Ngân sách sẽ gánh gần 1.000 tỉ làm đường tránh cho xe bauxite?

 

Hiện trường vụ lật xe chở alumina gây chết người xảy ra đêm 20.9 trên đường ĐT 725 - Ảnh: Minh Sơn

 

Trong đó, đáng chú ý có dự án xây dựng tuyến đường tránh phía tây TP.Bảo Lộc với quy mô đường cấp 3 miền núi, dài 24 km, rộng 5,5 m; tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 987 tỉ đồng. Tuyến đường này nhằm để phát triển kinh tế xã hội và phục vụ khai thác, vận chuyển bauxite từ mỏ Tân Rai (H.Bảo Lâm) ra quốc lộ (QL) 20 (đoạn tại xã Đại Lào, TP.Bảo Lộc).

 

Hơn 1 năm qua, kể từ khi nhà máy alumina Tân Rai đi vào vận hành chính thức, xe vận chuyển alumina liên tục bị lật trên tuyến đường ĐT725 và QL20 khiến người dân rất lo lắng. Theo thống kê của Sở GTVT Lâm Đồng, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 10 vụ lật xe chở alumina; chỉ riêng tháng 9 có 3 xe bị lật, trong đó có 1 vụ gây chết người. Hầu hết các vụ lật xe này đều xảy ra tại các điểm đèo dốc, nhiều khúc cua gấp, nguy hiểm. Theo ông Trương Hữu Hiệp, Giám đốc Sở GTVT Lâm Đồng, dự án mở đường tránh là cần thiết để xe vận chuyển bauxite không qua TP.Bảo Lộc và thị trấn Lộc Thắng (H.Bảo Lâm), tránh gây tai nạn giao thông và ảnh hưởng môi trường ở khu dân cư. Hiện địa phương đang lập dự án để trình Bộ GTVT và các cơ quan T.Ư xem xét.

 

 

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ GTVT, cho biết trong quy hoạch chung về các tuyến giao thông phục vụ cho dự án bauxite, Chính phủ đã đồng ý về mặt nguyên tắc cho làm tuyến tránh QL20, đoạn tránh qua TP Bảo Lộc (Lâm Đồng). Trước đó, QL20 đã được khởi công tháng 1.2014, tổng mức đầu tư 4.110 tỉ đồng, trong đó kinh phí BOT là gần 1.400 tỉ đồng và phần kinh phí BT là 2.700 tỉ đồng. Phần BT sẽ được nhà đầu tư ứng trước và Chính phủ hoàn trả toàn bộ gốc, lãi trong thời gian 2018 - 2022. Theo ông Đông, Lâm Đồng kiến nghị một phần vốn dư từ nguồn BT của QL20 sẽ chuyển sang làm tuyến tránh qua TP.Bảo Lộc, tuy nhiên, do dự án đầu tư, khôi phục cải tạo QL20 mới tiến hành, chưa có con số chính thức về số vốn sử dụng. “Bộ GTVT sẽ khảo sát về nhu cầu cần thiết của tuyến tránh, từ đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc có đầu tư không, cũng như nguồn vốn sử dụng”, ông Đông cho biết.

 

Cũng theo ông Đông, trước đó Tập đoàn than khoáng sản VN (Vinacomin) chỉ bị yêu cầu góp vốn làm đường nối từ nhà máy ra QL, nên nếu làm tuyến tránh của QL20 đoạn qua TP.Bảo Lộc thì Vinacomin không phải tham gia góp vốn. Do đây vẫn là tiểu dự án đầu tư đường QL, phục vụ chung các phương tiện giao thông, không riêng gì bauxite, nên vẫn sẽ do nhà nước chịu trách nhiệm đầu tư.

 

 

Theo tôi biết, việc vận chuyển bauxite theo con đường hiện nay do ách tắc về giao thông, xe đi chậm vì còn bị hạn chế tốc độ, nhất là gần đây lại bị yêu cầu hạn chế tải trọng, ngoài ra, cũng có tình trạng xe chở bauxite gây bụi nên Sở GTVT Lâm Đồng mới có đề nghị làm con đường tránh phía tây TP.Bảo Lộc. Việc dùng vốn ngân sách hay vốn dự án, mở đường tránh hay vẫn đi đường cũ thì giải pháp nào cũng có rủi ro và không hiệu quả. Cách tốt nhất phải là rà soát lại toàn bộ dự án xem chỗ nào hổng, chỗ nào chưa hiệu quả để khắc phục một cách đồng bộ chứ không chỉ đơn giản là mở ra một con đường tránh như thế này. Vì không chỉ có con đường này, mà có những đường khác như con đường từ điểm khai thác đến nhà máy cũng bố trí xa, lãng phí. Cho nên phải tính toán, đề xuất giải quyết toàn diện mới xác định và giảm bớt mức độ thiệt hại, lãng phí, kém hiệu quả của dự án này.

 

Tiến sĩ Nguyễn Thành Sơn, Vinacomin