Trở lại thủy điện Đạ Dâng – Đạ Chomo 2 ngày sau khi 12 công nhân được đưa ra khỏi đường hầm sau hơn 80 giờ bị kẹt trong đoạn hầm sập, chúng tôi ghi nhận sự lo lắng của hàng chục công nhân nơi đây.
Ngồi trước cửa hầm phía thượng lưu, anh Phan Sỹ Bính (37 tuổi, quê huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An – công nhân Cty Sông Đà 505) cho biết nước trong hầm đã được bơm ra. Hiện do công trình đang bị tạm đình chỉ, không ai trực điện nên không ai được đi vào.
Tuy nhiên, anh và một số đồng nghiệp vẫn phải trực trước cửa hầm để cấp điện, bơm nước phục vụ công tác điều tra của các cơ quan chức năng khi được yêu cầu. Hiện hàng chục công nhân đang phải nghỉ làm để chờ động thái tiếp theo từ công ty.
“Hiện công trình đang tạm dừng, chúng tôi rất lo lắng. Từ quê vào đây, công việc được giao vẫn phải thực hiện nhưng chưa nhận được lương nên chưa biết thế nào” – anh Bính lo lắng.
Cùng tâm trạng với tốp công nhân của Cty Sông Đà 505, anh Vũ Thế Công – Chỉ huy trưởng gói thầu làm cứng hóa 80m đường hầm hạ lưu thuộc xí nghiệp Sông Đà 10.6 thuộc Cty Cổ phần sông Đà 10 - cho biết, hiện hàng chục công nhân thuộc xí nghiệp của anh vẫn đang đợi các diễn biến tiếp theo từ phía các cơ quan chức năng để được thi công phần việc của mình.
Anh Công chia sẻ: Hiện phần việc trong gói thầu của chúng tôi thi công rất tốt và không gặp khúc mắc gì. Tuy nhiên, do công trình bị tạm đình chỉ nên hiện giờ anh em công nhân tập trung di chuyển máy móc từ phía thượng lưu về lại công trình để chờ các diễn biến tiếp theo từ phía các cơ quan chức năng. Chúng tôi hy vọng các cơ quan chức năng tạo điều kiện thuận lợi để chúng tôi tiếp tục hoàn thành gói thầu của mình để đảm bảo đời sống, công việc của gần 40 cán bộ, công nhân tại công trường.
Sau 2 ngày làm việc, thay mặt đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại TP.HCM, ông Uông Chu Lưu - phó chủ tịch Quốc hội kết luận TP.HCM không có những vụ oan sai nổi cộm.
Tuy nhiên, đoàn giám sát sẽ rút hồ sơ các vụ án đã được đình chỉ để theo dõi tiếp. Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến của các thành viên đoàn giám sát đã được đóng góp tại buổi làm việc.
* Luật sư Phan Trung Hoài: Số vụ án hình sự chiếm gần 1/10 cả nước
Trong hai ngày làm việc tại TP.HCM (ngày 18 và 19/12), đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và một số cơ quan liên quan đã nghe báo cáo của các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan có chức năng điều tra tại TP.HCM.
Theo đó, TP.HCM có số vụ án hình sự chiếm gần 1/10 số vụ án hình sự trong cả nước và tình hình tội phạm ngày càng diễn biến hết sức phức tạp nhưng TP đã có rất nhiều nỗ lực trong việc giải quyết các vụ án này.
Báo cáo của các cơ quan tố tụng và cơ quan điều tra cho thấy TP không có nhiều án oan sai và nổi cộm.
Theo số liệu báo cáo, TP.HCM có nhiều vụ án được đình chỉ theo khoản 1 điều 25 Bộ luật hình sự. Khi tiếp cận hồ sơ một số vụ án thì đoàn giám sát phát hiện nhiều sai phạm trong tố tụng, bản thân các bị cáo có thể bị oan sai nhưng lại miễn trách nhiệm hình sự bởi do chuyển biến tình hình.
Ngoài vấn đề oan sai, câu chuyện về bồi thường oan sai cũng là vấn đề được các đại biểu góp ý sôi nổi. Thực tế trên cả nước có nhiều vụ yêu cầu bồi thường oan sai mà có thời gian thỏa thuận và làm việc kéo dài, gây mệt mỏi và đau khổ cho người dân.
Về điểm này, tôi cho rằng luật cũng còn nhiều khiếm khuyết khi buộc người bị oan sai phải làm đơn mới được bồi thường.
* Luật sư Nguyễn Minh Tâm (phó tổng thư ký Liên đoàn Luật sư Việt Nam): Nguyên tắc suy đoán vô tội chưa được áp dụng
Về nguyên nhân gây oan sai hiện nay, ý kiến của tôi được nhiều đại biểu thống nhất đó là do trình độ năng lực của các cán bộ thực thi pháp luật.
Các cơ quan tố tụng cũng thừa nhận có bệnh thành tích và chạy đua với thời hạn điều tra dẫn đến việc oan sai hay một số vụ việc phải bị đình chỉ.
Nguyên nhân thứ hai là quyền hành nghề của luật sư trong các vụ án hình sự bị hạn chế, quyền được có luật sư của bị can chưa được bảo đảm dẫn đến vi phạm quyền lợi của bị can. Do vậy cần thiết phải đảm bảo quyền bào chữa của luật sư.
Nguyên nhân thứ ba là nguyên tắc suy đoán vô tội ít được áp dụng.
Theo nguyên tắc này, bị can không cần phải chứng minh mình vô tội, nhưng khi cơ quan điều tra chứng minh bị can có tội thì phải tuân thủ quy định của pháp luật, nếu quá trình điều tra cơ quan điều tra chưa chứng minh được thì phải áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội để có lợi cho bị can.
Tuy nhiên, thực tế có những vụ việc bởi không chứng minh được, không tìm được bằng chứng nên đã có hiện tượng bức cung, nhục hình để lấy cho được lời khai và cho rằng lời khai chính là chứng cứ.
Bởi vậy muốn có hạn chế oan sai cần phải tôn trọng quyền hành nghề của luật sư và nâng cao kiến thức pháp luật cho những cán bộ tham gia tố tụng.
Một vấn đề khác được đề cập rất nhiều trong buổi làm việc là vấn đề bồi thường oan sai, thực tế nhiều người dân được công nhận oan sai mòn mỏi với việc yêu cầu các cơ quan tố tụng đền bù.
Và mất mát đối với những người bị oan sai là không thể nào đong đếm được, việc bồi thường oan sai cũng chỉ là an ủi họ chứ không thể nào bù đắp.
Lãnh đạo các cơ quan chức năng của TP.HCM cũng thống nhất ý kiến rằng nếu có oan sai thì phải bồi thường ngay chứ không thể để người dân mỏi mòn chờ đợi.
---------------------------
Chi tiết về vụ sản xuất đĩa hình, tiếng có nội dung đồi trụy
Từ năm 2008 đến nay, cứ một tuần xuất 3 container, ước tính số lượng đĩa hình đồi trụy mà công ty TNHH Huge Gain Holdings Việt Nam làm và xuất ra thị trường là rất lớn.
Sáng ngày 16/12, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, cùng các phòng nghiệp vụ Công an TP Hải Phòng, phối hợp với Thanh tra Sở Văn hóa - Thể thao - Du lịch (VHTTDL), Chi cục Quản lý thị trường, Công an quận Đồ Sơn, kiểm tra Công ty TNHH Huge Gain Holdings Việt Nam tại Đồ Sơn đã phát hiện xưởng sản xuất đĩa hình, tiếng của công ty này sản xuất đĩa hình có nội dung kích dục thuộc nhóm văn hóa phẩm đồi trụy mà pháp luật Việt Nam cấm làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến có tính đồi trụy.
Khám xét tại xưởng sản xuất và 2 kho chứa, cơ quan Công an thu giữ tổng cộng 324 thùng carton, mỗi thùng chứa 1.000 đĩa từ và đĩa thành phẩm đều có nội dung hình kích dục, đồi trụy. Ngoài ra, cơ quan Công an còn thu giữ nhiều phương tiện, dụng cụ phạm pháp khác.
Theo điều tra ban đầu, đây là công ty có 100% vốn của nhà đầu tư Year Well Trading Limited (Hongkong) mà đại diện là bà Han Xiao Hua (quốc tịch Trung Quốc) làm Chủ tịch. Công ty có người đại diện theo pháp luật là Heng Lian Choo (quốc tịch Singapore), 48 tuổi, làm Tổng Giám đốc. Phó Tổng giám đốc là Huang Sheng Ping (quốc tịch Trung Quốc), 23 tuổi, tại Trung Quốc. Với công suất sản xuất và thời gian hoạt động từ năm 2008 đến nay (1 tuần xuất 3 container), ước tính số lượng đĩa hình đồi trụy mà công ty trên làm và xuất ra thị trường là rất lớn.
Công ty nói trên được điều hành như sau: Heng Lian Choo nhận hợp đồng sản xuất đĩa có nội dung đồi trụy thông qua mạng IMEL (mạng Internet). Căn cứ đặt hàng của khách, công ty tiến hành sản xuất. Sau khi sản xuất đủ số lượng theo đơn đặt hàng, công ty cho công nhân đóng thùng, xếp vào container và xuất qua Hải quan Cảng Hải Phòng, hoặc Hải quan Khu công nghiệp Nomura cho khách hàng tại Nigeria (Châu Phi).
Tại cơ quan điều tra, những người có liên quan thừa nhận đĩa hình mà cơ quan chức năng Hải Phòng thu được, do công ty sản xuất, có nội dung kích dục... Biết pháp luật Việt Nam cấm các hành vi hoạt động của họ, nhưng công ty này vẫn sản xuất và đưa hàng đi Nigeria.
Trong đó Heng Lian Choo điều hành hoạt động sản xuất các loại đĩa hình nói trên theo đơn đặt hàng từ Quảng Châu, Trung Quốc. Huang Sheng Ping điều hành thay khi Tổng Giám đốc đi vắng và còn trực tiếp quản lý vật tư, sản phẩm hàng hóa. Xu Quan Sheng, 34 tuổi, tại Trung Quốc, là Tổ trưởng Tổ sản xuất, thường xuyên đôn đốc, quản lý công nhân làm việc. Vũ Thị Hằng, 32 tuổi, nhân viên bộ phận tiếp nhận đơn hàng của công ty, là người trực tiếp quản lý, bảo quản đĩa kim loại và lập lệnh sản xuất.
Hằng khai: Theo lệnh của Tổng Giám đốc, các loại đĩa hình có nội dung đồi trụy không được kiểm tra khi thành phẩm. Phạm Thị Lãm, 34 tuổi, nhân viên, là người tiếp nhận, quản lý đĩa kim loại mẫu dùng sản xuất đĩa. Ngoài ra còn 7 công nhân gồm: Wu Zhan Feng - quốc tịch Trung Quốc; Yian Gui Lin-quốc tịch Trung Quốc; Robin Kusnanto - quốc tịch Indonesia; Đỗ Thị Dâng, bộ phận đơn hàng, Vũ Văn Bình, công nhân tổ đúc khuôn và Trần Viết Khải, công nhân, đều quốc tịch Việt Nam. Những công nhân này đều khai nhận không biết dây chuyền sản xuất đĩa là có nội dung đồi trụy.
Theo kết luận giám định của Sở VHTTDL Hải Phòng: Các đĩa hình vừa thu được của Công ty TNHH Huge Gain Holdings có nội dung đồi trụy, khiêu dâm, thuộc diện cấm tại điều 3, khoản 1, điểm b Quy chế hoạt động văn hóa và dịch vụ kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng.
Căn cứ hành vi phạm tội, ngày 18/12 VKSND TP Hải Phòng đã phê chuẩn quyết định bắt khẩn cấp 5 người: Heng Lian Choo; Huang Sheng Ping; Xu Quan Sheng; Phạm Thị Lãm và Vũ Thị Hằng về hành vi Sản xuất hàng cấm. Hiện cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đang tiếp tục đấu tranh mở rộng án.
----------------------------