10h59
HĐXX tiếp tục cho bị cáo Kiên trình bày về phần trốn thuế.
Bị cáo Kiên trình bày trước tòa: Ngày 25/12/2008, đồng ý cho em gái tôi ký hợp đồng với công ty B&B kinh doanh vàng để em gái tôi học kinh doanh. Lý do, trước khi em gái tôi ký hợp đồng, Việt Nam đã có hoạt động này từ năm 2005, từ khi tôi còn là Phó Chủ tịch ACB. Có nhiều khách hàng ký hợp đồng với ACB và đều được báo cáo với các cơ quan chức năng. Qua nhiều cuộc thanh tra nhưng không có bất kỳ cơ quan nào nói rằng việc này là sai.
Tôi là người soạn thảo hợp đồng và ủy quyền cho vợ tôi, thay mặt B&B ký với Hương. Sau đó, ủy thác cho bên thứ 3 là ACB, sau khi đã ký hợp đồng và phụ lục. Căn cứ vào các qui định của pháp luật, bên nhận ủy thác phải là thương nhân và có chức năng kinh doanh. Bên ủy thác có thể là thương nhân hoặc không là thương nhân. Vì thế, Hương không cần phải đăng ký là hộ kinh doanh cá thể.
Hợp đồng nêu rõ, đối tượng là vàng SJC 9999, giao dịch tại Việt Nam và quốc tế. ACB xuất khẩu nhiều loại vàng này ra quốc tế. HĐXX có thể hỏi anh Hân, Hải để biết ACB đã xuất bao nhiêu vàng ra thế giới.
Mặt hàng mà Hương và B&B ký nằm trong diện hàng hóa được điều chỉnh bởi Luật Thương mại.
B&B không ủy quyền cho ACB mở tài khoản nước ngoài, không kinh doanh vàng tài khoản ở nước ngoài, không có số dư và không có bất kỳ lệnh mua bán nào.
Bị cáo Kiên cũng đề nghị HĐXX xem xét một số nội dung liên quan đến Tổng cục thuế.
10h46
HĐXX tiếp tục cho bị cáo Kiên trình bày về phần trốn thuế.
10h45
Luật sư Vũ Xuân Nam hỏi đại diện NHNN.
Luật sư: Kinh doanh vàng trạng thái trong nước, NHNN có cấp phép không?
Đại diện NHNN: Theo qui định của pháp luật, kinh doanh vàng tài khoản theo Quyết định số 03.
Luật sư: Đề nghị đại diện NHNN xác định NHNN có cấp phép cho hoạt động kinh doanh vàng trạng thái?
Đại diện NHNN: Không có kinh doanh vàng trạng thái mà chỉ có kinh doanh vàng vật chất.
Luật sư: Vì không có nên không cấp, có đúng không ạ?
Đại diện NHNN: Cái này không phải thế. Chúng tôi không có qui định đấy nên không cấp.
10h30
Trả lời câu hỏi của Viện Kiểm sát, đại diện NHNN cho biết, theo 03 thì kinh doanh vàng tài khoản nước ngoài phải có phép.
Kinh doanh vàng là loại hàng hóa phải có điều kiện kinh doanh. DN kinh doanh phải có giấy phép. Vàng trang sức Bộ Công thương chịu trách nhiệm. Còn vàng tiêu chuẩn do NHNN cấp phép.
10h25:
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp hỏi bà Đặng Ngọc Lan:
Luật sư: Khi ký các hợp đồng bà có đọc văn bản đó không?
Bà Ngọc Lan: Tôi chỉ đọc vắn tắt nội dung còn các điều khoản liên quan tôi không đọc.
Luật sư: Với 3 văn bản này, chị có xác định ký trong bao nhiêu lần?
Bà Ngọc Lan: Tôi không nhớ ký vào lúc nào, ký mấy lần. Ký rải rác trong ngày. Tôi không nhớ nổi ai mang về cho tôi ký.
10h04:
HĐXX mời bà Nguyễn Thúy Hương vào phòng xét xử.
Chủ tọa: Những lời khai của bà ở tòa sơ thẩm có đúng không?
Bà Hương: Những lời khai ở tòa sơ thẩm ngắn gọn nên tôi nhớ.
Chủ tọa: Việc bà ký hợp đồng ủy thác kinh doanh vàng qua cty B&B?
Bà Hương: Đây là hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính, kinh doanh trạng thái vàng.
Chủ tọa: Nội dung hợp đồng?
Bà Hương: Tên hợp đồng là Hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính.
Chủ tọa: Việc ký hợp đồng với B&B đàm phán với ai?
Bà Hương: Tôi đàm phán với anh Kiên, không đàm phán với bà Lan.
Chủ tọa: Ai là người ký?
Bà Hương: Bà Ngọc Lan ký, việc ai ký phải do bên kia ủy quyền.
Chủ tọa: Nội dung hợp đồng là gì?
Bà Hương: Hợp đồng rất dài, về cơ bản, tôi là người ủy thác cho Cty B&B đại diện kinh doanh trạng thái vàng trong nước và một phần ở nước ngoài. Số lượng 600.000 lượng SJC 9999. Trạng thái giao dịch nước ngoài 45.000 oz, tương đương 37.500 lượng vàng SJC, số còn lại là giao dịch trạng thái vàng trong nước.
Chủ tọa: Bà phải đặt cọc bao nhiêu?
Bà Hương: Tôi không phải đặt cọc, B&B là công ty gia đình nên tôi không phải đặt cọc.
Chủ tọa: Ai là người bỏ vốn?
Bà Hương: Anh Kiên giải thích, tôi không phải đặt cọc, mua vàng về mà kinh doanh theo trạng thái giá vàng. Tôi chỉ biết tôi không phải đặt cọc và B&B là đơn vị được tôi ủy thác thực hiện việc đó.
Tôi chỉ nắm được phần giữa tôi và B&B. Tôi ký phụ lục cho phép B&B ủy quyền cho bên thứ 3. Tôi không nắm được chỗ này. Kết quả đầu tiên có lãi, tôi được chia 68 tỷ đồng, B&B được 1% lợi nhuận. Nhưng nếu lỗ hoặc toàn bộ chi phí quá trình đầu tư ấy tôi phải chịu. Lần thứ 2, do cùng lúc có nhiều khoản đầu tư khác nhau, khi chia B&B nói có khoản lãi 31 tỷ nhưng có những khoản lỗ tiềm năng đến hàng trăm tỷ nên tạm thời chưa chia lãi.
Chủ tọa: Bà sử dụng số tiền chia lãi thế nào?
Bà Hương: Tôi chuyển vào tài khoản cho anh Kiên vay để tiếp tục đầu tư vào khoản khác.
9h35
HĐXX cho mời bà Đặng Ngọc Lan - vợ bị cáo Nguyễn Đức Kiên.
Chủ tọa hỏi bà Đặng Ngọc Lan: Bà hiện là TGĐ Cty B&B?
Bà Ngọc Lan: Đúng ạ. Công ty hiện đang hoạt động và không có hoạt động nào phát sinh mới.
Chủ tọa: Bà cho biết hợp đồng bà ký ?
Bà Ngọc Lan: Về hợp đồng giao dịch với ACB, tôi đã trình bày ở cấp sơ thẩm, tôi không để ý, tìm hiểu hợp đồng đó chi tiết như thế nào. Khi đó, tôi ở nhà, anh Kiên mang hợp đồng về nói tôi ký. Tôi không thường xuyên ký hợp đồng, văn bản mà chỉ ủy quyền khi anh Kiên đi công tác. Trong trường hợp này, tôi ký hợp đồng đó ở nhà, nội dung hợp đồng như thế nào thì tôi không để ý.
Chủ tọa: Bà không trực tiếp đàm phán ACB ký hợp đồng?
Bà Ngọc Lan: Dạ vâng.
Chủ tọa: Ai mang hợp đồng cho bà ký?
Bà Ngọc Lan: Mang về nhà, tôi nghĩ chỉ có anh Kiên.
Chủ tọa: Bà có biết nội dung hợp đồng?
Bà Ngọc Lan: Tôi có đọc và biết đó là một hợp đồng với ACB.
Chủ tọa: Căn cứ ký hợp đồng đó bà có biết?
Bà Ngọc Lan: Sự thật, lúc ký đó, tôi hoàn toàn không để tâm, để ý, không đọc.
Chủ tọa: Đến ngày 25/12 bà có ký hợp đồng nào không?
Bà Ngọc Lan: Tôi không nhớ nhưng tôi ký rất ít, vì chỉ khi nào anh Kiên đi vắng tôi mới ký.
Chủ tọa: Việc thực hiện hợp đồng bà có nắm được gì không?
Bà Ngọc Lan: Trong suốt quá trình thực hiện, năm 2009 tôi mang thai, sinh cháu và hoàn toàn ở nhà nên không theo những giao dịch đó.
Chủ tọa: Bà cho biết, hợp đồng ủy thác giữa bà Hương và Cty B&B ký ngày 25/12/2008?
Bà Ngọc Lan: Hợp đồng B&B ký với Thúy Hương tôi nghĩ chắc là được tôi ký ở nhà, tôi không rõ. Sau này, cơ quan điều tra đưa ra tôi mới biết tôi ký. Chồng đưa cho thì tôi ký thôi. Tôi và cô Hương không có trao đổi gì trước về hợp đồng này.
Chủ tọa: Sao không biết nội dung mà bà lại ký?
Bà Ngọc Lan: Tôi đủ nhận thức là khi ký phải đọc và phải hiểu. Trong trường hợp này, tôi tin tưởng anh Kiên, chồng mang về ký thì chẳng hỏi để làm gì, chắc là anh ấy sẽ không đưa tôi ký những cái sai.
Chủ tọa: Nghĩa là hai bên không trao đổi gì, chỉ ký thôi. Sau này cơ quan điều tra đưa cho xem lại mới biết?
Bà Ngọc Lan: Đúng là như vậy, sau đó tôi mới ngồi lại, xâu chuỗi sự việc. Chắc chỉ có sự trao đổi cô Hương với anh Kiên.
Bà Ngọc Lan: Công ty có 3 người, ông Kiên đại diện theo pháp luật ủy quyền cho TGĐ ký với ACB?
Bà Ngọc Lan: Tôi được ký các giấy tờ liên quan đến ngân hàng và các loại giấy tờ khác.
Chủ tọa: Bà có biết nội dung hợp đồng?
Bà Ngọc Lan: Khi vụ án xảy ra thì tôi phải tìm hiểu, nhưng trước đó tôi không tìm hiểu việc làm ăn của anh Kiên, cũng như của các em gái an Kiên. Đến thời điểm xảy ra vụ án tôi không biết mọi người chia lợi nhuận như thế nào. Sau này, cơ quan điều tra đưa văn bản tôi ký về việc trích lợi nhuận một phần. Chắc lúc nào đấy anh Kiên đưa tôi ký thì tôi ký.
Chủ tọa: Bà có biết trách nhiệm khi ký?
Bà Ngọc Lan: Tôi ký với tư cách là một người vợ hoàn toàn tin tưởng vào khả năng của chồng mình. Bây giờ tôi không thể nói là anh Kiên phải chịu trách nhiệm vì đó là chồng tôi.
Tiếp tục phần thẩm vấn này, bà Thẩm phán hỏi: Trong Luật có qui định rõ trách nhiệm của TGĐ, bà là giám đốc thì buộc phải hiểu biết pháp luật về những qui định của pháp luật. Trong trường hợp này, HĐXX chia sẻ với điều bà nêu, anh Kiên là chồng thì anh chịu trách nhiệm chính. Có thể bà phải đồng chịu trách nhiệm?
Bà Ngọc Lan: Tôi không nghĩ một ngày mình là đồng phạm của chồng. Tôi luôn nghĩ tôi không sai, chồng tôi không sai vì tôi hành động trên một niềm tin như thế. Tôi không thể nói tôi không có nhận thức về pháp luật, nếu nói như thế sẽ có lợi hơn cho tôi. Nhưng tôi mong HĐXX xem xét tới việc một người phụ nữ chỉ ở nhà chăm con…
Thẩm phán: Bà đã đọc Luật DN chưa?
Bà Ngọc Lan: Tôi có đọc một phần. Thời gian vừa rồi rất kinh khủng với gia đình tôi. Tất cả những việc mà trước đây tôi chưa từng làm thì bây giờ tôi phải làm. Vì vậy, tôi phải đọc và tham vấn ý kiến luật sư. Trước đó, tôi hoàn toàn không quan tâm, tìm hiểu gì cả mà chỉ thực hiện công việc của người phụ nữ ở nhà.
Chủ tọa: Bà không biết gì về hợp đồng giữa B&B và ACB và giữa B&B và bà Hương?
Bà Ngọc Lan: Dạ đúng ạ.
9h20
Bị cáo Kiên cho biết, huyết áp không ổn định, nên xin phép HĐXX cho tạm nghỉ.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp đề nghị, đại diện của các cơ quan đến tham vấn, Sở KHĐT HN và TP HCM cho biết đã có công văn 6388 ngày 19/9/2014 trả lời về việc hướng dẫn xếp ngành nghề đầu tư kinh doanh (mua trái phiếu, góp vốn thành lập DN…), đề nghị HĐXX công bố cho tòa biết.
9h10
Trong phần trình bày, bị cáo Kiên nói: Tôi thấy có sự mâu thuẫn từ điều tra, truy tố, xét xử là cùng các DN đầu tư vào một chỗ, cùng làm như thế nhưng chỉ 5 công ty này bị qui kết vi phạm pháp luật, như vậy đã tước bỏ quyền bình đẳng giữa các DN với nhau. Không phải sau 2005 DN Việt Nam mới có. Tuy nhiên, không DN nào đăng ký kinh doanh dịch vụ tài chính theo mã 64990.
Bị cáo Kiên khẳng định, cả 5 công ty này đều thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ, không vi phạm Luật DN.
Về kinh doanh vàng, bị cáo Kiên cho biết, truy tố tôi vì trong giấy phép không có “mua bán vàng”. Trong giấy phép của Thiên Nam có đăng ký “kinh doanh hàng hóa”. Vậy vàng có phải là hàng hóa không? Vàng là hàng hóa được định nghĩa trong các văn bản pháp luật. Công ty Thiên Nam đương nhiên được kinh doanh vàng, vì đây chỉ là một trong hàng vạn loại hàng hóa. Theo Luật DN, không yêu cầu Thiên Nam phải đổi đăng ký kinh doanh mà chỉ khi nào công ty có yêu cầu đổi ngành nghề kinh doanh.
Thiên Nam có một giấy phép quá hoàn chỉnh. Một nội dung “mua bán hàng hóa” Thiên Nam có đủ điều kiện kinh doanh các loại hàng hóa pháp luật cho phép.
Thiên Nam được thành lập gần 20 năm. Tôi xác định, Thiên Nam dừng hoạt động một số lĩnh vực mà chuyển xuống các công ty con.
Liên quan đến nội dung bản án sơ thẩm, có 2 nội dung không truy tố mà đưa vào là kinh doanh vàng trạng thái. Thiên Nam không kinh doanh vàng nằm trong phạm vi điều chỉnh của 2 văn bản là Nghị định 03 và Thông tư 174.
9h00
Bị cáo Kiên rất bình tĩnh, nói rành rọt từng câu: “Tôi làm doanh nghiệp 30 năm, tôi học đầu tiên là ngành luật để bảo vệ cho mình. Công ty đầu tiên đều có tên đầu tư tài chính. Công ty có vốn pháp định lớn, bằng tiền thật. Công ty nhiều ngành nghề nhưng chọn thời điểm nào kinh doanh cái gì. Bị cáo Kiên cũng cho rằng không luật bắt phải kinh doanh những nghề nghiệp đã đăng ký. Bị cáo cũng đã vẽ sơ đồ mô hình công ty gửi HĐXX. Không chỉ công ty B&B mà các công ty khác các cổ đông góp vốn cũng phù hợp…
Chủ tọa phiên tòa ngắt lời bị cáo Kiên: Bị cáo đã chuyển sang phần bào chữa rồi. Chưa bao giờ trong phần xét hỏi lại đưa ra đánh giá. Chỉ khi bản án được tuyên thì đó mới là quan điểm của HĐXX. Bị cáo có quyền nói về bản án sơ thẩm đúng – sai.
8h55
Trong đơn trình bày trước HĐXX, bị cáo Nguyễn Đức Kiên cho rằng: Tòa sơ thẩm không xác định đầy đủ về các số liệu của 5 công ty do bị cáo chịu trách nhiệm cao nhất. 5 Công ty đều được thành lập đúng qui định của pháp luật. Các công ty khi góp vốn và mua cổ phần không chỉ có 5 công ty này mà còn nhiều DN khác mà không bị buộc tôi. 5 công ty được thành lập theo mô hình mẹ con, nên khi thành lập không cạnh tranh với bất kỳ công ty nào. Quyết định việc mua cổ phần của DN khác không phải quyết định của cá nhân tôi.
Tòa sơ thẩm cũng không nhận thấy, tất cả các khoản góp vốn đều được các sở KHĐT các tỉnh cấp giấy phép…. Đến nay, các công ty này đều đang hoạt động bình thường.
8h48:
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp đề nghị: Trong phiên khai mạc phiên tòa, anh Kiên có nói đã gửi đơn khác đến HĐXX, nội dung đơn khiếu nại không trùng đơn đã gửi HĐXX trước đó. Đề nghị anh cho biết, nội dung đơn gửi Viện Kiểm sát gồm những nội dung gì?
Bị cáo Kiên trả lời: Nội dung đơn này dài 26 trang, tôi đề nghị copy cho các luật sư.
Về tội kinh doanh trái phép, tôi xin HĐXX trình bày nội dung đơn kháng án, vì tôi chưa được trình bày ý kiến của tôi đầy đủ về tội kinh doanh trái phép.
Về đề nghị này của bị cáo Kiên, HĐXX cho biết, muốn dành thời gian cho bị cáo tranh luận sau này để luận tội. Trong phần này, bị cáo trả lời các câu hỏi của HĐXX ngắn gọn, tập trung trọng tâm.
8h38:
Mở đầu phiên tòa, HĐXX nhắc, hôm qua, đại diện UBCK NN, Bộ KH-ĐT hẹn hôm nay có văn bản trả lời HĐXX, hôm nay có văn bản chưa. Tuy nhiên, đến giờ tòa làm viêc vẫn chưa có đại diện của các cơ quan này ở Tòa.
Bắt đầu phần thẩm vấn, HĐXX hỏi bị cáo Kiên: Trong 6 công ty, bị cáo đại diện pháp luật cho những công ty nào?
Bị cáo Tôi đại diện cho 5 công ty, trừ Thiên Nam. Tôi là người chịu trách nhiệm cao nhất với 5 công ty này. Nếu để xảy ra vi phạm tôi là người chịu trách nhiệm, và tôi cũng không muốn ai phải chịu trách nhiệm thay tôi.
Đại diện của Thiên Nam là anh Trung, đến năm 2011 anh Trung mất thì người khác thay ông Trung, ông Trần Vũ Tiến Anh.
-------------------------
(Theo VOV)
