Dự toán năm 2015 phải vay đảo nợ 130.000 tỉ đồng
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết như vậy trong phần giải trình trước Quốc hội tại phiên thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội chiều 30-10.
Tại phiên thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2014 và nhiệm vụ năm 2015 ngày 30-10, nhiều đại biểu đã đề nghị Quốc hội cần phải quan tâm đến việc vay và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)…
Ba vấn đề nổi bật tại cuộc thảo luận diễn ra trong ngày làm việc thứ 10 của Quốc hội là vấn đề nợ công, nợ xấu; góp ý cho báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội; và câu chuyện vay vốn ODA.
Vẫn đáp ứng nghĩa vụ trả nợ đến hạn
Được mời giải trình trước Quốc hội chiều 30-10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định nợ công của VN sẽ đạt đỉnh năm 2016 và giảm dần các năm sau đó. Tuy nhiên, kịch bản được ông Dũng đưa ra là tăng trưởng kinh tế phải ở mức 6,7-6,9%/năm, trong khi lạm phát phải duy trì ở mức thấp.
Theo ông Dũng, từ năm 2010 đã phải huy động vốn trái phiếu Chính phủ cho đầu tư rất lớn, giai đoạn 2014-2016 lại phải huy động thêm 170.000 tỉ đồng trái phiếu Chính phủ nữa. Bội chi ngân sách ở mức cao cùng với việc thúc đẩy nhanh giải ngân vốn vay ODA nên dư nợ công đã tăng nhanh cả về số tuyệt đối và tỉ lệ so với GDP.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết ước năm 2014 nợ công bằng 60,3%, năm 2015 là 64% và sẽ đạt đỉnh vào năm 2016 (64,9%) rồi giảm dần cho đến năm 2020 (60,2%).
“Mặc dù vậy, tỉ lệ nợ công, nợ Chính phủ vẫn trong giới hạn Quốc hội cho phép. Đồng thời chúng ta vẫn đáp ứng nghĩa vụ trả nợ đến hạn và không phát sinh nợ xấu. Cơ cấu các khoản nợ vay trong nước tăng, góp phần làm giảm áp lực nợ nước ngoài và giảm rủi ro tỉ giá (nợ nước ngoài giảm từ 59,7% năm 2010 xuống còn 45,5% năm 2014)” - ông Dũng khẳng định.
Tuy vậy, ông Dũng cũng thẳng thắn phân tích mặt bất cập của tình trạng nợ công. Dư nợ công tăng nhanh, đến cuối năm 2015 đã sát giới hạn Quốc hội cho phép. Cơ cấu nợ chưa thật sự bền vững, mặc dù tỉ lệ nợ vay trong nước đã tăng lên nhưng các khoản vay trong nước chủ yếu là vay ngắn hạn (vay nước ngoài kỳ hạn trung bình là 12,8 năm thì vay trong nước chỉ 4,3 năm, riêng trái phiếu Chính phủ chỉ 2,6 năm).
Cơ cấu như vậy làm tăng áp lực trả nợ vì phải bố trí chi trả nợ trong ngắn hạn và thực tế trong những năm qua đã phải phát hành vay đảo nợ để trả nợ đến hạn (dự toán năm 2015 phải vay đảo nợ 130.000 tỉ đồng).
“Áp lực huy động vốn hằng năm rất lớn, chi phí huy động vốn cao mặc dù đã có xu hướng giảm trong hai năm gần đây, lãi suất trái phiếu Chính phủ năm 2012 là 10,03%/năm, 2013 là 7,96%/năm và 10 tháng đầu năm 2014 là 6,81%/năm” - ông cung cấp số liệu rất đáng quan tâm.
Vẫn theo ông Dũng, nghĩa vụ trả nợ có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt là trong vài năm tới, 2015, 2016 nhiều khoản nợ đến kỳ phải trả. Một số dự án vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ, dự án được Chính phủ bảo lãnh không hiệu quả, không trả được nợ, làm phát sinh nghĩa vụ nợ dự phòng, buộc phải tái cơ cấu lại tài chính chuyển sang cơ chế nhà nước đầu tư vốn, làm tăng nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ.
Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương về tổng hợp, báo cáo nợ công còn nhiều bất cập, chưa chặt chẽ. Việc quản lý nợ của chính quyền địa phương chưa được quản lý chặt chẽ, đồng bộ, nhất quán, chưa có chế tài xử lý đối với những trường hợp vi phạm trong huy động của chính quyền địa phương. Chưa gắn trách nhiệm của người có thẩm quyền quyết định vay với người sử dụng vốn vay...
Khó khăn còn rất lớn so với báo cáo
Trong cả ngày thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2014 và nhiệm vụ năm 2015, bày tỏ sự đồng tình với nhiều nội dung trong báo cáo của Chính phủ, tuy nhiên nhiều đại biểu đề nghị phải có các đánh giá, số liệu sát thực tế hơn nữa.
Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP.HCM) cho rằng khi nói kinh tế - xã hội có sự chuyển biến tích cực trên hầu hết các ngành, các lĩnh vực như trong báo cáo của Chính phủ thì cần cân nhắc thận trọng để tránh sự chủ quan.
Theo bà Tâm, giữa nội dung báo cáo và tình hình thực tế về kinh tế - xã hội trong những tháng vừa qua, mặc dù đạt được hầu hết chỉ tiêu Quốc hội đưa ra, song một số lĩnh vực còn khó khăn rất lớn so với báo cáo.
Trong báo cáo hoặc chưa đề cập những hạn chế, yếu kém mà nhân dân đang bức xúc, hoặc chưa nói đến nguyên nhân vì sao dẫn đến tình hình như vậy. Ví dụ như tình hình căng thẳng trong cân đối ngân sách đến nỗi không cân đối đủ nguồn để tăng lương theo lộ trình, hay vấn đề nợ công...
Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (Hà Nội) nêu ý kiến: “Cần đánh giá chuẩn xác về nợ công, nợ xấu ngân hàng, chỉ có các số liệu chuẩn xác Quốc hội mới có cơ sở để xem xét, cân đối ngân sách nhà nước. Nhìn nhận về tăng trưởng kinh tế không chỉ qua những số liệu đã đạt được mà còn cần đánh giá về hiệu quả của đầu tư phát triển mới thấy lãng phí.
Vẫn còn không ít dự án gây bức xúc cho cử tri như một số tuyến đường vừa khánh thành đã lún nứt, hay trong 19 đường đi bộ ở Hà Nội thì có tới bốn đường đang khóa cửa, không sử dụng. Cần đánh giá kỹ về hiệu quả đầu tư, ví dụ như ở Hà Nội hiện có 66 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với hơn 5 triệu m2 sàn nhưng không ít công trình đã xây dựng mà không có người ở”.
-------------------------
Nhiều người còn hiểu ODA là cho không
Quan tâm đến vấn đề sử dụng vốn ODA, đại biểu Nguyễn Văn Tiên - phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội - phản ảnh một thực tế khi đại biểu Quốc hội hay các chuyên gia làm một báo cáo, thuyết trình thì trong nước thường chi trả khoảng 2,5 triệu đồng, còn nếu làm cho dự án ODA thì được chi trả 50-60 triệu đồng, cho dù các báo cáo, thuyết trình đó chất lượng không khác nhau nhiều.
Vấn đề là khoản chi trả 50-60 triệu đồng được lấy từ nguồn vốn ODA chi thường xuyên, có những khoản vay ODA cho chi thường xuyên lên đến cả trăm triệu USD, góp phần gia tăng nợ công. Từ cách tiếp cận này, ông Tiên đề nghị không vay ODA để chi thường xuyên, các dự án vay ODA phải có ý kiến cơ quan Quốc hội trước khi sử dụng.
Đại biểu Lê Thị Nga, phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, cho biết qua hơn 20 năm, VN thu hút gần 78 tỉ USD vốn ODA, bình quân 3 tỉ USD/năm. Từ thực tiễn cho thấy việc nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ODA là hết sức cấp bách, nhất là trong tình hình nợ công và tham nhũng hiện nay.
Bà Nga đề nghị Quốc hội ban hành Luật quản lý, sử dụng ODA, theo đó chú trọng quy định chặt chẽ tiêu chí chấp nhận vốn ODA, công khai, minh bạch toàn bộ số vốn, công khai các dự án và quy trình phân bổ, buộc phản biện độc lập trước khi quyết định, quy định về trách nhiệm của Quốc hội, về quyền của người dân... trong quá trình quyết định và thực thi ODA.
Cũng theo bà Nga, sau khi chúng ta thoát khỏi nhóm nước có thu nhập thấp thì ưu đãi giảm đi, điều kiện vay và trả nợ khắc nghiệt hơn, nếu lạm dụng ODA sẽ để lại gánh nặng nợ nần cho tương lai. Nhưng điều này đã chưa được nhận thức đúng.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Bùi Quang Vinh, người giúp Chính phủ làm đầu mối về ODA, đã rất bức xúc: “Tôi dám chắc có một tỉ lệ không nhỏ cán bộ và người dân, đặc biệt là lãnh đạo địa phương, còn hiểu một cách rất sơ đẳng rằng: ODA là cho không, vay được càng nhiều càng tốt, bất chấp khả năng trả nợ”.
“Thưa Quốc hội, đây là thực tế rất đáng lo ngại” - bà Nga nói. Đại biểu này cũng đề nghị đặt kế hoạch chấm dứt nhận ODA trong một tương lai không xa. Thực tế Hàn Quốc dừng nhận ODA sau 20 năm và hoàn toàn “tốt nghiệp ODA” sau 30 năm. Có ý thức “tốt nghiệp ODA” thì mới luôn quan tâm đến việc hạn chế nhận ODA và nâng cao hiệu quả sử dụng nó.
-------------------------
Báo Đức đánh giá cao thành tựu phát triển kinh tế của Việt Nam
Theo phóng viên TTXVN tại Berlin, một số báo của Đức vừa có tin, bài đánh giá cao thành tựu cũng như triển vọng phát triển kinh tế của Việt Nam, đồng thời ca ngợi vai trò tích cực của Việt Nam trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Báo "Düsseldorf Buổi tối" (Düsseldorfer Abendblatt) và cổng thông tin điện tử pressportal.de cho biết từ khi áp dụng chính sách “Đổi mới“ để mở cửa và hướng tới nền kinh tế thị trường, kinh tế Việt Nam đã có giai đoạn tăng trưởng nhanh với tỷ lệ 7-8% mỗi năm.
Chuỗi tăng trưởng ấn tượng này bị gián đoạn bởi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008/2009, song kinh tế Việt Nam đã nhanh chóng phục hồi.
Trong ba năm qua, Chính phủ Việt Nam đã áp dụng thành công chính sách ổn định kinh tế vĩ mô và đã đạt được nhiều thành quả đáng chú ý như tăng trưởng kinh tế được duy trì ở mức tương đối cao và ổn định từ 5 - 6% năm, GDP năm 2013 đạt 176 tỷ USD, tương đương với thu nhập bình quân đầu người 1.960 USD.
Đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam năm 2013 đạt 23 tỷ USD, góp phần tích cực cho phát triển kinh tế. Tỷ lệ lạm phát dần ổn định, giảm từ trên 20% những năm 2010/2011 xuống còn 6% năm 2013.
Trong khi đó, cán cân thương mại Việt Nam tiếp tục đạt thặng dư với kim ngạch xuất khẩu năm 2013 đạt 132,2 tỷ USD và kim ngạch nhập khẩu đạt 131,3 tỷ USD.
Trên phương diện thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế, bài báo nêu rõ để thúc đẩy phát triển kinh tế, thu hút thêm đầu tư nước ngoài, cũng như giảm phụ thuộc vào các đối tác truyền thống nhưng rủi ro, khó lường, Việt Nam đã thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, trở thành thành viên của nhiều tổ chức kinh tế trên thế giới, như gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) từ năm 2007.
Việc gia nhập WTO được cho là một tín hiệu chính trị, khởi động cho quá trình hội nhập kinh tế thế giới của Việt Nam.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là thành viên của các tổ chức, thể chế kinh tế quốc tế, trong đó có Ngân hàng Thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA).
Cũng theo bài báo, Việt Nam cũng đóng vai trò tích cực trong cộng đồng các nước ASEAN, khu vực có dân số 560 triệu người với GDP vào khoảng 800 tỷ USD.
Việt Nam cùng các nước ASEAN khác đã nhất trí thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực, thành lập một “Cộng đồng kinh tế ASEAN” với mục tiêu một thị trường chung năm 2015.
Ngoài ra, Việt Nam hiện đang đàm phán hiệp định thương mại tự do với EU (EVFTA) với khả năng kết thúc dự kiến vào cuối năm 2014 hoặc đầu năm 2015.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đàm phán với Mỹ và một số nước về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Quá trình đàm phán đang diễn ra tích cực và nhiều khả năng sẽ kết thúc trong thời gian tới.
Trong khi đó, báo "Tiêu điểm" (der Focus), một trong những báo lớn nhất của Đức, cũng có bài viết đánh giá những triển vọng tích cực của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2014.
Theo bài viết, các chỉ số kinh tế chín tháng năm 2014 cho thấy triển vọng tích cực của kinh tế Việt Nam trong năm nay và những năm tới.
Đến tháng Chín, GDP tăng 5,62% so với cùng kỳ năm ngoài, tăng trưởng GDP cho cả năm 2014 dự báo là 5,8%.
Tỷ lệ lạm phát chín tháng năm 2014 chỉ ở mức 2,25%, thấp nhất trong 12 năm qua. Kim ngạch xuất khẩu chín tháng năm 2014 đạt 109,63 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cán cân thương mại dự kiến tiếp tục thặng dư trong năm 2014 với kim ngạch xuất khẩu ước tính đạt 148 tỷ USD (tăng 12,1%) và kim ngạch nhập khẩu đạt 146,5 tỷ USD (tăng 11%).
Trong khi đó, thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản đang có những dấu hiệu từng bước phục hồi.
Thị trường chứng khoán Việt Nam nằm trong số năm thị trường có mức tăng trưởng mạnh nhất trên thế giới thời gian qua. Giao dịch bất động sản cũng tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư.
Nhờ chính sách kinh tế linh hoạt cũng như ổn định chính trị, Việt Nam là một trong những nước dẫn đầu về mức độ hấp dẫn đầu tư trong khối ASEAN.
Trong những năm qua, FDI và vốn viện trợ phát triển (ODA) vẫn tiếp tục tăng đều.
Bài viết cũng cho rằng kinh tế Việt Nam vẫn còn một số vấn đề cần giải quyết như nợ công tăng mạnh trong những năm qua và vấn đề nợ xấu của hệ thống tài chính - ngân hàng./.
--------------------------
"Liệu 1 năm tới, NHNN có giải quyết được nợ xấu không?"
“Việc sắp xếp những ngân hàng thương mại yếu kém như vừa qua vẫn chưa giải quyết được thực trạng nên nợ xấu vẫn còn. Liệu trong 1 năm tới, Ngân hàng Nhà nước có giải quyết được vấn đề này không?”, đại biểu Nam đặt câu hỏi.
Đề cập tới tái cơ cấu nền kinh tế đối với hệ thống ngân hàng trong phiên họp sáng nay 1/11, đại biểu Thân Đức Nam (Đà Nẵng) đánh giá: Mặc dù Chính phủ đã nỗ lực thực hiện tái cơ cấu ba lĩnh vực ưu tiên và đang mang lại những kết quả bước đầu nhưng mục tiêu đến hết năm 2015 phải hoàn thành là hết sức khó khăn.
Ngân hàng thừa tiền, nền kinh tế thiếu vốn
Riêng về lĩnh vực ngân hàng, đại biểu cho rằng, tái cơ cấu ngân hàng thương mại trong bối cảnh bất ổn về kinh tế vĩ mô, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều nỗ lực, vừa giải quyết nguy cơ đổ vỡ một số ngân hàng thương mại yếu kém, vừa thực hiện chính sách tiền tệ phục vụ cho mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.
Tuy nhiên, theo đại biểu, hệ thống ngân hàng thương mại nước ta còn nhiều vấn đề đặt ra, phải giải quyết để hướng tới sự phát triển bền vững nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả như mong muốn. Cụ thể là việc từ ngân hàng nông nghiệp chuyển thành ngân hàng thương mại trong những năm trước đây quá dễ dàng, hoạt động gắn với các doanh nghiệp bất động sản, nhiều ngân hàng thương mại là công cụ huy động vốn cho các ông chủ kinh doanh bất động sản.
“Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nợ xấu. Đa số các ngân hàng thương mại yếu kém mà Ngân hàng Nhà nước đã tập trung sắp xếp trong 3 năm qua đều thuộc loại này. Việc sắp xếp những ngân hàng thương mại yếu kém như vừa qua vẫn chưa giải quyết được thực trạng nên nợ xấu vẫn còn. Liệu trong 1 năm tới, Ngân hàng Nhà nước có giải quyết được vấn đề này không?”, đại biểu Nam đặt câu hỏi.
Và theo đại biểu Nam: “Dường như chúng ta chưa mạnh dạn để giải quyết vấn đề mà vẫn còn tâm lý trông đợi vào thị trường bất động sản nóng lại. Đây là hiệu quả làm cho nền kinh tế tắc nghẽn về vốn, sản xuất kinh doanh khó khăn, ngân hàng thừa tiền nhưng nền kinh tế thiếu vốn”.
Trong khi Chính phủ đang nỗ lực để cổ phần hóa các ngân hàng thương mại quốc doanh đã niêm yết trên thị trường chứng khoán, nhưng 2 trong 4 ngân hàng cổ phần hóa, Nhà nước vẫn nắm giữ trên 90% vốn điều lệ nên không có tác động trên thị trường vốn. Do vậy, theo đại biểu Nam, nếu Nhà nước muốn nắm giữ chi phối thì chỉ cần 65% là đủ.
Hiện nay, ngoài 5 ngân hàng thương mại Nhà nước là AgriBank, VietinBank, Vietcombank, BIDV và Ngân hàng Phát triển ĐBSCL, còn có 2 ngân hàng mang tính chất phát triển là Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng phát triển VDB. Với số lượng ngân hàng thương mại Nhà nước như trên, đại biểu Nam yêu cầu, cần xác định mục tiêu tồn tại của hai ngân hàng là gì? Bởi chức năng vai trò của ngân hàng mang tính chất phát triển trong tương lai như thế nào cũng chưa rõ.
Đánh giá về tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, đại biểu Huỳnh Văn Tính (đoàn Tiền Giang) cho rằng, bên cạnh kết quả, quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng cũng đối mặt với không ít khó khăn, ví dụ như việc xử lý nợ xấu.
Theo báo cáo của các tổ chức tín dụng, đến tháng 7/2014, tổng nợ xấu nội bảng là 162.200 tỷ đồng, chiếm 4,17% tổng dư nợ. Nợ xấu ngân hàng có xu hướng tăng trong nhưng tháng đầu năm 2014 do kinh tế vĩ mô chưa có nhiều cải thiện hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn khó khăn. Xử lý sở hữu chéo thời gian qua còn lúng túng, chưa có kết quả, thậm chí có xu hướng diễn biến phức tạp. Giải pháp đưa ra xử lý sở hữu chéo nhiều nhưng hiệu quả vẫn thấp.
Ngoài ra, theo đại biểu Tính, vấn đề quản trị ngân hàng và quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế, yếu kém, tính công khai, minh bạch của tổ chức tín dụng trong việc công bố chính xác tỷ lệ nợ xấu chưa được thực hiện tốt.
Để đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại trong thời gian tới, đại biểu Tính cho biết, cần tạo lập môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, bền vững và môi trường đầu tư, kinh doanh an toàn, tạo điều kiện DN phục hồi sản xuất, kinh doanh, nhất là sản xuất trong nước, góp phân tăng trưởng kinh tế trong nước.
“Với những gì làm được cho đến hôm nay còn rất xa so với mục tiêu nâng cao sức cạnh tranh và phát triển bền vững. Để đẩy mạnh tiến trình TCC cần vượt qua những trở ngại, lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm, tăng cường tính công khai minh bạch trong quá trình thực hiện. Việc tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thời gian quan chủ yếu tái cơ cấu tài chính chưa quan tâm nhiều đến tái cơ cấu quản trị và hoạt động”, đại biểu nhấn mạnh.
Nợ xấu - xử ký không tốt, nguy cơ đổ vỡ hệ thống!
Đại biểu Trịnh Ngọc Phương (Tây Ninh) đánh giá, về cơ bản, Ngân hàng Nhà nước đã kiểm soát được tình hình của các ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém. Khả năng chi trả của các ngân hàng yếu kém đã được cải thiện đáng kể, tài sản của Nhà nước và quyền lợi của người gửi tiền được bảo đảm, nguy cơ đổ vỡ hệ thống có thể nói là tương đối khả quan và từng bước được giảm bớt.
“Tuy nhiên qua đó cũng cho thấy nhiều nguy cơ tiềm ẩn trong quá trình tái cơ cấu trong đó nguy cơ cao nhất dễ xảy ra nhất là tình hình xử lý nợ xấu, nếu không xử lý tốt thì nguy cơ đổ vỡ cả hệ thống là không tránh khỏi”, đại biểu nhận xét.
Tuy nhiên, đại biểu cho hay: Qua nghiên cứu báo cáo của Chính phủ, “tôi chưa đồng thuận cao với đánh giá về khó khăn trong xử lý nợ xấu, theo tôi báo cáo đánh giá cần đầy đủ và minh bạch hơn, những khó khăn được nêu trong báo cáo còn chung chung, chưa đưa ra cụ thể khó khăn đó nằm ở đâu? Từ khâu nào?... Chẳng hạn như trong báo cáo nêu: "...thiếu nguồn lực tài chính công để có thể hỗ trợ xử lý nợ xấu" , theo tôi nếu dùng tài chính công để xử lý nợ xấu thì nguồn đó lấy từ đâu? Có được đưa vào dự toán thu chi ngân sách trước đó hay không? Nếu có đưa thì sao không sử dụng được?... hay như việc lành mạnh hoá hệ thống tổ chức tín dụng, như vậy thế nào là lành mạnh hoá?
Một số đánh giá trong báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hạn chế của ngân hàng trong quá trình xử lý nợ xấu theo tôi là tương đối hợp lý, tuy nhiên cần bổ sung và cụ thể hoá ra để chúng ta cùng nhìn nhận vấn đề xử lý nợ xấu dưới nhiều góc cạnh từ đó đưa ra những giải pháp phù họp hơn”.
Đồng thuận với ý kiến của đại biểu Đặng Ngọc Quỳnh (Hưng Yên) cho rằng, “xử lý nợ xấu không đơn thuần là mua vào bán ra hay đẩy nợ xấu qua vấn đề khác, mà phải làm sao những tài sản hình thành từ vốn vay đem lại hiệu quả gì cho xã hội”, đại biểu Phương cho rằng: Khuôn khổ pháp lý về dân sự, kinh tế, đầu tư, tài chính, ngân hàng còn nhiều bất cập, thiếu sự rõ ràng, minh bạch, đồng bộ. Trình tự, thủ tục xử lý tài sản, tố tụng và thi hành án phức tạp, kéo dài gây tốn kém thời gian và chi phí cho tổ chức tín dụng.
Cũng theo đánh giá của đại biểu, trong chương trình tái cơ cấu ngân hàng và xử lý nợ xấu thiếu các cơ chế, chính sách khuyến khích, huy động các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia và chưa đủ hấp dẫn cũng như tạo thuận lợi cho sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân.
“Trong thời gian qua, chúng ta hình sự hoá một số vấn đề xử lý nhiều vụ việc trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là liên quan đến lĩnh vực ngân hàng, tôi đồng tình rất cao, tuy nhiên đây cũng là hai mặt của một vấn đề. Cái được thì chúng ta thấy hiển nhiên, nhưng ngược lại cái mất cũng không nhỏ, đó là làm ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, co cụm trong kinh doanh, hạn chế sự mạo hiểm, chấp nhận rủi ro và động lực sáng tạo của các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, việc hình sự hóa trong lĩnh vực ngân hàng sẽ làm giảm khả năng thu hồi vốn, tài sản cho Nhà nước và nhân dân, đồng thời làm gia tăng chi phí tái cơ cấu, làm tăng chi phí hoạt động của Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng thương mại, đặc biệt là chi phí hỗ trợ thanh khoản”, đại biểu Phương nhấn mạnh.
-----------------------------
Tái cơ cấu DNNN: “Đã đến lúc mạnh dạn cắt đi cái đuôi của nhóm lợi ích”
“Đã đến lúc cần phải mạnh dạn cắt đi cái đuôi của nhóm lợi ích. Người đại diện vốn Nhà nước phải là ông chủ thực sự, chứ không phải ông chủ hờ, thụ động, chờ đợi, đi xin kế hoạch, xin vốn”, đại biểu Nguyễn Thị Khá thẳng thắn nói.
Thảo luận về việc thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế trong lĩnh vực đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước và hệ thống ngân hàng theo Nghị quyết số 10/2011/QH13 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015 trong viên họp Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) đánh giá cao các kết quả tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) đạt được trong 3 năm qua (2011-2013), đã góp phần thay đổi, ổn định nền kinh tế.
Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Thị Khá, tiến độ tái cơ cấu DNNN còn chậm so với yêu cầu. Mặc dù trong những năm qua, DNNN đã giảm mạnh từ 12.000 doanh nghiệp (DN) xuống còn hơn 1.000 DN nhưng “với việc hình thành các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước với các công ty con, công ty cháu, thậm chí công ty chắt đã làm tỷ trọng DN GDP vẫn ở mức cao, chiếm 32%. Một số khoản đầu tư ngoài ngành có hiệu quả thấp, thua lỗ, không bảo toàn được giá trị đầu tư ban đầu”.
Cũng theo đại biểu Khá, một trong những hạn chế trong cơ cấu kinh tế, trong ngành công nghiệp chủ yếu là gia công, lắp ráp, hàm lượng nội địa và giá trị gia tăng thấp. Đại biểu ví dụ, từ những năm 60 - 70 của thế kỷ trước, việc sản xuất, lắp ráp một chiếc ô tô thì tỷ lệ nội địa hóa chiếm khoảng 40%. Nhưng đến nay, song song với ngành công nghiệp phát triển, việc lắp ráp một chiếc ô tô tỷ lệ nội địa hóa chỉ chiếm trên 10%. Trong đó, ngành công nghiệp vẫn là nhỏ lẻ, phân tán, manh mún…
“Cơ cấu kinh tế chưa phát huy tiềm năng khu vực kinh tế tư nhân. Trong kinh tế lao động, hiệu suất năng suất lao động Việt Nam thấp hơn với năng suất lao động các nước trong khu vực”, đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu cho rằng, những nguyên nhân chính của những hạn chế đó là tác động khủng hoảng kinh tế chung, trong chỉ đạo điều hành cũng chưa thực sự quyết liệt của một bộ phận người đứng đầu của các cơ quan chức năng và DNNN; chưa hiểu đúng ý nghĩa của việc cổ phần hóa và sắp xếp lại DNNN.
Bà Khá cho rằng, DN với mô hình lớn, hoạt động đa ngành nghề, tài chính phức tạp cần có nhà đầu tư lớn… Để đẩy nhanh tiến độ, thực hiện nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (2011-2015), bà Khá nhấn mạnh một số giải pháp sau:
Thứ nhất, Chính phủ cần tạo sự mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa để các bộ, ngành, địa phương phê duyệt Đề án tái cơ cấu, chuyển đổi mô hình hoạt động của DNNN; Cần xác định danh mục ngành nghề, phạm vi kinh doanh, ngành nghề chủ đạo, ngành nghề liên quan (ví dụ, điện lực lại đầu tư sang lĩnh vực khách sạn, nhà hàng).
Thứ hai, cần tách bạch chức năng quản lý Nhà nước với chủ sở hữu, từ đó tránh dựa dẫm, ỷ lại, xin cho. Nâng cao tính công khai, minh bạch của hoạt động doanh nghiệp; Phải đổi mới quản trị DN chưa mang lại hiệu quả cao, lời giả, lỗ thật.
Thứ ba, sắp xếp hợp lý cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý điều hành, tinh giản biên chế, nâng cao kỹ năng của DN. Hiện nay, một số DN còn mang dáng dấp thời bao cấp với bộ máy cồng kềnh, thừa thầy, thiếu thợ, đến hẹn lại lên, trong khi muốn giảm biên chế cũng không xong vì đụng đến con anh A, cháu bị B.
Thứ tư, các DNNN phải quyết tâm hơn nữa, không dựa dẫm bộ chủ quản, đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa. Quá trình tăng trưởng dựa vào tăng tích lũy vốn, tăng sự tự chủ cho DN.
“Đã đến lúc cần phải mạnh dạn cắt đi cái đuôi của nhóm lợi ích. Nhưng không buông lỏng chức năng kiểm tra, giám sát việc phân bổ, sử dụng vốn; phải gắn kết giữa trách nhiệm và quyền hạn, tăng tính chủ động, tự quyết, tự chịu trách nhiệm. Người đại diện vốn Nhà nước phải là ông chủ thực sự chứ không phải ông chủ hờ, thụ động, chờ đợi, đi xin kế hoạch, xin vốn”, đại biểu Khá thẳng thắn nói.
Đặc biệt, theo bà Khá, cần làm rõ những gì Nhà nước không cần chi phối nắm giữ. DNNN phải là cốt lõi chỉ huy nắm đầu ra để đảm bảo các sản phẩm đáp ứng yêu cầu thị trường. Không nên tự động đầu tư từ đầu từ đầu đến chân. Cái gì xã hội làm được trong khi việc sản xuất công đoạn nào, công việc gì các thành phần kinh tế khác làm được ta huy động vào. Phải nâng cấp công nghệ, cải thiện, thay đổi hệ thống quản lý cần phải đào tạo và đào tạo lại cho phù hợp ngành nghề, chuyển dịch lao động theo hướng cao hơn, ai làm được thì giữ lại, ai không làm được thì cắt giảm. Nhưng đồng thời cũng phải thanh tra, kiểm tra, thực hiện đầy đủ các chính sách cho người lao động, đảm bảo an sinh cho họ để họ an tâm, tin tưởng chủ trương của Đảng, Nhà nước; tạo môi trường lao động phù hợp cho họ tiếp tục cống hiến, đạt năng suất lao động cao hơn.
“Tạo môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng, quyền tự do kinh doanh của DN và cá nhân cũng như sự bình đẳng của DNNN, DN FDI, DN tư nhân. Nhà nước phải đóng vai trò then chốt trong những vấn đề cơ bản, đó là ổn định kinh tế vĩ mô, xây dựng chính sách hiệu quả, tạo sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Chính sách đưa ra nhiều, ai tiếp cận được, được đến đâu thì chưa ai đánh giá”, đại biểu nhấn mạnh.
Với những giải pháp đó, đại biểu Nguyễn Thị Khá lưu ý “tái cơ cấu kinh tế phải thực sự hơn, phải là “bình mới, rượu mới”.
-------------------------
Quản lý thị trường kêu... 'nghèo nhưng bị mang tiếng'
Cục phó Cục Quản lý thị trường (QLTT), khẳng định lực lượng QLTT “nghèo nhưng bị mang tiếng”. Buôn lậu vẫn nhiều vì chính sách còn bất cập, người dân ham rẻ...
Ngày 31/10, tại cuộc tọa đàm ở Cổng thông tin điện tử Chính phủ, ông Nguyễn Trọng Tín, cục phó Cục Quản lý thị trường (QLTT), khẳng định lực lượng QLTT “nghèo nhưng bị mang tiếng”. Buôn lậu vẫn nhiều vì chính sách còn bất cập, người dân ham rẻ...
Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá, công bố kết quả nghiên cứu cho thấy VN hiện là thị trường tiêu thụ thuốc lá lậu lớn đứng thứ hai trong 11 nước châu Á được khảo sát.
Theo ông Cường, buôn lậu thuốc lá ở VN tăng cả chủng loại và địa bàn. Riêng năm 2014, theo tính toán, thất thu thuế thuốc lá có thể đạt mức 8.000 tỉ đồng.
Trước đây thuốc lá lậu chủ yếu tập trung ở Tây Nam bộ, TP.HCM, nay phủ sóng toàn quốc. “Ở đâu cũng có thể mua được thuốc lá lậu. Số lượng bắt giữ rất khiêm tốn so với tổng lượng thuốc lá lậu”, ông Cường nói.
Theo ông Tín, kết quả chống buôn lậu thời gian qua chưa tương xứng với mong muốn do hệ thống văn bản pháp luật còn chồng chéo, đối tượng buôn lậu có phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, lực lượng chống buôn lậu còn mỏng, công tác phối hợp giữa trung ương với trung ương, trung ương với địa phương, địa phương với địa phương chưa chặt, có lúc còn bỏ ngỏ thị trường.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục phó Tổng cục Hải quan, cho rằng đã có Ban Chỉ đạo phòng chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại và nếu kiện toàn xong, lực lượng chống buôn lậu không gọi là mỏng, vấn đề là phải phân định rõ trách nhiệm trong công tác chống buôn lậu.
Trả lời ý kiến của một bạn đọc về vụ tiêu cực của QLTT Hải Dương và cho rằng thật ra QLTT có muốn bắt hay không thôi, ông Nguyễn Trọng Tín cho rằng “tiêu cực không phải chỉ riêng ở QLTT, tất cả các ngành đều có diễn ra.
Những tiêu cực bạn nêu quá nhỏ so với những thành tích của QLTT vừa qua”. Ngoài ra, theo ông Tín: “Chưa có lực lượng nào nghèo, khổ như QLTT mà quá mang tiếng”.
Liên quan đến hiện tượng hàng lậu, hàng giả đang bày bán công khai, ông Tín cho rằng nguyên nhân còn do người tiêu dùng hám rẻ, nhận thức cộng đồng còn yếu, lực lượng chống buôn lậu khó khăn về quân số, phương tiện...
-------------------------
