Những loạt rocket rền vang tại các thành trì của phe ly khai tại Donetsk, chỉ một ngày sau khi cuộc bầu cử quốc hội tại Ukraine kết thúc với chiến thắng của các nghị sỹ thân phương Tây, phần nào cho thấy những thách thức chết người vẫn đang chờ đợi ông Poroshenko.
Với vẻ hân hoan thấy rõ, ông Poroshenko đã gọi màn biểu dương sức mạnh của những người theo đường lối ôn hòa, trong cuộc bầu cử quốc hội tại Ukraine hôm Chủ nhật là một dấu hiệu cho thấy những người Ukraine chán ghét chiến tranh đang ủng hộ “những lực lượng chính trị hậu thuẫn kế hoạch hòa bình của Tổng thống”.
Nhà lãnh đạo được phương Tây hậu thuẫn này có lý do để vui mừng. Cử tri Ukraine đã quay lưng lại với các đảng phái theo tư tưởng hiếu chiến, vốn vẫn yêu cầu phải giành được chiến thắng quân sự, và phản đối đề xuất của ông Poroshenko về quyền tự trị hạn chế cho phe ly khai, để đổi lại việc chấm dứt 6 tháng đổ máu, vốn khiến 3700 người thiệt mạng.
Cựu “ông trùm” ngành sô cô la tuyên bố rằng, những lá phiếu giành được từ các đảng phái thân Nga cho thấy “sự ủng hộ mạnh mẽ và không thể đảo ngược đối với con đường hướng tới châu Âu của Ukraine”.
Nhưng những người thuôc phe của ông Poroshenko, vốn đang phởn phơ với chiến thắng, dường như chưa nhận thấy một điều rằng, chính các quốc gia EU, vốn lệ thuộc nhiều vào nguồn khí đốt và dầu mỏ của Nga, giờ đang cố gắng tránh khiến Mátxcơva thêm giận dữ.
Một số quốc gia EU thậm chí còn ngụ ý rằng, các cuộc đàm phán về quyền thành viên trực tiếp cho Kiev vào lúc này là quá sớm – một quan điểm phần nào tương đồng với ý kiến của Kremlin, vốn vẫn xem Ukraine như một phần trong địa hạt lịch sử của mình.
Bên cạnh đó, ông Poroshenko cũng đang gần như bất lực trên thực địa. Nhà lãnh đạo Ukraine đã không thể làm gì nhiều ngoài việc bày tỏ sự giận dữ trước kế hoạch của những người ly khai, được vũ trang tốt và đầy tự tin, trong việc tiến hành bầu cử chọn ra nhà lãnh đạo của riêng họ vào Chủ nhật này.
“Poroshenko và chính phủ của ông ấy sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ gia nhập châu Âu”, Yuriy Romanenko, đến từ viện nghiên cứu chính trị Stratagema của Kiev cho biết. “Chiến tranh cũng sẽ tiếp diễn trong một thời gian dài. Sự bế tắc sẽ còn kéo dài vài năm nữa”.
Xoa dịu các tay súng
Nhà kinh tế học Christian Schulz của ngân hàng Đức Berenberg Bank cho biết, chính phủ mới của ông Poroshenko sẽ phải khởi động bằng cách “đàm phán về những thỏa hiệp không mấy được chờ đợi với các phần tử ly khai”, để khiến họ có một lý do nào đó đủ thuyết phục trong việc hạ vũ khí.
Schulz cho rằng, khả năng điều hành kém của những người Ukraine dân tộc chủ nghĩa cấp tiến đang phần nào giúp ích cho ông Poroshenko. Nhưng ông cũng chỉ ra rằng, quan điểm không rõ ràng của Nga và nỗi lo sợ Mátxcơva đang kích động một cuộc “xung đột đóng băng” tại khu vực trung tâm công nghiệp then chốt ở miền Đông, có thể khiến Ukraine tiếp tục nghèo đói và bất ổn trong tương lai gần.
“Mátxcơva đã tuyên bố rằng họ sẽ chấp nhận kết quả bầu cử quốc hội – nhưng cũng cả với kết quả cuộc bầu cử tại các khu vực Donetsk và Lugansk vào ngày 2/11 này”, nhà kinh tế Đức cảnh báo.
Cơ quan tư vấn Capital Economic tại London thì cho biết thêm rằng, những lãnh đạo ly khai nói tiếng Nga sẽ không dễ gì chấp nhận việc quốc hội ủng hộ quan điểm hướng về châu Âu, vốn là mục tiêu do những đối thủ không đội trời chung của họ ở khu vực phía Tây theo đuổi. “Việc các chính trị gia thân phương Tây đắc cử khó có khả năng xoa dịu những người ly khai ở miền Đông”, Capital Economic khẳng định.
Thuyết phục EU
Không chỉ gặp khó khăn trong việc ổn định tình hình trong nước, ông Poroshenko cũng sẽ không dễ dàng gì trong việc thuyết phục các lãnh đạo châu Âu. Trong ngày thứ Hai, nhiều nhà lãnh đạo đã thay nhau cam kết hợp tác với ban lãnh đạo mới của Ukraine.
Tuy nhiên không ít quan chức hàng đầu Kiev đã phải lặng lẽ lầm bầm rằng, những lời hứa hẹn đó vẫn chưa chuyển thành hành động, để giúp Kiev thoát ra khỏi tầm với của Mátxcơva.
Đầu năm nay, Ukraine đã ký một thỏa thuận lịch sử về mối quan hệ đối tác chặt chẽ hơn với EU. Chính việc đột ngột từ chối thỏa thuận này đã khiến người tiền nhiệm của ông Poroshenko bị phế truất, và khơi mào cho cuộc khủng hoảng hiện tại.
Nhưng ngay cả các chính phủ châu Âu – vốn đang mắc kẹt trong các khó khăn kinh tế, thậm chí gần suy thoái – đã quan ngại về ảnh hưởng chính trị của làn sóng lao động giá rẻ từ các quốc gia Đông Âu nghèo khó hơn, tự do di chuyển vào thị trường lao động nước mình, khiến tình hình việc làm thêm khó khăn.
Ukraine đến nay cũng đã nhiều lần không thể thực hiện những cam kết của mình trong việc ngăn chặn tình trạng tham nhũng, đang làm kiệt quệ ngân sách một quốc gia vốn lệ thuộc vào nguồn hỗ trợ từ nước ngoài, và khiến chính phủ Kiev không thể hoạch định những kế hoạch dài hạn.
Ông Poroshenko đã cam kết sẽ dẹp bỏ những trợ cấp có từ thời Liên Xô cũ, và khuyết khích cạnh tranh giữa các doanh nghiệp tư nhân, để đưa Ukraine gần hơn tới các tiêu chuẩn của phương Tây và sẵn sàng gia nhập EU.
Capital Economic tin tưởng rằng “với việc giành đa số ghế tại quốc hội, các nhà cải cách Ukraine sẽ có được “đèn xanh” để tiếp tục thực thi các chủ trương như giảm trợ cấp năng lượng, và hướng tới một chính sách tiền tệ theo định hướng lạm phát”.
Tuy nhiên, các nhà phân tích khác lại cho rằng, chính phủ và quốc hội Ukraine có vẻ đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài thất vọng quá lâu và không dễ đem niềm tin trở lại. “Việc liệu Ukraine có thể vượt lên khỏi quá khứ thường xuyên thông thể thực thi các chính sách kinh tế cùng những cải cách rộng rãi hơn hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn”, ngân hàng đầu tư VTB Capital của Nga khẳng định.
------------------------
Tình báo Hàn Quốc: Ông Kim Jong-un đã phẫu thuật u nang ở chân
Cơ quan tình báo quốc gia (NIS) của Hàn Quốc tin rằng nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã trải qua cuộc phẫu thuật nhằm cắt bỏ một u nang dưới mắt cá chân, hãng tin Yonhap ngày 28/10 đưa tin.
Trong một báo cáo trước các nghị sĩ, NIS cho hay cơ quan này cũng nắm được thông tin nói rằng ông Kim Jong-un đã thăng chức cho khoảng 200 sĩ quan quân đội và rằng 50 vụ xử tử đã được tiến hành tại Triều Tiên trong năm nay.
Trích lời các nghị sĩ trong đảng cầm quyền và đối lập tại buổi báo cáo, Yonhap cho biết thông tin tình báo được NIS chia sẻ cho thấy một u nang đã được tìm thấy dưới khớp mắt cá chân của ông Kim Jong-un từ tháng 5.
Các chuyên gia nước ngoài đã được đưa bằng máy bay tới Bình Nhưỡng để tiến hành một cuộc phẫu thuật để cắt bỏ u nang vào tháng 9 hoặc tháng 10, NIS cho hay.
NIS cho rằng vấn đề cân nặng của ông Kim Jong-un có thể cản trở sự hồi phục của ông sau ca phẫu thuật.
NIS cũng cho biết, trong số 50 vụ xử tử được tiến hành trong năm nay, một loạt vụ có liên quan tới cuộc thanh trừng đang tiếp diễn nhằm vào các nhân vật thân cận với người chú dượng Jang Song-thaek, vốn bị tử hình hồi tháng 12 năm ngoái về tội phản quốc và tham nhũng.
Về việc thăng chức 200 sĩ quan quân đội, NIS cho rằng lý do của việc này là sự gia tăng trong các cuộc tập trận pháo binh chiến lược.
Ông Kim Jong-un đã không xuất hiện trước công chúng kể từ sau khi tham gia một buổi hòa nhạc cùng vợ vào đầu tháng 9.
Việc ông Kim Jong-un không xuất hiện trong 6 tuần liền đã làm dấy lên nhiều đồn đoán về tình hình sức khỏe và vai trò lãnh đạo của ông.
Nhà lãnh đạo trẻ cuối cùng đã tái xuất hồi giữa tháng 10. Truyền thông nhà nước Triều Tiên đã công bố các bức ảnh cho ấy ông Kim Jong-un, chống một cây gậy đen, thực hiện một loạt chuyến thăm ở thủ đô Bình Nhưỡng.
----------------------
IS bị phát hiện sở hữu tên lửa đất đối không hiện đại
Một tên lửa đất đối không hiện đại được tin là do Qatar cung cấp cho lực lượng nổi dậy Syria, đi ngược với mong muốn của Mỹ, đã được nhìn thấy trong tay của nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS), làm dấy lên những lo ngại cho các hoạt động của liên quân tại Iraq.
Một thành viên của IS đã được nhìn thấy bắn một tên lửa vác vai đất đối không FN6 do Trung Quốc chế tạo. Một bức ảnh sau đó cho thấy tên lửa đã bắn rơi một trực thăng quân sự của Iraq.
Vụ tấn công được tin là xảy ra trong một trận chiến tại Baiji, một thị trấn có nhà máy lọc dầu lớn nhất của Iraq, phía bắc thủ đô Baghdad.
Mối lo ngại lớn nhất là sức mạnh lớn hơn của FN6, một vũ khí hiện đại hiện vẫn đang được sản xuất, so với các tên lửa cũ hơn do Nga chế tạo mà các nhóm nổi dậy ôn hòa và IS được nhìn thấy đã sở hữu.
Chiếc trực thăng mà các phiến quân IS khẳng định đã bắn hạ, một chiếc Mi-35M, là một loại trực thăng được Nga cung cấp cho Iraq hồi năm ngoái và được cho là tương thích với các hệ thống phòng không.
Nguy cơ nhằm gây thiệt hại lớn cho các hoạt động trên không của Iraq và Syria - và giờ đây là Mỹ - thường được miêu tả là một “nhân tố thay đổi cuộc chơi” trong các cuộc chiến tại cả hai nước.
Phe nổi dậy Syria thỉnh thoảng cố gắng bắn hạ các trực thăng và thậm chí máy bay chiến đấu của quân đội Syria, nhưng hiếm khi thành công, vì họ chỉ có thể mua và chiếm các mẫu tên lửa cũ thời Liên Xô từ các kho vũ khí của quân đội Syria.
Tên lửa mới đã gây ra mối đe dọa đối với trực thăng Apache của Mỹ, vốn đã trở lại Iraq trong khuôn khổ sự hỗ trợ của liên quân do Mỹ đứng đầu dành cho quân đội Iraq.
“Các trực thăng Apache của Mỹ được triển khai tới Baghdad sẽ có các biện pháp đối phó, nhưng tôi không thể bình luận về việc liệu chúng có hiệu quả hơn các biện pháp trên trực thăng mới Mi-35M của Iraq hay không”, Jeremy Binnie, từ tạp chí quốc phòng IHS Jane's, nhận định.
Mỹ đã phản đối cung cấp cho phép nổi dậy Syria các tên lửa đất đối không vì lo ngại rằng chúng có thể rơi vào tay các phần tử thánh chiến.
Nhưng hồi năm ngoái, tờ New York Times đưa tin rằng Qatar, một đồng minh của Mỹ, đã chuyển một lô tên lửa đất đối không cho phe nổi dậy tại Syria. Qatar hiện cũng đang bị chỉ trích vì hỗ trợ các nhóm cực đoan hơn trong phe nổi dậy.
Chính phủ Iraq khẳng định rằng không có mối đe dọa nào đối với hàng không dân sự. Các tên lửa vác vai không nguy hiểm đối với các máy bay dân dụng loại lớn ở độ cao thông thường, không giống tên lửa Buk được tin là đã bắn rơi máy bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines ở đông Ukraine hồi tháng 7.
Tuy nhiên, tên lửa vác vai lại nguy hiểm đối với các máy bay đang cất cánh và hạ cánh. Một số lượng lớn những tên lửa như vậy, vốn mất tích trong các cuộc nổi dậy “Mùa xuân Ả-rập”, vẫn tiếp tục gây lo ngại.
Sân bay Baghadad đang được bảo vệ bởi một vành đai rộng lớn và các phi công sử dụng sử dụng một kỹ thuật “xoắn ốc” để bảo vệ mình khỏi các tên lửa như FN6.
-----------------------
Trung Quốc cam kết bảo vệ “người thổi còi”
Giới chức Trung Quốc ngày 28/10 tuyên bố những người tố giác các hành vi tham nhũng hoặc những việc làm sai trái khác sẽ được bảo vệ, trong bối cảnh Bắc Kinh đang đẩy mạnh một chiến dịch chống tham nhũng.
Viện kiểm soát nhân dân tối cao của Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố rằng lần đầu tiên cơ quan này vạch rõ các quyền lợi dành cho những người phanh phui các hành động phi pháp, trong đó có quyền được bảo vệ và tặng thưởng.
Viện hối thúc các công dân thông báo về các vụ việc theo cách thức hợp pháp thông qua các kênh chính thức và cam kết trả lời nhanh chóng.
“Sau khi nhận được báo cáo từ ai đó vốn cung cấp tên thật, Viện kiểm soát phải thực hiện một đánh giá rủi ro và áp dụng kế hoạch bảo vệ và ngăn chặn các hành vi trả đũa nhằm vào những người tiết lộ thông tin”, tuyên bố của Viện kiểm soát nhân cho biết.
Viện cũng khuyến khích các công dân thông báo qua đường dây nóng điện thoại và một trang web của chính phủ.
Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặt ưu tiên chống tham nhũng trong đảng Cộng sản Trung Quốc và chính phủ kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2012.
Hồi năm ngoái, cơ quan chống tham nhũng của đảng - Ủy ban trung ương về kiểm tra và kỹ luật - đã thiết lập một trang web cho “những người thổi còi”.
Vào năm 2009, chính phủ đã lập một trang web dành riêng cho việc tố cáo tham nhũng. Giới chức đã điều tra vài cáo buộc trên mạng và xử phạt một số quan chức cấp thấp.
Hiện chưa rõ có bao nhiêu thông tin mà trang web hiện được trong những tháng gần đây. Từ năm 2008-2012, ủy ban cho biết đã nhận được 301.000 thông tin của những người thổi còi trên mạng.
Tuy nhiên, Trung Quốc không cung cấp bảo vệ pháp lý cho “những người thổi còi” bên ngoài các kênh chính thức, như sử dụng mạng xã hội Weibo, hoặc thậm chí trên báo chí chính thống.
------------------
Mỹ cách ly binh sỹ trở về từ vùng dịch Ebola
Quân đội Mỹ đã bắt đầu cách ly các binh sỹ trở về sau một sứ mệnh ứng phó dịch Ebola tại Tây Phi, cho dù không có người nào có triệu chứng nhiễm bệnh hoặc được tin là đã tiếp xúc với loại virus chết người này.
Quyết định trên được đưa ra cho thấy sự thận trọng hơn cả những quy trình quân sự đã có trước đó, trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Obama muốn giảm bớt những ca cách ly chỉ vì mục đích phòng ngừa, được thực hiện đối với các nhân viên y tế Mỹ trở về từ các nước đang chiến đấu với Ebola.
Trong thông báo của mình, quân đội Mỹ cho biết tham mưu trưởng, tướng Raymond Odierno đã ra lệnh theo dõi 21 ngày đối với các binh sỹ trở về, “để đảm bảo các binh sỹ, thành viên gia đình họ và cộng đồng xung quanh hoàn toàn tin tưởng rằng chúng ta đang thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe của họ”.
Quân đội Mỹ đã cách ly khoảng một chục binh sỹ khi họ trở về trong dịp cuối tuần qua tại căn cứ Vicenza, Ý. Trong số này có cả thiếu tướng Darryl Williams, tư lệnh lực lượng Mỹ tại châu Phi, người giám sát những đợt ứng phó đầu tiên của quân đội Mỹ với dịch Ebola tại Tây Phi.
“Chúng tôi được cách ly trong một khu vực riêng (trong căn cứ). Không hề tiếp xúc với cư dân bên ngoài hay gia đình. Không ai được phép đi lại quanh Vicenza”, ông Williams trả lời một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.
Ông miêu tả nơi mình nghỉ ngơi là tiện nghi và khẳng định nhóm của mình được trang bị một phòng tập thể dục và “ăn uống ổn cả”.
“Thực phẩm của chúng tôi được thả xuống, chúng tôi ăn xong thì vứt bỏ. Không ai khác đụng vào cả”, vị thiếu tướng cho biết thêm.
Quân đội Mỹ nhấn mạnh rằng đã không có quân nhân nào tiếp xúc với bệnh nhân Ebola, mà thay vào đó họ chỉ xây dựng các cơ sở điều trị để giúp đỡ cơ quan y tế chống dịch. Có khoảng 4000 binh sỹ Mỹ đã được triển khai cho sứ mệnh này.
-----------------------
