăng khít này với các nước Trung Á. Nhưng việc kinh tế Nga đang sa sút do các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Moscow có vẻ như không thể cạnh tranh với Trung Quốc về cường độ đầu tư. Tình trạng bất ổn kinh tế của Nga cũng đang làm khó cho một vài nền kinh tế Trung Á, khiến họ phải tìm kiếm sự giúp đỡ từ phía Trung Quốc.
Tajikistan là một ví dụ. Đây là một trong những quốc gia nghèo nhất khu vực. Khoảng 52% nguồn thu của nền kinh tế đến từ số tiền gửi về nước của công nhân làm thuê tại nước ngoài, chủ yếu là Nga. Nhưng lượng kiều hối này hiện đang giảm mạnh, khiến nền kinh tế trì trệ, đồng thời khiến Tajikistan trở nên "dễ bị tổn thương trước những cú sốc", theo thông tin từ một báo cáo đưa ra tháng trước của Ngân hàng Thế giới.
Trung Quốc đang chuẩn bị đầu tư khoảng 6 tỷ USD vào nước này, Financial Times dẫn lời Jamoliddin Nuraliev, Thứ trưởng Tài chính của Tajikistan, cho biết. Con số cuối cùng chưa được Bắc Kinh xác nhận nhưng nếu chính xác, nó sẽ tương đương với hai phần ba giá trị tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Tajikistan.
Nga cũng ngỏ ý muốn giúp đỡ, tuy nhiên, mức đầu tư thấp hơn nhiều so với Trung Quốc. Ria Novosti tuần này đưa tin, Moscow dự kiến chi 6,7 triệu USD để hỗ trợ vùng nông thôn của Tajikistan.
Trung Quốc đã rất thành công trong việc xây dựng mối quan hệ kinh tế bền chặt với một số nước trong khu vực Trung Á, có thể kể đến như việc đầu tư mạnh vào ngành công nghiệp khai thác dầu mỏ ở Kazakhstan hay thu mua một lượng lớn khí đốt từ Turkmenistan.
Bên cạnh đó, các diễn biến ở Ukraine phần nào khiến khiến nhiều quốc gia trong khu vực Trung Á cảm thấy hoang mang, đặc biệt là Kazakhstan, nơi có cộng đồng nói tiếng Nga lớn.
"Đang tồn tại một sự e ngại đối với Nga", Business Week dẫn lời Lain nói. Mặc dù khu vực không quay lưng hoàn toàn với Moscow nhưng với các nước Trung Á lúc này "dường như Trung Quốc lại là đối tác đáng tin cậy hơn cả".
-------------------------
Mỹ tìm diệt thủ lĩnh tối cao của Nhà nước Hồi giáo
Truyền thông Arab hôm qua đưa tin tên thủ lĩnh tối cao của IS có thể "bị thương nặng" khi chiến đấu cơ của liên minh do Mỹ dẫn đầu oanh tạc một đoàn xe ở Iraq, nhằm tiêu diệt thành phần cấp cao của nhóm cực đoan.
Theo RT, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ thông báo cuộc không kích hôm 7/11 đã phá hủy một đoàn 10 xe tải vũ trang, nhằm vào "một cuộc họp của các lãnh đạo IS" gần Mosul, Iraq.
"Tôi có thể xác nhận rằng máy bay của liên quân đã tiến hành một loạt các cuộc không kích tại Iraq, nhằm vào một sự kiện được đánh giá là một cuộc họp các thủ lĩnh IS gần Mosul", đại tá Patrick Ryder, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ nói, và cho biết thêm cuộc tấn công còn phá hủy hai trạm kiểm soát của IS.
Al Arabiya trích dẫn các nguồn tin địa phương cho biết thủ lĩnh của IS, Abu Bakr al-Baghdadi đã bị "thương nặng" trong đợt không kích kể trên. Kênh truyền hình Al-Hadath cũng liệt kê Baghdadi là một trong những thành viên tham dự cuộc họp của IS bị Mỹ không kích.
Tuy nhiên, Lầu Năm Góc hiện chưa thể xác nhận Baghdadi có ở trong đoàn xe bị tấn công hay không. Các tài khoản Twitter có liên quan đến phiến quân Hồi giáo cũng bác bỏ thông tin hắn bị thương và tuyên bố Baghdadi còn sống và vẫn khỏe mạnh.
Baghdadi là thủ lĩnh bí ẩn của IS. Hắn được cho là sinh ra ở Samarra, Iraq vào năm 1971 và từng là một giáo sĩ trong một nhà thờ Hồi giáo. Một số nguồn tin cho rằng hắn bị cực đoan hóa khi bị lực lượng Mỹ bắt giữ tại trại Bucca, ở Umm Qasr, Iraq.
"Truyền nhân thực sự của Osama bin Laden có lẽ là thủ lĩnh của IS Abu Bakr al-Baghdadi" vì hắn nổi tiếng là một nhà chiến thuật tàn nhẫn, David Ignatius cây bút của The Washington Post nhận định hồi tháng 6. Baghdadi được cho là có bằng tiến sĩ về nghiên cứu Hồi giáo từ Đại học Hồi giáo Baghdad.
Baghdadi từ lâu đã là đối tượng truy nã gắt gao của Mỹ. Ngày 4/10/2011, Washington liệt kê y là một kẻ khủng bố toàn cầu và treo thưởng 10 triệu USD để lấy mạng.
-------------------------
Putin phản đối thiết lập TPP nếu thiếu Nga và Trung Quốc
Ông Putin hôm 6/10 lên tiếng phản đối việc Mỹ dự định thiết lập hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà không có sự tham gia của Nga và Trung Quốc.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 6/10 nhận định hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) rất cần phải có sự tham gia của Moscow và Bắc Kinh. "Tôi tin rằng sự vắng mặt của hai nước lớn trong khu vực, như Nga và Trung Quốc, sẽ không thể thúc đẩy hiệu quả thương mại và hợp tác kinh tế của việc thiết lập này", Ria Novosti dẫn lời ông Putin nói trong buổi phỏng vấn với các phương tiện truyền thông hàng đầu Trung Quốc.
"Hệ thống đa phương hóa các mối quan hệ kinh tế trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương chỉ có thể mạnh mẽ nếu lợi ích của tất cả các nước đều được xét đến", ông cho biết và nói thêm rằng không dễ để đánh giá những bước phát triển trong tiến trình thực hiện TPP.
TPP là một hiệp định nhiều bên, được ký kết với mục tiêu thiết lập mặt bằng thương mại tự do chung cho các nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Hiệp định được khởi xướng từ năm 2003 theo đề xuất của New Zealand, Singapore và Chile. 5 năm sau, Mỹ thể hiện sự quan tâm và muốn đàm phán để gia nhập TPP. Tuy nhiên, đến nay các bên tham gia vẫn chưa thể thống nhất các thỏa thuận liên quan đến việc chính thức thành lập TPP.
-------------------------