12 nước thành viên Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) sẽ có cuộc họp quan trọng nhất trong nhiều năm trở lại đây vào ngày 27-11 giữa lúc giá dầu thô sụt giảm gần 1/3 kể từ tháng 6 đến giờ. Tại thị trường New York - Mỹ, giá dầu thô hôm 26-11 tiếp tục giảm xuống mức 73,97 USD/thùng.

 

Cuộc họp ở thủ đô Vienna - Áo nói trên được theo dõi sát sao bởi những quyết định mà OPEC đưa ra sẽ tác động sâu rộng đến các nền kinh tế đang phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu dầu, nhất là Nga và Iran.

 

Ông Jon Alterman, Giám đốc chương trình Trung Đông tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ), nhận định với báo The Washington Post: “Tôi nghĩ họ (các nước OPEC) đang lo ngại về sự sụt giảm của giá dầu thô. Họ cũng lo ngại các đối thủ sẽ hưởng lợi từ việc giá dầu thô đang ở mức thấp”.

 

OPEC, tổ chức kiểm soát 40% sản lượng dầu thô thế giới và 50% lượng dầu thô xuất khẩu toàn cầu, đang chịu nhiều sức ép về việc cắt giảm sản lượng khai thác. Tuy nhiên, giới phân tích không tin một OPEC đang chia rẽ có thể đạt được bất kỳ thỏa thuận nào tại cuộc họp, từ đó đe dọa giá dầu tiếp tục giảm.

 

Ngay cả khi có thỏa thuận thì theo báo The New York Times, OPEC nhiều khả năng chỉ đồng ý cắt giảm tối đa 1 triệu thùng/ngày, quá ít để có thể duy trì mức giá hiện tại chứ chưa nói đến kéo giá lên. Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), OPEC sản xuất khoảng 30,5 triệu thùng/ngày trong quý III/2014, cao hơn từ 1,5-2 triệu thùng so với nhu cầu mua dầu của thế giới trong những tháng tới.

 

Có nhiều yếu tố khác nằm ngoài sự chi phối của OPEC đối với thị trường dầu thô hiện nay. Trước hết, sự trì trệ của nền kinh tế Nhật Bản và châu Âu khiến nhu cầu dầu thô bị cắt giảm. Trong khi đó, nguồn cung bên ngoài OPEC lại tăng, nhất là từ Mỹ, nước đang đẩy mạnh khai thác loại dầu đá phiến.

 

Giới phân tích chỉ ra rằng bằng cách duy trì sản lượng dầu thô ở mức cao và đẩy giá xuống thấp, Ả Rập Saudi muốn ngành công nghiệp dầu đá phiến ở Mỹ không mang lại lợi nhuận, từ đó làm giảm sự đầu tư vào lĩnh vực này. Tuy nhiên, công ty tư vấn IHS ước tính khoảng 80% hoạt động khoan dầu đá phiến ở Mỹ vẫn có tiềm năng thu về lợi ngay cả khi dầu chỉ có giá 70 USD/thùng.

 

Trong một bước đi khác thường, Venezuela đã thu xếp cuộc họp với Nga, một nước không phải thành viên OPEC, hôm 25-11 để bàn về chuyện giảm sản lượng. Tuy nhiên, theo Reuters, đại diện Venezuela, Nga cùng với Ả Rập Saudi và Mexico đã không tìm được tiếng nói chung về cách thức đối phó tình trạng giảm giá dầu.

 

Dù vậy, Moscow cũng có những bước đi của riêng mình, nhất là sau khi Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết nước này sẽ thiệt hại từ 90-100 tỉ USD/năm do giá dầu giảm. Tập đoàn Dầu khí quốc gia Nga Rosneft hôm 25-11 cho biết đã giảm sản lượng dầu 25.000 thùng/ngày trong nỗ lực ổn định giá cả. Thế nhưng, mức cắt giảm này được cho là chỉ chiếm 1% sản lượng khai thác của Rosneft nên hầu như không có tác động đến giá dầu thô.

 

Ngoài ra, Nga và Iran sẽ hợp tác để điều chỉnh thị trường dầu mỏ nhằm bảo đảm lợi ích riêng, theo nội dung cuộc điện đàm giữa Tổng thống Iran Hassan Rouhani và người đồng cấp Nga Vladimir Putin hồi đầu tuần. Nội dung chi tiết thỏa thuận này không được công bố. Có thông tin Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Bijan Namdar sẽ đề xuất cắt giảm sản lượng của OPEC 1 triệu thùng dầu/ngày tại hội nghị ở Vienna.

-------------------------

Theo kết quả kiểm tra giá Bộ Tài chính công bố chiều 25/11, các đoàn kiểm tra đã làm việc ba thành phố lớn là Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM, nhưng cũng chỉ mới có kết quả kiểm tra giá cước vận tải.

 

Cụ thể, tại Hà Nội, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ taxi đã kê khai giảm giá cước với tỷ lệ giảm giá trung bình từ 2-10%; kinh doanh vận tải hành khách tuyến cố định đã kê khai giảm giá cước với tỷ lệ giảm giá trung bình từ 5,8-10% và vận tải hàng hóa kê khai giảm giá 3,4-3,9%. Tại TPHCM, nhiều doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ taxi đã kê khai giảm giá cước từ 2,7-9% (tùy cự ly vận chuyển), vận tải hành khách tuyến cố định đã kê khai giảm giá cước với tỷ lệ giảm giá 2-11,33%. Ở Đà Nẵng, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ taxi kê khai giảm giá từ 3-32%, các tuyến vận tải cố định Đà Nẵng tới các tỉnh cũng sẽ tính toán kê khai giảm (giá cước xe tuyến Đà Nẵng-Huế chắc chắn sẽ giảm khoảng 8,3%), các doanh nghiệp vận tải hàng hóa đã kê khai giảm từ 3,2-6,7% so với giá liền kề. 

  

Thực tế thị trường trong nước hai tuần qua, vận tải là ngành chịu tác động trực tiếp từ giá xăng dầu nhưng gần như biến động rất chậm và gần như không có sự điều tiết nào của các cơ quan chức năng. 

 

Tối 25/11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu cho biết, đó là kết quả kiểm tra sơ bộ tại ba thành phố lớn; các đoàn kiểm tra đang tiếp tục làm việc tại một số địa bàn khác. Liên quan đến việc chưa có kết quả kiểm tra giá sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi, Thứ trưởng Hiếu cho biết cả ba đoàn kiểm tra liên ngành đang tập trung kiểm tra giá cước vận tải. Còn về giá sữa, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, các yếu tố đầu vào của các hãng kinh doanh sữa vẫn chưa giảm. “Trên các tờ khai hải quan, các doanh nghiệp kinh doanh sữa nhập khẩu vẫn kê khai giá đầu vào không giảm”, ông Hiếu nói. 

 

 

Theo một lãnh đạo hệ thống siêu thị lớn ở Hà Nội, với mức giảm giá xăng dầu như vừa qua, cơ cấu mặt hàng giảm khoảng 5%. Tuy nhiên, hiện chưa có nhà cung cấp nào giảm giá cho các đơn hàng vào siêu thị. “Chúng tôi ký hợp đồng mở với nhà cung cấp với các mặt hàng thực phẩm tươi sống. Vì vậy, khi có biến động về giá, nhà cung cấp có thể giảm giá ngay để hệ thống siêu thị giảm trong vòng một ngày còn tăng giá từ 15 - 30 ngày có thể điều chỉnh. Đến thời điểm này vẫn chưa rõ vì sao các đơn vị cung cấp vẫn chưa chịu giảm giá nhiều mặt hàng thiết yếu”, vị này nói. Cùng quan điểm, ông Hồ Quốc Khánh, Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương Hà Nội) khẳng định: “Muốn giảm giá lương thực, thực phẩm thì nguồn cung hàng phải giảm. Chúng ta nên hỏi nhà cung cấp vì sao không giảm thay vì 

cứ loanh quanh câu chuyện xăng dầu”.

 

Ông Vương Ngọc Tuấn, Phó Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng cho biết, cơ quan chức năng phải vào cuộc, kiểm tra tại các siêu thị lớn tại nhiều địa phương. Trong trường hợp doanh nghiệp không giảm giá hoặc giảm giá không tương xứng, người tiêu dùng có thể tẩy chay siêu thị đó. 

 -------------------------

Ngày 25-11, theo thống kê của công ty chuyên về công nghệ thanh toán Visa, thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ ở Việt Nam, số lượng các giao dịch trực tuyến thông qua Visa tăng 52% so với năm trước. Số người Việt Nam mua hàng trực tuyến sử dụng thẻ ghi nợ Visa để giao dịch đã đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

 

“Mua sắm trực tuyến tiếp tục trở nên phổ biến hơn khi thương mại điện tử đã đóng góp 19% trong tổng giá trị thanh toán của chủ thẻ Việt Nam. Internet và điện thoại thông minh trở thành một phần trong cuộc sống hằng ngày của người Việt và người tiêu dùng đang có xu hướng dành thời gian và ngân sách nhiều hơn cho mua sắm trực tuyến” - ông Sean Preston - Giám đốc Visa, Khu vực Việt Nam, Campuchia và Lào - chia sẻ.

 

Cũng theo ông Sean Preston, sự tăng trưởng trong thanh toán điện tử giúp cải thiện các hoạt động kinh tế bằng cách cắt giảm chi phí giao dịch và tăng cường hiệu quả của quá trình luân chuyển hàng hóa, dịch vụ. Các đơn vị chấp nhận thẻ cũng có được lợi ích khi không phải dự trữ nhiều tiền mặt, loại bỏ gánh nặng và rủi ro liên quan đến quản lý tiền mặt.

-------------------------

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành Thông tư số 36/2014 quy định các giới hạn, tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (NHNNg). Thông tư có hiệu lực từ 1.2.2015, đồng thời thay thế một loạt các văn bản từng gây chú ý trên thị trường trước đây như Quyết định 03 về giới hạn cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán, Thông tư 13 về các tỉ lệ an toàn trong hoạt động của các TCTD…

 

Điểm mới của Thông tư 36 là chỉ được cho vay dưới 5% vốn điều lệ và có nợ xấu dưới 3%. Cụ thể, việc cho vay đối với hoạt động kinh doanh cổ phiếu được áp trần tại mức 5% vốn điều lệ của các TCTD, trong khi mức trần 20% hiện tại được áp dụng đối với hoạt động cho vay kinh doanh chứng khoán nói chung, bao gồm trái phiếu và cổ phiếu. 

 

Theo quy định mới, các khoản vay này phải có thời hạn dưới 12 tháng. Hoạt động này không được cho vay trung và dài hạn. Trên thực tế, vốn điều lệ toàn hệ thống tính đến cuối tháng 9.2014 đạt gần 436.000 tỉ đồng, do đó, mức trần tương ứng sẽ là gần 21.800 tỉ đồng. Theo UBCKNN, số dư cho vay ký quỹ tính đến cuối tháng 9.2014 là 15.000 tỉ đồng, trong khi theo ước tính của thị trường, có thêm khoảng 5.000 tỉ đồng từ nguồn của các NH tài trợ cho hoạt động ký quỹ. Như vậy mức độ giao dịch ký quỹ trên thị trường ước tính khoảng 22.000 tỉ đồng. Chiếu theo các con số chính thức hiện tại thì quy định mới sẽ không tác động đáng kể đến mức độ ký quỹ hiện tại trên thị trường.

 

Cũng liên quan đến hoạt động này, Thông tư quy định chỉ có các NH với tỉ lệ nợ xấu dưới 3% mới được phép cấp tín dụng cho hoạt động này. Theo báo cáo tài chính công bố Quý III/2014 của các TCTD, thì sẽ có 7 NH chưa đủ điều kiện đáp ứng nội dung này, tuy nhiên đây sẽ không phải là một vấn đề lớn vì những NH có tỉ lệ nợ xấu trên 3% trong Quý III/2014 sẽ xử lý bớt nợ xấu/bán nợ xấu cho VAMC trước thời điểm cuối năm 2014 để giảm tỉ lệ nợ xấu xuống dưới 3%.

 

Đáng chú ý, nếu như theo quy định cũ, các TCTD chỉ được phép sử dụng 30% vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn thì với quy định mới này, các TCTD sẽ có thêm nguồn vốn đáng kể để cho vay trong dài hạn. Trong bối cảnh hiện nay, khi mà có đến 85% nguồn vốn huy động của các TCTD là ngắn hạn thì việc được dùng đến 60% để cho vay trung và dài hạn sẽ góp phần đáng kể để các DN làm ăn tốt, có nhu cầu vay trung dài hạn sẽ vay được vốn để sản xuất kinh doanh, góp phần đẩy tăng tín dụng lên, đồng thời sẽ kéo giảm được lãi suất cho vay trung và dài hạn.

 

Thực tế thời gian qua có không ít DN “than” khó tiếp cận được vốn cho vay nhất là nguồn vốn vay trung - dài hạn tại NH. Nguyên nhân một phần cũng bởi các NH bị giới hạn bởi tỉ lệ này, trong khi hiện nguồn vốn huy động tại các NH đa phần là các nguồn vốn ngắn hạn. Theo TS Trần Du Lịch - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, nếu NHNN thực hiện tốt vai trò của NH mẹ, tức là thực hiện tốt chức năng người cho vay cuối cùng, thì việc nới tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay trung - dài hạn trong điều kiện hiện nay là hoàn toàn cho phép, nhất là về thanh khoản.

-------------------------