Nhìn nhận các cảng hàng không và hoạt động vận chuyển gần đây đã có sự chuyển biến, nhưng Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng cho rằng so với nhu cầu của hành khách thì vẫn chưa đáp ứng được. Theo Bộ trưởng, nhân viên hàng không yếu là do lãnh đạo yếu.
Việc nâng cao chất lượng dịch vụ vận chuyển, đảm bảo an ninh, an toàn hàng không, giảm tình trạng chậm, hủy chuyến bay trong lĩnh vực hàng không là vấn đề trọng tâm của cuộc họp chiều 6/11 tại Bộ Giao thông Vận tải (GTVT).
Báo cáo tại cuộc họp, ông Lại Xuân Thanh - Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam - cho biết, 4 tháng qua, chất lượng dịch vụ tại các cảng hàng không - sân bay (CHK-SB) đã chuyển biến rõ rệt. Trong 4 tháng từ 7-10/2014, tỷ lệ chậm, hủy chuyến bay của các hãng hàng không Việt Nam chỉ còn 14,0% (giảm 2,8 điểm so cùng kỳ 2013, giảm 6,5 điểm so với 6 tháng đầu năm 2014); tỷ lệ hủy là 0,7% (giảm 1,8 điểm so cùng kỳ năm 2013, giảm 2,5 điểm so với 6 tháng đầu năm 2014).
Tuy nhiên, những tồn tại vẫn đang tiếp diễn tại các sân bay hiện nay là hệ thống nhà vệ sinh thiếu về số lượng, diện tích của phòng vệ sinh nhỏ, một số nơi thiết bị xuống cấp chưa được thay thế kịp thời, bị quá tải trong khung giờ cao điểm, thiếu hệ thống thông gió nên gây ra các ảnh hưởng về vệ sinh môi trường; khu vực nhà vệ sinh cho người khuyết tật có nhưng chưa đầy đủ (CHK Nội Bài). Chất lượng và số lượng quầy nước miễn phí nhà ga đi, đến còn ít; chất lượng dịch vụ wifi chưa cao và một số trang thiết bị trong nhà ga đã xuống cấp; hệ thống điều hòa tại Nội Bài yếu…
Tổ chức, điều hành dịch vụ taxi tại các CHK vẫn chưa hợp lý, văn minh nên vẫn xảy ra tình trạnh lộn xộn trong việc cung cấp dịch vụ taxi; tình trạng taxi làm giá và chạy không theo đồng hồ tính tiền vẫn xảy ra ở CHK Tân Sơn Nhất và Nội Bài.
Ông Phạm Ngọc Minh - Tổng Giám đốc Vietnam Airlines - nêu ý kiến, khảo sát đánh giá chất lượng dịch vụ của VNA được làm thường xuyên, căn cứ đánh giá của 2 tổ chức chuyên nghiệp là Sky track và Sky team. Trong đó, theo tổ chức Sky track, sân bay Nội Bài kém nhất là hệ thống biển hiệu đã gây khó khăn cho hành khách tìm kiếm. Còn Sky team đánh giá tại điểm làm thủ tục, cầu ra máy bay, kiểm tra an ninh, ga đến… Nội Bài và Tân Sơn Nhất xếp vào nhóm cuối trong 20 sân bay cửa ngõ, chỉ đứng trên duy nhất 1 sân bay ở Ý đang trong quá trình sửa (18, 19/20 sân bay cửa ngõ của liên minh sky team).
Giải thích về vấn đề này, ông Đặng Tuấn Tú - Giám đốc Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất - cho rằng, đánh giá về chất lượng dịch vụ ở CHK không chỉ nhà khai thác cảng mà còn nhiều đơn vị liên quan như các hãng hàng không, các đơn vị dịch vụ mặt đất như thái độ của nhân viên hãng hàng không khi làm thủ tục, giải thích về chậm huỷ chuyến… Các cung cấp dịch vụ phi hàng không cũng có vấn đề về chất lượng dịch vụ, thái độ phục vụ. Vì vậy phải xây dựng dịch vụ chuẩn của sân bay.
Theo ông Tú, Cảng Tân Sơn Nhất đang rất cố gắng đào tạo con người, rèn luyện kỹ năng giao tiếp và văn hóa ứng xử của những lực lượng tiếp xúc với hành khách để nâng cao chất lượng phục vụ. Bởi thế, Cảng Tân Sơn Nhất đã mời thầy dạy nhiều buổi về văn hóa ứng xử cho 1.000 nhân viên của Cảng, những lực lượng tiếp xúc với hành khách và đã có những chuyển biến tích cực.
Vậy nhưng, đánh giá chung của Cục Hàng không Việt Nam báo cáo lên Bộ trưởng GTVT lại cho rằng: “Thái độ phục vụ, kỹ năng giao tiếp của các nhân viên hàng không bao gồm các đơn vị thuộc cảng hàng không, các hãng hàng không, các đơn vị phục vụ mặt đất còn chưa thực sự chuyên nghiệp, nhiều biểu hiện vô cảm, hách dịch còn xảy ra gây bức xúc cho hành khách” .
Nhìn nhận các cảng hàng không và hoạt động vận chuyển gần đây đã có sự chuyển biến, nhưng Bộ trưởng Đinh La Thăng cho rằng so với nhu cầu và đòi hỏi của hành khách thì vẫn chưa đáp ứng được.
“Bản thân các đơn vị phối hợp với nhau chưa tốt. Vai trò của Tổng chỉ huy, tư lệnh của sân bay chưa có. Hạ tầng dù đã được quan tâm đầu tư nhưng còn thiếu, CHK Tân Sơn Nhất và Nội Bài quả tải cả về hạ tầng cảng và năng lực con người, quá tải trên trời một phần do năng lực quản lý điều hành bay mà nguyên nhân là do một số bộ phận đào tạo không đến nơi đến chốn” - Bộ trưởng Đinh La Thăng cho hay.
Bộ trưởng Đinh La Thăng chỉ đạo phải xây dựng được quy chế hoạt động chung tại các CHK, quy chế này phải do Cục Hàng không chỉ đạo xây dựng, tổng chỉ huy là Giám đốc các CHK. Trong tháng 11 phải xây dựng xong quy chế. Trong quy chế này phải quy rõ trách nhiệm, quy định họp giao ban điều hành hàng ngày, từng đơn vị một phải có quy chế làm việc của mình. Đây là những việc không mất tiền nhưng sẽ đem lại hiệu quả cao…
“Rà soát lại toàn bộ cán bộ công nhân viên để bố trí đúng chức năng nhiệm vụ, tiến hành đào tạo, đào tạo lại. Rà soát lại cả lực lượng lãnh đạo, nhân viên yếu là do lãnh đạo yếu. Để kiểm soát được chất lượng dịch vụ thì phải quy trách nhiệm cho từng cá nhân. Tổng giám đốc các cảng là người chịu trách nhiệm cuối cùng về chất lượng dịch vụ. Người đứng đầu các vị trí không đáp ứng, không đủ năng lực thì phải thay người khác.”- Bộ trưởng Đinh La Thăng nhấn mạnh.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho biết, kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản năm 2014 có thể đạt mức 7 tỷ USD, tăng 4,5% so với năm 2013.
Xuất khẩu tôm nước lợ độc chiếm ngôi đầu
Ngày 2/11, Tại hội nghị tổng kết nuôi tôm nước lợ 2014, ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP cho biết: 9 tháng đầu năm 2014 xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt gần 2,94 tỷ USD, tăng 42% so với cùng kỳ. Đến cuối năm dự báo xuất khẩu tôm sẽ đạt mức 3,8 tỷ USD. Xuất khẩu tôm nhiều năm liền độc chiếm ngôi đầu, chiếm trên 50% tỷ trọng xuất khẩu thuỷ sản của cả nước.
Năm nay, sản lượng tôm thẻ chân trắng xuất khẩu tăng mạnh là do tôm xuất khẩu của Thái Lan và Trung Quốc giảm. Mặt khác nhiều thị trường trên thế giới chuyển sang nhập khẩu con tôm thẻ chân trắng đã tạo cơ hội cho tôm thẻ Việt Nam tăng mạnh thị phần tại các thị trường truyền thống cũng như thị trường khó tính. Trong 9 tháng đầu năm tổng giá trị xuất khẩu tôm thẻ chân trắng sang Mỹ đạt 609,7 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ; tôm sú đạt 199,3 triệu USD, tăng 19,3%. Thị trường Nhật Bản đứng thứ hai với sản lượng nhập khẩu chiếm 18%, các thị trường khác như: Đức, Hàn Quốc, Australia cũng tăng rất khả quan.
Ông Trương Đình Hoè nhận định: “Năm 2014 là năm mang đến cơ hội lớn cho con tôm nước lợ Việt Nam vì sản lượng tôm của 2 nước sản xuất lớn nhất thế giới là Thái Lan và Trung Quốc vẫn chưa cải thiện nhiều và tiếp tục ảnh hưởng tới nguồn cung tôm cho thị trường thế giới. Giá tôm nguyên liệu duy trì ở mức cao như hiện nay là do trên thị trường thế giới thiếu nguồn cung, nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh…”. Với tình hình thị trường xuất khẩu tôm thuận lợi như hiện nay thì dự báo đến cuối năm 2014 tổng giá trị xuất khẩu sẽ đạt mức 3,8 tỷ USD, tăng 22% so với năm 2013 và cao kỷ lục từ trước tới nay.
Cá tra dần phục hồi khả quan
Nghề nuôi, chế biến cá tra xuất khẩu trong thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực. Giá cá tra nguyên liệu ở mức 24.000 đồng/kg, người nuôi bắt đầu có lãi. Rất nhiều hộ dân chuyển sang nuôi gia công cho các doanh nghiệp và hướng nghề nuôi, chế biến cá tra ngày càng bền vững hơn.
Dự kiến năm 2014, xuất khẩu cá tra sẽ đem về 1,8 tỷ USD, tương đương năm 2013. Xuất khẩu cá tra sang các thị trường chính như: Mỹ, EU chiếm gần 40% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam. Trong đó EU là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, chiếm 20,4% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này. Xuất khẩu cá tra sang EU trong 9 tháng đầu năm 2014 đạt giá trị 261,02 triệu USD, giảm 8,4% so với cùng kỳ năm 2013. Mỹ hiện là thị trường nhập khẩu cá tra đứng thứ 2, chiếm 18,9% tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam giá trị 240,81 triệu USD trong 9 tháng đầu năm. Tuy ở 2 thị trường chính này có chiều hướng giảm nên nhiều doanh nghiệp chế biến xuất khẩu đang hướng đến các thị trường nhỏ hơn để thay thế là ASEAN, Trung Đông. Trong đó xuất khẩu cá tra sang thị trường ASEAN trong 9 tháng đầu năm nay đạt giá trị 102,68 triệu USD, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm 2013…
Ông Nguyễn Văn Đạo, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thuỷ sản Gò Đàng (Tiền Giang) cho biết: “Hiện tại thị trường xuất khẩu cá tra khá khả quan, giá xuất khẩu cá tra sang thị trường châu Á, châu Âu khoảng 2,5 USD/kg (tăng 0,2 USD/kg so với mấy tháng trước); thị trường Mỹ khoảng 3 USD/kg. Trong thời gian tới, nhu cầu thị trường xuất khẩu sẽ tăng do vào dịp cuối năm và Noel”.
Xuất khẩu tôm, cá tra gặp nhiều khó khăn trong năm 2014 như Mỹ công bố mức thuế chống bán phá giá đối với tôm, cá tra; rào cản kỹ thuật thuật kháng sinh đối với con tôm ở thị trường Nhật Bản… Tuy nhiên, xuất khẩu tôm, cá tra vẫn tiếp tục tăng trưởng tích cực, đóng góp rất lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam.
----------------------------
Thịt ngoại ngập thị trường
Các loại thịt mà người tiêu dùng sử dụng hằng ngày như bò, heo, gà... đang đều đặn được nhập về Việt Nam, nhiều loại tăng đột biến so với cùng kỳ và dự báo hàng còn về nhiều hơn trong dịp Tết.
Mặt tốt của việc nhập khẩu là có thể “giải cứu” nhiều loại thịt trong nước còn thiếu, giúp giá không tăng cao, người tiêu dùng có thêm sự lựa chọn. Tuy nhiên, với người chăn nuôi và giới kinh doanh, nếu không thay đổi kịp thời thì có thể phải rời “cuộc chơi”.
Về mặt quản lý, nếu không kiểm soát chặt thì thịt kém chất lượng cũng sẽ tràn về. Đơn cử, trong tháng 10 vừa qua, cơ quan chức năng TP HCM đã phát hiện, xử lý vụ vận chuyển thịt không có giấy chứng nhận kiểm dịch, trong đó có lượng lớn hàng ngoại gồm 22.220 kg gân, chân, đuôi trâu bò đông lạnh; 2.740 kg thịt trâu, bò đông lạnh và 111 kg thịt trâu Ấn Độ.
Con số biết nói
Đáng kể nhất phải nói đến là bò sống nhập khẩu từ Úc để giết thịt. Theo Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam, dự báo năm 2014, Việt Nam nhập khẩu khoảng 150.000 con bò Úc, gấp 2,24 lần so với năm 2013.
Về thịt heo, Cục Chăn nuôi cho biết từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã nhập khẩu chính ngạch hơn 2.350 tấn thịt, trị giá 4,6 triệu USD, nguồn nhập từ các nước phát triển như Mỹ, châu Âu. Chỉ riêng tháng 9-2014, lượng thịt heo nhập khẩu đạt 257 tấn, tăng 70,2% so với tháng 8.
Tại TP HCM, các cơ quan chức năng đã thực hiện kiểm tra vệ sinh thú y cho hơn 51.000 tấn sản phẩm động vật đông lạnh nhập khẩu (tăng 46,9% so với cùng kỳ). Trong đó, chỉ riêng tháng 8 đã kiểm tra 248 lô hàng, tương đương 7.841 tấn, tăng 36,5% so tháng 7.
Theo khảo sát của ngành chức năng TP HCM khi thực hiện đề án “Chuỗi thực phẩm an toàn” thì nhu cầu tiêu thụ thịt gia cầm của TP HCM vào khoảng 103.809 tấn/năm. Trong đó, gà nhập khẩu chiếm gần 42%, tương đương 43.584 tấn/năm (gần 120 tấn/ngày) gồm các mặt hàng chính là đùi gà, cánh gà và bọng gà.
Theo tìm hiểu của chúng tôi thì thịt nhập khẩu hiện có cả loại cao cấp lẫn thấp cấp, tập trung vào những mặt hàng thị trường đang “hút”. Loại cao cấp (như bò, sườn heo, ba rọi rút sườn,...) được cung cấp cho những nhà hàng, khách sạn và bán lẻ tại các cửa hàng chuyên về thực phẩm nhập khẩu, siêu thị.
Loại thấp cấp là hàng đông lạnh như phụ phẩm trâu bò, giò heo, cánh gà, chân gà... ít thấy trên thị trường do được bán thẳng vào các cơ sở chế biến thực phẩm hay nhà hàng thường, quán cơm, bếp ăn tập thể, quán nhậu bình dân.
Ứng phó thế nào?
Theo ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai, ngành chăn nuôi gia cầm, nhất là gà trắng, bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi hàng nhập khẩu. Cụ thể, do thị hiếu tiêu dùng nên ở nước ngoài họ chỉ ăn ức gà, không ăn chân gà, cánh gà nhưng đây lại là 2 loại mắc tiền nhất đối với thị trường Việt Nam. Vì thế, nhà nhập khẩu mua được giá rẻ, mang về Việt Nam bán hưởng được lệch giá có lợi nên tăng cường nhập.
Khảo sát giá tại Công ty A.C chuyên cung cấp gà đông lạnh trên đường Phan Huy Ích (quận Gò Vấp), cánh gà có giá bán 69.000 đồng/kg, chân gà 45.000 đồng/kg (bán nguyên thùng 15 kg); còn giá cánh gà tươi nội địa của các công ty có thương hiệu trên thị trường đang ở mức 75.000-76.000 đồng/kg (cánh gà), 50.000-54.000 đồng/kg (chân gà) nên cũng dễ hiểu vì sao các điểm kinh doanh thực phẩm ăn uống thích mua hàng nhập dù chất lượng tệ hơn.
Đại diện Hội Chăn nuôi gia cầm Đông Nam Bộ cho rằng hiện nay chăn nuôi gia cầm chuyên nghiệp chủ yếu thuộc về các công ty đa quốc gia, các hộ chăn nuôi bên ngoài cũng là gia công cho họ, còn hộ tự nuôi không nhiều.
“Việc nhập thịt gà đã được nói từ nhiều năm nay nhưng chưa có ai giúp đỡ được gì nên người chăn nuôi tự cân đối, tìm hướng đi cho mình. Do đó, gà công nghiệp lông trắng và gà tam hoàng hầu như không được người dân nuôi nữa mà chỉ còn vịt và gà ta thả vườn là còn có lãi” - vị này chia sẻ.
Đối với thịt heo, ông Văn Đức Mười, Tổng Giám đốc Công ty Vissan, cho rằng giá heo nội địa đang cao một cách bất hợp lý nên không bền vững. “Đơn cử là từ giá đỉnh 55.000 đồng/kg cách đây mấy tháng đã xuống 50.000 đồng/kg đối với heo hơi loại 1 (ngày 5-11). Tuy nhiên, là một thương hiệu tiêu thụ lượng thịt lớn, Vissan chủ trương không nhập khẩu thịt để bảo vệ thị trường trong nước” - ông Mười khẳng định.
Về thịt bò, ông Mười cho hay dù lượng nhập khẩu tăng đột biến nhưng cung vẫn chưa đủ cầu (bò Úc về chưa bù được lượng bò nhập từ Lào, Campuchia trước đây) nên giá vẫn có xu hướng tăng, người nuôi bò trong nước có thể yên tâm không lo giá xuống đột ngột.
Ông Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc kinh doanh và phát triển thị trường Công ty TNHH TM DV XNK Thực phẩm sạch (đang phát triển chuỗi thương hiệu thực phẩm Fresfoco) - chuyên về bò Úc - đánh giá thịt bò Úc đã chiếm từ 70%-80% thị phần tại TP HCM. “Người tiêu dùng Việt thích hàng tươi sống nên tại các cửa hàng của Fresfoco chỉ có 20% là hàng đông lạnh, 80% là hàng tươi.
Một đặc điểm khác của người Việt là xem các loại phụ phẩm như: tim, pín, lưỡi... của bò là “đặc sản” nên công ty có thể khai thác tối đa các sản phẩm sau giết mổ để chia sẻ giá đối với chính phẩm là thịt. Mới đây, công ty nhận được đơn hàng cung cấp 300 kg lưỡi bò cho một khách hàng ở Bình Dương cho thấy tiềm năng khai thác của thị trường còn rất lớn” - ông Phong cho biết.
Ăn thịt ngoại nhưng không hề biết
Khảo sát tại các điểm kinh doanh dịch vụ ăn uống bình dân ở TP HCM, mặt hàng cổ, cánh, chân gà nướng hầu như người tiêu dùng không ý thức được mình đang ăn thịt ngoại vì sản phẩm đã qua tẩm ướp gia vị, chế biến và người bán cũng thường “né” nói chuyện xuất xứ vì khách hàng Việt có tâm lý không thích ăn hàng đông lạnh.
Người tiêu dùng tại TP HCM chỉ mới cảm nhận được thịt ngoại, nhất là thịt bò khoảng 2 năm nay khi các cửa hàng tăng cường giới thiệu, quảng bá. Tại các siêu thị như: Co.opmart, Big C, Maximark và chuỗi các cửa hàng của Vissan hiện hầu hết đều bán bò Úc. Ngoài ra, các cửa hàng bán thực phẩm như Organica (đường Nguyễn Đình Chiểu, quận 3), bò Đỉnh Phong (đường Trần Quang Khải, quận 1), chuỗi cửa hàng Fresfoco... đều có bán thịt nhập khẩu. Giá thịt ngoại những nơi này có nhiều mức, trong đó có những loại cao cấp giá từ 500.000-850.000 đồng/kg đối với thịt bò phi lê nhưng vẫn thu hút được những người tiêu dùng có tiền, chuộng bò ngon.
--------------------------
