Khủng hoảng Ukraine phơi bày ‘điểm yếu’ của Nga?
Có hai xu hướng làm suy giảm sức mạnh của Nga đối với các nước láng giềng: sự hội nhập ngày càng tăng với châu Âu và sự trỗi dậy của Trung Quốc.
Đó là nhận xét của Tiến sỹ Chris Miller tại Đại học Yale và là một nhà nghiên cứu tại Học viện Hoover (Mỹ). Trong bài bình luận trên trang mạng Yaleglobal.yale.edu mới đây với tiêu đề: “War in Ukraine Exposes Russia’s Weakness” (Cuộc chiến ở Ukraine phơi bày điểm yếu của Nga), ông Miller đưa ra một số nhận xét sau:
Việc Nga sáp nhập Crimea đã giúp cho uy tín của Tổng thống Vladimir Putin tăng vọt không chỉ ở Nga, mà còn cả ở một số nước phương Tây. Ông được nhiều người coi là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ, sẵn sàng chấp nhận rủi ro để đạt được mục tiêu quốc gia. Nhưng thực tế có vẻ ảm đạm hơn đối với Moskva.
Nhằm khôi phục lại vị thế và tầm ảnh hưởng của mình vốn bị mất đi khi Liên Xô sụp đổ, Liên minh Á-Âu mới của ông Putin, với sự liên kết về mặt kinh tế giữa Nga với Kazakhstan, Belarus và bao gồm cả Ukraine, có thể là một dấu hiệu của sự suy giảm liên tục của Moskva. Sức “hấp dẫn” của Liên minh châu Âu (EU) về phía tây và một Trung Quốc đang trỗi dậy ở phía đông tiếp tục “gặm mòn” sức mạnh và ảnh hưởng của Nga.
Chính sách đối ngoại của Điện Kremlin trong những năm gần đây đã tập trung vào việc tạo ra một Liên minh Á-Âu để tích hợp nền kinh tế của Nga với các nước láng giềng hậu Xô-viết. Moskva đã hy vọng rằng sự kết hợp mới có thể xây dựng lại tầm ảnh hưởng đã bị mất khi Liên Xô sụp đổ. Tuy nhiên, kế hoạch của ông Putin bao gồm Ukraine trong Liên minh Á-Âu đã đụng độ với mong muốn hướng tới EU của Kiev.
Với lợi thế từ dầu khí, nền kinh tế Nga đã tăng trưởng đáng kể dưới sự cầm quyền của Tổng thống Putin, nhưng sự phục hồi kinh tế của Moskva đã không đi kèm với một sự mở rộng ảnh hưởng ở khu vực mà Nga đề cập đến như là "nước ngoài ở gần" - gồm 5 quốc gia Trung Á; 3 nước vùng Caucasus; cộng với Belarus, Moldova và Ukraine – những quốc gia thuộc Liên Xô cũ.
Trong khi đó, sự trỗi dậy của Trung Quốc đã làm suy yếu ảnh hưởng của Điện Kremlin ở Trung Á. Trong những năm 1990, 5 quốc gia Trung Á đã phụ thuộc nhiều vào nền kinh tế Nga. Nhiều nhà phân tích cho rằng Moskva sẽ tiếp tục thống trị khu vực, đặc biệt là vì phương Tây có ít lợi ích ở đây, trong khi cường quốc khu vực khác như Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đến nay vẫn còn yếu hơn nhiều so với Nga.
Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã thay đổi điều đó. 5 quốc gia Trung Á đã phát triển mối quan hệ thương mại rộng rãi với Trung Quốc, xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên, và nhập khẩu hàng tiêu dùng. Việc thay đổi các mô hình thương mại cũng đã có những ảnh hưởng chính trị sâu sắc. Khi thương mại với Nga chiếm phần lớn kim ngạch xuất, nhập khẩu ở Trung Á, các quốc gia ở khu vực này đã tránh việc “đụng chạm” tới Moskva.
Nhưng giờ đây, sau khi đường ống dẫn khí mới tới Trung Quốc được xây dựng và sau khi Bắc Kinh mở rộng đầu tư trong các lĩnh vực khai thác hầm mỏ và cơ sở hạ tầng tới khu vực, các chính phủ ở Trung Á có xu hướng độc lập hơn từ Moskva.
Mặc dù Điện Kremlin vẫn còn nắm "con át chủ bài”, khi mà rất nhiều người Trung Á đang làm việc tại Nga, nếu họ bị trục xuất sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đối với các nền kinh tế của Trung Á. Tuy nhiên, ảnh hưởng của Moskva đối với khu vực này đã bị suy giảm từ năm 1999 và hiện nay, trong khi nền kinh tế Trung Quốc phát triển, mà kinh tế Nga lại trì trệ, thì khoảng cách giữa Moskva và các chính phủ ở Trung Á sẽ tiếp tục mở rộng.
-----------------------
Chính quyền New York bị kiện
Gia đình của ông Eric Garner ở New York (Mỹ) hôm 7-10 cho biết họ đã quyết định kiện và đòi chính quyền cũng như Sở cảnh sát thành phố này bồi thường 75 triệu USD.
Gia đình này cáo buộc cảnh sát đã kẹp cổ ông Garner đến chết cách đây khoảng 3 tháng.
Hãng tin AFP cho biết ông Eric Garner, 43 tuổi là một người da đen và là cha của 6 đứa trẻ sống ở thành phố Staten Island, New York.
Ngày 17-7, ông Garner bị cảnh sát truy đuổi vì nghi ngờ bán thuốc lá lậu. Người đàn ông này đã kháng cự và bỏ chạy nhưng bị một số nhân viên cảnh sát vây bắt và vật người ông xuống đất. Ông Garner sau đó đã mắc chứng khó thở và tử vong sau một cơn trụy tim.
Chính quyền thành phố New York trong cùng ngày đã nhận được đơn kiện của gia đình ông Garner, trong đó nêu đích danh 8 nhân viên thuộc chính quyền cũng như Sở cảnh sát New York đã gây ra cái chết của ông Garner.
Sở cảnh sát New York đã cấm hành vi “kẹp cổ” nghi can. Văn phòng pháp y New York xác định vụ án Garner là một vụ giết người. Và, một bồi thẩm đoàn của thành phố cũng đang đánh giá xem xét liệu có bằng chứng thuyết phục nào để buộc tội số nhân viên chính quyền và cảnh sát trên hay không. Hình ảnh cảnh sát “kẹp cổ’ ông Garner đã được ghi lại trên một đoạn phim.
Cái chết của ông Garner đã nhắc người Mỹ nhớ đến làn sóng phản ứng gay gắt ở Ferguson, Missouri sau khi cảnh sát bắn chết cậu bé da đen Michael Brown hồi ngày 9-8.
Nhà hoạt động Al Sharpton đã đưa vụ việc ra công lý. Cả hai trường hợp của ông Garner và cậu bé Brown dấy lên làn sóng tranh luận về chiến thuật của cảnh sát Mỹ khi ứng xử với nhóm dân cư là ngườI Mỹ gốc Phi.
------------------------
Hàn Quốc, Indonesia hợp tác phát triển chiến đấu cơ
Hàn Quốc và Indonesia vừa ký thỏa thuận cùng phát triển chương trình chiến đấu cơ mang tên KF-X, tờ Korea JoongAng Daily đưa tin hôm nay 7.10.
Chương trình KF-X nhằm cho ra đời loại chiến đấu cơ đa nhiệm mới, với các khả năng vượt trội hơn F-16 do Mỹ sản xuất. Loại chiến đấu cơ mới sẽ được xem là máy bay chiến đấu thế hệ 4,5.
Theo thỏa thuận trên, Hàn Quốc và Indonesia sẽ lần lượt đóng góp 80% và 20% trong tổng chi phí phát triển chương trình KF-X là 7,95 tỉ USD.
Mỗi bên sẽ chọn ra một đơn vị phát triển cho chương trình KF-X. Ngoài ra, chính quyền của mỗi nước sẽ lập ban quản lý dự án chung để giám sát chương trình.
Mục tiêu của chương trình là sản xuất 120 chiến đấu cơ với các khả năng tiên tiến dựa trên công nghệ Hàn Quốc. Chi phí sản xuất 120 chiếc máy bay này lên tới gần 9 tỉ USD. Thông qua sự hợp tác trên, Indonesia có thể sẽ mua 80 chiếc máy bay chiến đấu thuộc chương trình KF-X.
Dự kiến, những chiếc KF-X đầu tiên sẽ được đưa vào sử dụng từ năm 2025 và sau đó mỗi năm sẽ có thêm từ 10-20 chiếc xuất xưởng.
Chương trình KF-X nằm trong chiến lược hiện đại hóa không quân của Hàn Quốc. Ngoài KF-X, Hàn Quốc vừa quyết định mua 40 chiến đấu cơ thế hệ 5 F-35 trong một thỏa thuận trị giá hơn 7 tỉ USD với nhà thầu quốc phòng Mỹ Lockheed Martin, theo Yonhap.
-----------------------
Đài Loan cảnh báo Trung Quốc gia tăng tấn công mạng
Người đứng đầu cơ quan hành chính Đài Loan vào ngày 7.10 đã lên tiếng cảnh báo số lượng các vụ tấn công mạng từ Trung Quốc ngày một gia tăng bất chấp quan hệ giữa 2 bên đang nồng ấm.
Cảnh báo của ông Giang Nghi Hoa được đưa ra sau khi cơ quan điều tra Đài Loan vào cuối tuần trước thông báo Trung Quốc đang tiến hành một cuộc chiến tranh mạng nhắm vào Mỹ, khiến doanh nghiệp nước này thiệt hại hàng tỉ USD mỗi năm, AFP đưa tin.
“Các đơn vị mạng của Trung Quốc đang tăng cường tấn công vào các trang web dân sự ” và của chính quyền Đài Loan, ông Giang cho biết.
Người đứng đầu cơ quan hành chính Đài Loan kêu gọi viên chức chính quyền đề cao cảnh giác, đồng thời cho biết các cuộc tấn công mạng của Trung Quốc thường dùng các trang web dân sự làm bàn đạp để xâm nhập vào trang web chính quyền vùng lãnh thổ này và “lấy cắp bí mật chính phủ”.
Quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc đã được cải thiện đáng kể sau khi ông Mã Anh Cửu lên làm lãnh đạo hồi năm 2008, AFP bình luận. Tuy nhiên, các trang web của chính quyền Đài Loan thường xuyên bị Trung Quốc tấn công, vào lúc đang có tranh chấp giữ 2 bên, các quan chức Đài Loan cho biết.
“Trung Quốc đại lục có tham vọng chính trị đối với Đài Loan và chưa từng ngừng các hoạt động chuẩn bị xâm lược Đài Loan, gồm tập trận quân sự và tấn công mạng”, theo ông Giang.
“Trong khi quan hệ 2 bên bề ngoài có vẻ yên ắng, nhưng bên trong vẫn rất biến động”, ông này nói thêm.
-----------------------
Nhà nước Hồi giáo tiến quân sát Thổ Nhĩ Kỳ
Sáng 7-10, máy bay liên minh đã tập trung tấn công phiến quân Nhà nước Hồi giáo ở TP Ayn al-Arab (người Kurd gọi là Kobanê hay Kobani) ở miền Bắc Syria giáp Thổ Nhĩ Kỳ (ảnh).
AFP đưa tin sau nhiều ngày bao vây, phiến quân đã chiếm một phần TP. Từ bên Thổ Nhĩ Kỳ có thể nhìn thấy một lá cờ đen bay trên ngọn đồi ở Ayn al-Arab. Lực lượng người Kurd đang cố thủ đã kêu gọi yểm trợ bằng bộ binh, pháo hạng nặng và đạn dược.
Bên Thổ Nhĩ Kỳ, quân đội đã cho di tản hai làng vùng biên và điều động hàng chục xe tăng sẵn sàng lâm trận. Khả năng Thổ Nhĩ Kỳ tiếp viện cho lực lượng người Kurd bên Syria rất thấp vì người Kurd có liên hệ với đảng Công nhân người Kurd (PKK) trong khi Thổ Nhĩ Kỳ lại xem PKK là tổ chức khủng bố.
tân Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố NATO sẵn sàng can thiệp nếu Nhà nước Hồi giáo đe dọa Thổ Nhĩ Kỳ. Ông đánh giá tình hình ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hết sức nghiêm trọng.
tổng hợp
1
2
3
4
5
