Sau 9 năm, 5 lần xin giảm vốn đầu tư, siêu dự án một thời là Dự án thép Quảng Liên của Tập đoàn E-United (Đài Loan) tại Quảng Ngãi tiếp tục đệ đơn xin rút vốn đầu tư xuống chỉ còn 2 tỉ USD so với lời hứa đầu tư 4,5 tỉ USD như ban đầu.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Lê Viết Chữ vừa ký công văn gửi các bộ Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp hội thép về việc xem xét chấp nhận điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư của Tập đoàn E-United, chủ đầu tư dự án nhà máy thép Quảng Liên (Guang Lian) tại Dung Quất - Quảng Ngãi.
Theo đó, chủ đầu tư của dự án nhà máy thép Quảng Liên muốn xin rút vốn đầu tư từ 4,5 tỉ USD (năm 2010) xuống còn 2 tỉ USD. Đây từng được coi là dự án “đình đám” nhất ngành thép từ năm 2006 với công xuất thiết kế 5 triệu tấn/năm.
Được biết đây là lần thứ 5 dự án này xin điều chỉnh vốn đầu tư vào các những năm 2007, 2010, 2012, 2014 và năm nay. Với kiến nghị lần thứ 5 này, đây được coi là siêu dự án có lịnh trình rối rắm nhất ngành thép, từ chỗ nó được ca ngợi là “quả ngọt” của ngành thép đến dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Dung Quất khi mới được đầu tư triển khai.
Từ năm 2012, tập đoàn JFE (Nhật Bản) có ký thỏa thuận hợp tác nghiên cứu triển khai dự án này cùng với E-United. Tuy nhiên, sau 2 năm tham gia vào tháng 9/2014 tập đoàn này đã tuyên bố rút khỏi dự án này.
Trước đó, vào tháng 7/2014 Chính phủ đã bác hàng loạt đề xuất ưu đãi đối với dự án thép Quảng Liên như: không chấp thuận chi ngân sách đền bù giải phóng diện tích đất bổ sung; chỉ đồng ý giảm 10% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 15 năm chứ không miễn hoàn toàn loại thuế này cho suốt đời dự án.
Theo ông Phạm Chí Cường, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam: “Dự án Nhà máy Thép Quảng Liên có quá nhiều vấn đề từ việc chứng minh năng lực tài chính của chủ đầu tư lẫn việc chủ đầu tư không thực hiện đúng như cam kết đầu tư, lẫn thời gian hoàn thành dự án mà vẫn được phép hoạt động.
Dự án thép Guang Lian (Quảng Liên) được Quảng Ngãi cấp phép đầu tư cho Tập đoàn Tycoons (Đài Loan) từ năm 2006 với lời hứa cam kết vốn thực hiện 1 tỷ USD và được cấp phép xây dựng tại Khu kinh tế Dung Quất khi khu kinh tế này mới được triển khai đầu tư xây dựng. Đến năm 2007, Tycoons chuyển hơn 90% dự án này cho đối tác E – United (Đài Loan), chỉ còn giữ 10% vốn đầu tư. Vào tay của E-United, dự án nhà máy sản xuất thép này đã nhiều lần chuyển đổi giấy phép đầu tư từ 3 triệu tấn thép/năm lên 5 triệu tấn thép/năm rồi 7 triệu tấn thép/năm với số vốn đầu tư được được nâng lên từ 1 tỉ USD lên 3 tỉ USD rồi đến 4,5 tỉ USD năm 2010.
Dự án nhà máy thép Quảng Liên được cấp giấy phép đầu tư trên diện tích hơn 500 ha, trong đó diện tích nhà máy là 478ha. Dự án này xây dựng theo công nghệ sản xuất thép lò cao với hai lò mỗi lò công suất 3 - 3,6 triệu tấn/năm.
Mới đây UBND Quảng Ngãi yêu cầu chủ đầu tư dự án này phải thực hiện các cam kết đầu tư và phải khởi công xây dựng trước tháng 6/2015 nếu không sẽ bị thu hồi dự án.
Khác với kết quả khảo sát của các nước Châu Á – Thái Bình Dương khác về thói quen mua sắm, giá cả chỉ xếp thứ ba tại Việt Nam về độ quan trọng, xếp sau yếu tố về sự sạch sẽ và an ninh.
Hãng tư vấn dịch vụ bất động sản CBRE vừa công bố kết quả khảo sát và phỏng vấn người tiêu dùng trên 11 thành phố lớn thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (APAC), trong đó bao gồm cả Việt Nam với mục đích tìm hiểu phương thức và địa điểm mua sắm các mặt hàng phi thực phẩm như quần áo, giày dép, phụ kiện, sản phẩm chăm sóc da và hàng điện tử...
Giá cả chỉ xếp thứ ba tại Việt Nam về độ quan trọng
Theo kết quả khảo sát, người tiêu dùng Đông Nam Á, bao gồm Malaysia, Singapore và Việt Nam, nhìn chung chú trọng đến trải nghiệm tổng thể khi đi mua sắm. Trong ba năm qua, những đối tượng được khảo sát trong khu vực này đều nhận thấy những cải thiện rõ rệt trong các trung tâm thương mại lớn, nhỏ và các nhà phố thương mại.
Theo CBRE, điều tối quan trọng là các chủ đầu tư và chủ toà nhà phải thích nghi và làm mới các trung tâm bán lẻ của mình sao cho phù hợp với xu hướng người tiêu dùng, bắt đầu từ giai đoạn lên ý tưởng.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy người mua sắm thuộc khu vực Châu Á – Thái Bình Dương thuộc các độ tuổi có cùng xu hướng chọn lựa – khả năng chi trả, sự sạch sẽ và an ninh là các yếu tố được đánh giá quan trọng hàng đầu theo thứ tự liệt kê khi họ chọn địa điểm mua sắm. Đối với các đơn vị quản lý trung tâm thương mại, các yếu tố này là cơ bản và thiết yếu để thoả mãn được yêu cầu của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, khác với kết quả khảo sát của các nước Châu Á – Thái Bình Dương khác, giá cả chỉ xếp thứ ba tại Việt Nam về độ quan trọng. Mặc dù người Việt Nam đánh giá cao sự đa dạng của các thương hiệu bán lẻ trong một trung tâm mua sắm, sự hiện diện cụ thể của một thương hiệu bán lẻ hoặc trung tâm thương mại tổng hợp hoặc nhãn hiệu nước ngoài lại ít được xem trọng.
Trái với nhận định chung, các tiện ích giải trí được xem là ít quan trọng hơn so với các “thành phần cơ bản” như giá cả, sự sạch sẽ và an ninh. Khi mà các trung tâm thương mại hiện nay tập trung phát triển ngày càng nhiều vào dịch vụ ăn uống, dịch vụ vui chơi giải trí và tổ chức sự kiện nhằm tạo ra những trải nghiệm hấp dẫn cho người đến mua sắm, kết quả khảo sát này có thể khá thất vọng.
Khi phân tích kết quả khảo sát một cách chi tiết, CBRE thấy rằng hơn 50% khách hàng trong độ tuổi từ 18- 34 đánh giá rằng những tiện ích như vậy tương đối hoặc rất quan trọng trong quyết định lựa chọn địa điểm mua sắm của họ.
Sự tăng trưởng của số lượng người tiêu dùng trẻ nhấn mạnh tầm quan trọng của những tiện ích vui chơi và giải trí (bao gồm ngành hàng ăn uống) trong việc cung cấp một trải nghiệm tổng thể đồng thời đảm bảo tính cạnh tranh dài hạn cũng như tăng giá trị của bất động sản bán lẻ.
Người tiêu dùng có thu nhập cao (với thu nhập bình quân mỗi hộ hàng tháng trên 20 triệu đồng) có yêu cầu cao hơn và đánh giá cao trải nghiệm mua sắm tổng thể trong khi đại bộ phận người tiêu dùng nói chung chú trọng chủ yếu vào các yếu tố cơ bản và thực dụng.
Người tiêu dùng có thu nhập cao đặc biệt quan tâm đến sự hiện diện của các nhà hàng có chất lượng tốt, bãi giữ xe miễn phí và các bảng chỉ dẫn thông tin rõ ràng, trung tâm thương mại có điều hoà hay không, có sự hiện diện của đại siêu thị/ siêu thị, sự đa dạng của các dịch vụ và sự kiện được tổ chức. Không có nhiều sự khác biệt giữa sở thích và hành vi mua hàng của người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thấp.
Một nửa số người tiêu dùng mua sắm qua mạng
Nhìn chung, hơn 90% người Việt Nam di chuyển bằng phương tiện riêng khi đi mua sắm, do đó, hướng tiếp cận thuận lợi đóng vai trò quan trọng trong quyết định chọn nơi mua sắm của người tiêu dùng.
78% số người được khảo sát có thể dành ra đến 30 phút để di chuyển, trong đó 45% có thể dành ra hơn 16 phút để đến được trung tâm thương mại họ yêu thích. Kết quả này tương đồng với các nước Hàn Quốc, Singapore, Malaysia, Nhật Bản, Ấn Độ, Hồng Kông và Trung Quốc.
Sự hoàn thành của tuyến Metro trong thời gian tới sẽ rút ngắn khoảng thời gian di chuyển và theo đó, thời gian mà người tiêu dùng sẵn sàng bỏ ra để đến được trung tâm mua sắm cũng sẽ giảm xuống.
Như dự kiến, người tiêu dùng trẻ tuổi chấp nhận dành nhiều thời gian di chuyển hơn để đến được trung tâm mua sắm. Đáng ngạc nhiên là thời gian sẵng sàng bỏ ra để di chuyển đến trung tâm mua sắm ưa thích giữa các nhóm thu nhập không khác nhau nhiều.
Theo CBRE, 25% số người được khảo sát dự định sẽ mua sắm ít hơn tại cửa hàng thực tế, trong khi 45% - 50% số người được hỏi cho rằng họ sẽ mua sắm trực tuyến thông qua máy tính bàn/máy tính xách tay hay điện thoại thông minh/máy tính bảng thường xuyên hơn trong hai năm tới.
Tỷ lệ này còn cao hơn nữa ở người tiêu dùng trong độ tuổi từ 55 đến 64 với 69% cho rằng sẽ mua sắm các mặt hàng phi thực phẩm thường xuyên hơn bằng điện thoại thông minh/máy tính bảng.
Ngày càng nhiều người tiêu dùng mua sắm trực tuyến tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương với hơn 85% người khảo sát cho biết song song với hình thức mua sắm truyền thống, họ cũng sẽ thực hiện mua sắm trực tuyến.
Do đó, chủ sở hữu các bất động sản bán lẻ cần thay đổi chiến lược và kết hợp loại hình này nhằm thu hút khách hàng và bắt kịp xu hướng. Người tiêu dùng ở độ tuổi từ 18-24 tuổi có xu hướng mua sắm trực tuyến nhiều hơn những đối tượng khác. Tại Việt Nam hiện nay, số lượng người sử dụng thường xuyên thiết bị cá nhân công nghệ cao ngày càng tăng, khoảng 87% số người được hỏi sở hữu ít nhất một điện thoại thông minh.
Theo CBRE, các nhà bán lẻ và chủ toà nhà cần tận dụng xu hướng này để triển khai việc bán hàng trên mạng thường xuyên hơn cũng như quảng cáo thông qua các kênh xã hội và thiết kế các trang web theo mô hình thương mại điện tử giữa công ty và người tiêu dùng (Business to Customer - B2C).
Thêm nữa, CBRE đề xuất các chủ toà nhà nên áp dụng chiến lược đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử song hành cùng với thương mại truyền thống, tận dụng nguồn dữ liệu thu được từ các giao dịch thương mại điện tử để theo dõi mức độ tham gia của người tiêu dùng, thực hiện chiến lược tiếp cận từ Trực tuyến đến Ngoại tuyến (Online to Offline - O2O), nhằm tạo ra các ứng dụng đơn giản và hiệu quả để người tiêu dùng có thể dễ dàng mua sắm trên điện thoại/máy tính bảng.
Đây có thể là một lợi thế cạnh tranh cho các trung tâm thương mại áp dụng thành công chiến lược này vì gần hai phần ba đáp viên trong khảo sát sử dụng ứng dụng điện thoại di động được thiết kế đặc biệt cho mua sắm tại các trung tâm thương mại.
----------------------
Hẩm hiu siêu dự án: Sự hoang tàn có giá tỷ đô
Từng được ví như siêu dự án BĐS tại Hà Nội nhưng tới nay những gì lung linh hoành tráng vẫn còn nằm trên giấy, thực trạng hiện nay không ít các dự án triệu đô này đang trong tình cảnh bỏ hoang, ngừng thi công trong thời gian dài.
Rầm rộ rồi bỏ hoang
Nằm ở khu vực phía Tây trên đường Phạm Văn Đồng, dự án Habico Tower do Công ty cổ phần Hải Bình làm chủ đầu tư với vốn đầu tư khoảng 220 triệu USD, là một “huyền thoại” về chung cư siêu đắt ở Hà Nội. Với mức giá 4.000 USD/m2, Habico Tower đã gây sốc cho giới bất động sản. Căn hộ rẻ nhất của tòa tháp có giá 21 tỷ đồng và căn hộ đắt nhất lên tới 85 tỷ đồng.
Tuy nhiên, kể từ lần ra mắt đó tới nay, thông tin về dự án cũng như chủ đầu tư dường như im bặt. 3 năm trôi qua so với thời điểm dự kiến hoàn thành, Habico Tower đã mất hút trên thị trường khi vừa hoàn thành xong tầng thứ 9.
Cùng cảnh ngộ, dự án tháp Thiên niên kỷ dự án do TSQ Việt Nam làm chủ đầu tư có tổng vốn đầu tư 50 triệu USD với quy mô hoành tráng cũng như độ VIP của các dịch vụ được chấp thuận đầu tư từ năm 2006. Nhưng đến nay, “công trình thế kỷ” phê duyệt trên địa bàn phường Yết Kiêu, quận Hà Đông vẫn chỉ là một vùng đất trống được quây kín bằng tôn với rác rưởi và cỏ dại.
Trang web của TSQ Việt Nam còn đưa ra rất nhiều thông tin “hot” về dự án thế kỷ này, như: “Với ý tưởng thiết kế độc đáo từ những bó lụa Vạn Phúc, Tháp Thiên niên kỷ Hà Tây sẽ là điểm nhấn kiến trúc của Thủ đô Hà Nội, một biểu tượng mang đậm tính văn hóa địa phương nhưng có thêm những đường nét mới của cuộc sống hiện đại”.
Tòa tháp gồm 2 tòa nhà cao 45 tầng và 4 tầng hầm; khối đế có diện tích gần 16.000 m2 bố trí khu bán lẻ, nhà hàng, phòng tập, văn phòng cho thuê, nhà trẻ, khu trưng bày văn hóa lụa; khu căn hộ từ tầng 7 đến tầng 43 với hơn 700 căn hộ; tầng 44-45 là 10 căn hộ penthouse. Khu vực đỗ xe và xử lý kỹ thuật được bố trí tại tầng hầm.
Một dự án khác cũng khá long đong là tháp dầu khí 102 tầng tại Mễ Trì, Hà Nội. Tòa tháp chọc trời từng được tuyên bố soán ngôi tòa tháp cao nhất Việt Nam và thứ 2 châu Á này từ khi công bố tới nay đã phải thay đổi liên tục. Theo dự kiến dự án sẽ được khởi công vào quý I/2012.
Công bố chưa được bao lâu, dự án đã phải cắt bỏ còn 79 tầng, sau đó phải thay đổi liên tục chủ đầu tư do nhiều yếu tố khách quan. Số vốn từ hơn 1 tỉ USD theo dự kiến ban đầu giảm xuống còn 600 triệu USD. Mới đây, dự án này cũng đã được chuyển cho một nhà đầu tư khác để tiếp tục dự án.
Cắt giảm quy mô
Phần lớn các dự án chậm tiến độ đều do thiếu nguồn vốn bên cạnh đó là sự khó khăn của thị trưởng BĐS. Đẻ tồn tại không còn cách nào khác, họ buộc phải đề xuất thay đổi hoặc cắt giảm một phần dự án.
Do chi phí giải phóng mặt bằng đội lên tới khoảng 10 lần, nên mới đây chủ đầu tư của siêu dự án Gamuda (Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội) đã xin rút khỏi khu B của dự án này. Chủ đầu tư cho hay, do những thay đổi về luật đền bù, chi phí GPMB tăng đột biến từ 20 triệu lên đến khoảng 150 triệu USD chỉ riêng cho Khu B tại thời điểm hiện tại. Do đó, nhà đầu tư không thể tiếp tục ứng trước chi phí này trong khi chính quyền địa phương không thể tiến hành việc GPMB.
Trước đó, chủ đầu tư của siêu dự án này cũng đã đề xuất xin điều chỉnh quy hoạch công viên Yên Sở, bổ sung thêm chức năng nhà ở thương mại.
Siêu dự án ParkCity Hà Nội với quy mô đầu tư lên tới hàng tỷ USD vừa được Tập đoàn Perdana ParkCity (Malaysia) công bố đề xuất điều chỉnh quy hoạch mới. Nếu quy hoạch mới được duyệt, chỉ tính riêng các hạng mục hạ tầng dịch vụ, tiện ích cho khu đô thị ParkCity cũng sẽ tiêu tốn hàng trăm triệu USD của chủ đầu tư. Được biết, trước đó dự án này đã được đổi chủ do phía nhà đầu tư trong nước thoái vốn.
Siêu dự án Deawoo Cleve phải xin điều chỉnh giảm độ cao tại hàng loạt lô đất trong dự án. Như vậy, dự án căn hộ lớn nhất tại phía Tây Hà Nội chỉ còn lại phần lớn là thấp tầng. Hai công trình cao tầng đầu tiên chỉ được xây đến tầng 6 thì doanh nghiệp dừng toàn bộ hoạt động thi công.
Dự án khởi công từ tháng 12/2009. Theo dự kiến ban đầu của Công ty TNHH Hibrand Việt Nam, tòa CT2A và CT2B dự kiến hoàn thành và bàn giao căn hộ cuối tháng 3/2014. Tổng thể dự án (15 tòa dự án) sẽ hoàn thiện vào năm 2018.
Siêu dự án Tây Hồ Tây cũng đang chậm tiến độ vì thiếu vốn đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Dự án Tây Hồ Tây có quy mô trên 207 ha, được khởi công giai đoạn I vào tháng 1/2014. Tuy nhiên, thời gian qua, việc triển khai dự án gặp khó khăn do vướng công tác giải phóng mặt bằng.
Nhìn lại các dự án gắn mác “siêu dự án” cho thấy, thị trường BĐS gặp khó khăn là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới các chủ đầu tư không còn mạnh bạo trong việc phát triển dự án. Giải pháp hiện nay được đưa ra đối với các dự án đang được triển khai không còn cách nào khác là điều chỉnh quy hoạch, còn các dự án chưa triển khai đang được cơ quan chức năng xem xét thu hồi hoặc chuyển cho nhà đầu tư khác.
Theo đánh giá của các chuyên gia BĐS, thị trường trong thời gian tới vẫn chưa mấy sáng sủa nên các siêu án này sẽ còn đối mặt với nhiều thách thức.
----------------------