“Việc cảm hóa, giáo dục người vi phạm liệu có đạt được? Và sẽ phát sinh nhiều những hệ quả còn lớn hơn như: tiêu cực trong tâm lý dẫn tới vi phạm pháp luật về hình sự, hạnh phúc tan vỡ, con cái họ xấu hổ, mặc cảm, mọi người dè bỉu,...”.
Báo chí tác nghiệp tại tòa: Nhà báo đang gặp cản trở
- Cập nhật : 25/07/2014
Sau khi Thông tư 01/2014 của TAND Tối cao về nội quy phiên tòa có hiệu lực, hoạt động tác nghiệp của nhà báo tại phiên tòa thực sự đã gặp nhiều khó khăn.
Sáng 15-7 vừa qua, TAND huyện Bình Chánh (TP.HCM) đã mở phiên tòa xét xử vụ hai bị cáo Trần Văn Uống và Khưu Khánh Sỹ bị truy tố về tội cướp tài sản. Khá nhiều phóng viên đã đến làm thủ tục đăng ký tác nghiệp tại phiên tòa.
Các phóng viên đang tác nghiệp tại một phiên tòa hình sự trước khi có Thông tư 01/2014. Ảnh minh họa: T.TÙNG
Thiếu giấy tờ: Chỉ được ghi chép
Do chỉ có thẻ nhà báo mà không có giấy giới thiệu công tác nên hai phóng viên Thanh Nhã (báo danviet.vn - báo điện tử của báo Nông Thôn Ngày Nay) và Nguyễn Cường (báo infonet - báo điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông) đã được tòa bố trí cho ngồi riêng một chỗ. Thư ký phiên tòa còn lưu ý hai phóng viên này không được ghi âm hay đi lại quay phim, chụp ảnh như các nhà báo xuất trình đủ cả thẻ nhà báo lẫn giấy giới thiệu.
Phóng viên Thanh Nhã kể: “Tôi đã trình thẻ nhà báo với thư ký phiên tòa và trình bày do sáng sớm mới biết tin có phiên tòa nên từ nhà chạy đi luôn, không kịp lên cơ quan lấy giấy giới thiệu, trong người lúc đó chỉ có sẵn một giấy giới thiệu ghi tác nghiệp chung. Nhưng thư ký phiên tòa kiên quyết không chịu với lý do theo Thông tư 01, tôi phải có giấy giới thiệu ghi rõ là đến đưa tin tại phiên tòa này”.
Theo phóng viên Thanh Nhã, lúc này anh đặt câu hỏi với thư ký phiên tòa: “Nếu không cho chụp ảnh trong phòng xử thì tôi đứng ngoài chụp vào được không? Nếu không cho ghi âm, tôi mở sổ ra ghi chép như người dự khán bình thường được không?”. Nghe xong, thư ký phiên tòa im lặng rồi nói sẽ quay vào trong để hỏi lại thẩm phán chủ tọa phiên tòa xem có chấp nhận hay không. Đến khi hội đồng xét xử bước vào phòng xử, vị chủ tọa chỉ nói ngắn gọn: “Mời các nhà báo đã hoàn tất thủ tục đăng ký tham gia phiên tòa tác nghiệp theo quy định”.
“Thấm thía” phận phóng viên chưa có thẻ
Ngày 25-6, phóng viên H. của một tờ báo chuyên ngành pháp luật đã đến TAND TP Tân An (Long An) tham dự phiên xử sơ thẩm một vụ tranh chấp đòi tài sản theo chỉ đạo của tòa soạn. Anh H. chưa được cấp thẻ nhà báo vì chưa đủ thời gian công tác liên tục ba năm như quy định nên chỉ có giấy giới thiệu của cơ quan đến tham dự phiên tòa. Sau khi hỏi ý kiến chủ tọa, thư ký phiên tòa thông báo: “Do anh chỉ có giấy giới thiệu, không có thẻ nhà báo nên chưa đủ điều kiện tác nghiệp theo quy định tại Thông tư 01. Vì thế chủ tọa chỉ đồng ý cho anh quyền ngồi dự khán, ghi chép chứ không được ghi âm, ghi hình”.
Trước đó, ngày 29-5, khi đến tham dự phiên tòa vụ nguyên phó chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Hưng Điền B bị truy tố về tội giao cấu với trẻ em tại TAND huyện Tân Hưng (Long An), phóng viên H. cũng bị làm khó. Dù thời điểm này Thông tư 01/2014 chưa có hiệu lực nhưng tòa đã không cho anh chụp ảnh, ghi âm với lý do “không có thẻ nhà báo”. Không còn cách nào khác, anh H. chỉ còn biết ngồi một chỗ ghi chép thông tin dưới sự giám sát của thư ký phiên tòa chứ không được đi lại chụp ảnh bị cáo.
Siết cả việc ghi âm, ghi hình
Phóng viên T. (thường trú của một tờ báo điện tử tại TP Đ.) than thở chỉ hai ngày sau khi Thông tư 01/2014 có hiệu lực (ngày 18-6), anh và các đồng nghiệp đã gặp khó khăn khi tác nghiệp tại một phiên tòa kinh tế. Anh nhớ lại: “Hôm đó là lần thứ ba tòa mở phiên xử một vụ tranh chấp hợp đồng kinh tế đình đám thu hút sự chú ý của dư luận. Nếu như ở hai phiên tòa trước, các phóng viên đều được thoải mái chụp ảnh, ghi âm quang cảnh phiên tòa thì trong phiên xử lần này, thư ký phiên tòa thông báo ngay rằng “theo Thông tư 01/2014 thì không ai được ghi âm, ghi hình, chỉ được quyền ngồi ghi chép””.
Đáng nói hơn, ở một số phiên tòa hình sự đã xuất hiện tình trạng cán bộ tòa viện dẫn Thông tư 01/2014 để cấm phóng viên ghi âm, chụp ảnh dù Thông tư 01/2014, BLTTHS và các văn bản hướng dẫn đều không hề có quy định nào cấm cả.
Chẳng hạn như phiên xử phúc thẩm “đại án” tham nhũng xảy ra tại Công ty Cho thuê Tài chính II thuộc Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (gọi tắt là Công ty ALC II) của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM (diễn ra từ ngày 30-6 đến ngày 10-7). Rất nhiều phóng viên pháp đình đã đến theo dõi đưa tin phiên xử này, trong đó có phóng viên Hoàng Điệp (báo Tuổi Trẻ). Tuy đã chuẩn bị kỹ cả thẻ nhà báo lẫn giấy giới thiệu ghi đích danh tham dự phiên tòa để trình cho thư ký nhưng phóng viên Hoàng Điệp chỉ nhận được câu trả lời ngắn gọn: “Phiên tòa này không được chụp ảnh”. Không riêng gì phóng viên Hoàng Điệp, gần chục phóng viên của các báo khác cũng bị thư ký phiên tòa viện dẫn Thông tư 01/2014 để yêu cầu tương tự.
THANH TÙNG// Theo PLO
