Trao đổi với báo giới bên hành lang phiên thảo luận tổ tại Quốc hội sáng nay 21.10, Bộ trưởng Giao thông - Vận tải Đinh La Thăng thừa nhận “đưa sân bay Long Thành vào thời điểm này rõ ràng là không có lợi, bởi chúng ta đang bàn đến nợ công”.
* Dự án xây dựng sân bay Long Thành (Đồng Nai) có rất nhiều tranh luận, nhiều ý kiến cho rằng trước sau gì cũng cần làm, nhưng tại thời điểm này, khi kinh tế còn khó khăn, nợ công đang nguy hiểm, việc đầu tư xây dựng sân bay lúc này chưa phù hợp?
Bộ trưởng Đinh La Thăng: Đúng là nhân dân, dư luận cũng như nhiều đại biểu Quốc hội chia sẻ việc xây dựng sân bay Long Thành là cần thiết, việc mở rộng Tân Sơn Nhất là không thể. Cần thiết phải đầu tư 1 sân bay để phục vụ cho yêu cầu của đất nước. Tuy nhiên, đưa sân bay Long Thành vào thời điểm này rõ ràng là không có lợi, bởi chúng ta đang bàn đến nợ công, như Chính phủ đã báo cáo rồi, hiện nay nợ công vẫn trong tầm kiểm soát nhưng đang có chiều hướng tăng nhanh.
Bộ trưởng Đinh La Thăng trả lời báo giới về sân bay Long Thành - Ảnh: Ngọc Thắng
Chính vì vậy phải tính toán trong cả bối cảnh kinh tế của đất nước với từng dự án cụ thể, sân bay Long Thành cũng làm như vậy. Việc tính toán sân bay Long Thành làm sao phải đứng trong sự phát triển chung của đất nước, phải đảm bảo các tiêu chí về nợ công cũng như trả nợ mà Quốc hội đã đề ra.
Đợt trình cảng sân bay Long Thành lần này không phải trình để Quốc hội phê duyệt dự án triển khai ngay mà là xin chủ trương. Còn từ xin chủ trương đến lập báo cáo khả thi đến lúc triển khai là cả quãng thời gian dài, không thể nhanh được.
Vấn đề giờ Quốc hội cũng như nhân dân quan tâm là tiền đâu, trong báo cáo cũng đã nêu rồi, báo cáo tiền khả thi cũng chỉ có 1 con số mang tính hạch toán. Còn để đảm bảo chính xác, đầy đủ nội dung hơn thì yêu cầu của Quốc hội, của người dân rất chính đáng. Nhưng cũng rất tiếc có cái mình không thể trả lời ngay được, bởi muốn làm được phải có khảo sát, thiết kế, phải có tiền mới làm được báo cáo khả thi.
Nhưng giờ Quốc hội chưa đồng ý chủ trương thì cũng chưa thể quyết định báo cáo khả thi được, mà cũng phải có tiền. Nếu bây giờ cứ đi làm báo cáo khả thi mà Quốc hội không thông qua thì cũng thành chuyện.
* Việc lùi lại 1-2 kỳ họp không có nghĩa áp lực về nợ công đã hóa giải được ngay để triển khai. Với tổng mức đầu tư dự kiến 8 tỉ USD, trong đó khoảng 84.000 tỉ đồng từ ngân sách, nhiều ý kiến cho rằng có cảm giác như chúng ta “đặt cược” quá lớn vào dự án này?
Trong báo cáo khái toán này có số tiền khoảng 7,8 tỉ USD chia làm 2 giai đoạn 1a và 1b, giai đoạn 1a dự kiến khoảng 5 tỉ USD. Tuy nhiên, số tiền này được huy động bằng nhiều nguồn, vốn ngân sách chỉ lo giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, đầu tư làm trụ sở các cơ quan nhà nước như hải quan, thuế, an ninh... Tổng số tiền đó dự kiến khoảng 24.000 tỉ đồng.
Số tiền còn lại được đầu tư theo hình thức đối tác công tư, doanh nghiệp bỏ tiền vào đầu tư cũng như doanh nghiệp sẽ vay lại vốn vay ODA của Chính phủ. Doanh nghiệp có trách nhiệm quản lý đầu tư, sau này có trách nhiệm trả nợ.
Thực tế hiện nay, dự án nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất, nhà ga T2 Nội Bài cũng đang áp dụng như thế. Và nhiều năm qua, Tổng công ty Cảng hàng không vẫn đảm bảo việc trả nợ tốt không vấn đề gì, hoạt động của đơn vị rất có lãi.
Vậy nên, vốn cho Long Thành đúng là lớn nhưng phần nhà nước phải lo chỉ là 24.000 tỉ đồng. Tuy nhiên 24.000 tỉ đồng cũng là con số quá lớn so với bây giờ, không thể nói là nhỏ được. Từ lâu nay mọi người cứ hay nói nhiều chuyện thuận lợi của cảng hàng không quốc tế Long Thành, như tỷ suất thu hồi vốn cao, giải phóng mặt bằng cũng thuận lợi, rất nhiều thuận lợi. Nhưng thực tế khi triển khai 1 dự án lớn như vậy cũng rất khó khăn, cũng là vấn đề phải tính đến.
* Ông vừa nói nợ của Chính phủ vay ODA để xây dựng sân bay này chuyển cho doanh nghiệp nhưng thực chất nghĩa vụ trả nợ này vẫn phải của nhà nước?
Trong đề án của Chính phủ trình đã đề nghị cho doanh nghiệp vay trực tiếp ODA và doanh nghiệp trả nợ trực tiếp.
* Ông nghĩ sao trước ý kiến cho rằng nên để sau 2020 mới xây sân bay Long Thành?
Đúng là nhu cầu phải 2025 mới cần có, nhưng để lúc 2025 có sân bay hoạt động thì phải chuẩn bị từ giờ, nếu Quốc hội lần này thông qua về chủ trương.
Xét theo Nghị quyết 49 của Quốc hội phải trình qua 2 lần, nếu thông qua chủ trương, còn theo chương trình này là không có thông qua rồi, phải tiếp tục làm dự án khả thi, tiếp tục trình Quốc hội nữa, lúc đó Quốc hội mới quyết làm hay không làm.