Ám ảnh những cái chết mang tên “lá ngón” Kỳ 2: Bi kịch từ những cuộc tình lá ngón

 

Hình ảnh đó không còn xa lạ gì với người dân ở các xã vùng cao huyện Trạm Tấu, Yên Bái và nó vừa tái diễn vào chiều 18.11 khi người dân xã Hát Lừu phát hiện Lò Thị Hương lên rừng ăn lá ngón.

 

 

Một buổi sáng mùa đông, cơn mưa như trút nước càng khiến cho cái lạnh ở vùng cao huyện Trạm Tấu thêm phần co cóng, con đường từ trung tâm thị trấn lên xã Bản Công, Bản Mù, xã Hát Lừu dốc cheo leo, trên sườn đồi mây kéo vần vũ, chiếc xe Win nhả một hơi khói đen rồi gầm rú kéo hết ga, bật đèn, ăn nguyên số một, vượt dốc. Những ngôi nhà gỗ thấp lè tè bắt đầu hiện ra, làn khói trắng len lỏi qua tấm lá lợp ướt sũng hoà quyện vào mây núi. Phụ nữ người Mông đã dậy nhóm bếp.

 

Dẫn đường chúng tôi đến nhà Hương, vị cán bộ xã Hát Lừu nhắc khéo: “Người dân bản Mông họ rất hay giận, tính tình nóng nẩy có gì tí anh em mình gặp họ phải cẩn thận. Nhiều bữa cán bộ xuống tuyên truyền cũng phải rất nhẹ nhàng, nói năng cẩn thận, để họ giận là nguy lắm…”.

 

Trở về sau chuyến cưỡi lá ngón “thăng thiên” bất thành, Hương dường như đã bắt đầu ý thức được giá trị của cuộc sống, hối hận với hành động dại dột của mình, cũng bởi thế mà trong buổi trò chuyện Hương liên tục nhắc đi nhắc lại rằng “cháu dại quá”. Cái dại đó được Hương kể như sau: Hương năm nay 14 tuổi, quen và yêu một người con trai cùng huyện nhưng bố mẹ ngăn cấm vì nhà bạn trai ở quá xa, một phần cũng vì cậu bạn này chưa muốn cưới mà lại muốn đưa Hương cùng lên Cao Bằng đi làm.

 

Bị bố mẹ ngăn cấm, Hương tức giận, Hương khóc rất nhiều, uất ức không muốn sống, ngày nào Hương cũng suy nghĩ, nghĩ rất nhiều điều, càng nghĩ càng thấy mình đúng, càng nghĩ càng thấy tức và phải chết cho bố mẹ biết tay, chết cho bố mẹ hối hận. Thế rồi Hương làm thật.

 

Chiều 18.11, Hương tắm rửa sạch sẽ, mặc bộ váy đẹp nhất rồi lên rừng tìm lá ngón để ăn, may sao nhiều người dân đi làm rừng về kịp phát hiện. “Lúc đó, không hiểu sao em cứ muốn chết, nhưng giờ nghĩ lại thấy mình dại quá. Thấy bố mẹ kêu khóc, lo lắng em rất hối hận. Biết em ăn lá ngón tự tử thế mà người yêu em không thèm đến cũng không gọi điện hỏi thăm, nghĩ lại mới thấy bố mẹ nói đúng”, Hương tâm sự.

 

Tương tự, cô bé Tráng Thị Nu (ở thôn Tàng Ghênh, xã Bản Mù) cũng vì chuyện tình cảm con trẻ mà tìm đến lá ngón. Nu mới 10 tuổi nhưng đã đem lòng yêu thương một cậu bạn học cùng trường. Vì lo con gái bỏ bê chuyện học hành nên bố mẹ Nu lên tiếng phản đối. Bị mẹ ngăn cấm, Nu không chịu ăn uống, bỏ bê học hành. Trên đường đến lớp, Nu đã hái lá ngón bên đường ăn để tự tử. “Lúc đó, mình cũng chỉ nghĩ bắt nó phải đi học cho bằng được, mình không biết cái chữ đã khổ lắm rồi, nó cũng không biết chữ nữa thì tội lắm. Thế mà nó lại dại dột đi ăn lá ngón…”, mẹ nạn nhân buồn bã kể.

 

Trong vô số những cái chết bằng lá ngón được thống kê tại các trạm y tế xã ở huyện Trạm Tấu, chúng tôi không khỏi ám ảnh trước không ít những cái chết mà nạn nhân chỉ mới ở tuổi lên 9, lên 10 và chua xót tự hỏi rằng, vì sao lại để những đứa trẻ phải chết trong oan ức, đau đớn, mù quáng như vậy. Như trường hợp của Giàng A Tủa (11 tuổi, ở xã Bản Mù) tự tử vì bố mẹ không cho lấy cô bạn gái mới 9 tuổi. Hảng Thị Lý (10 tuổi, Bản Mù) chết vì mẹ không cho yêu bạn trai cùng lớp, Hảng Thị Vế (17 tuổi, Bản Công) ăn lá ngón để chứng tỏ với bố mẹ là không lấy ai khác ngoài cậu bạn trai học cùng trường ít hơn mình 2 tuổi…

 

 

 

Dù còn rất ít tuổi nhưng trai gái ở bản Mông đã tìm hiểu, yêu nhau.  

 

 

Ông Giàng A Xà -Trưởng Công an xã Bản Công - khi gặp chúng tôi đã thốt lên rằng: Kinh hoàng lắm, trẻ con có, người già có, đến cán bộ cũng có, cứ giận, cứ mâu thuẫn là họ lại tìm đến lá ngón. Có rất nhiều cái chết đau lòng liên quan đến chuyện yêu đương nam nữ, có người chết vì bị cấm yêu, có người chết vì ghen, cũng có người chết vì người yêu đi lấy chồng, lấy vợ. “Nhiều người mê muộn đến mức chọn lá ngón để chứng minh cho tình yêu của mình, nhiều đôi còn dắt tay nhau đi ăn lá ngón để chết cho lãng mạn như phim tình cảm”, ông Xà nói.

 

Cách đây hơn một năm, tại xã Bản Công, cô bé Hảng Thị Chu mới 14 tuổi bị người yêu ghen bóng ghen gió cho rằng Chu không chung tình, ngoài yêu mình Chu còn yêu thêm một người con trai khác ở bản. Nghĩ mình bị người yêu nghi oan, không cần giải thích, Chu chạy một mạch lên rừng ăn lá ngón tự tử để chứng minh là mình chung tình. Bạn trai Chu sau đó biết chuyện cũng lên rừng ăn lá ngón vì thương Chu ở trên trời một mình sẽ buồn, may mắn cậu bé được gia đình phát hiện kịp thời.

 

Cuộc tình của Hảng Thị S (ở Bản Công) chưa kịp đơm hoa kết trái cũng đã xảy ra kết cục đau lòng. S yêu một người con trai cùng thôn, nhưng do bố mẹ có mâu thuẫn với gia đình bạn trai, nên nhất định không cho S lấy. Thay vào đó, họ mai mối, gán ghép S với một cậu con trai ở thôn bên, rồi cho cậu này đến cướp vợ. Vì không có tình yêu nên cuộc sống đôi vợ chồng trẻ không mấy “xuôi buồm mát mái” và S vẫn nhớ người yêu cũ của mình. Để chứng minh cho bố mẹ biết mình không yêu và không chấp nhận cuộc hôn nhân sắp đặt, S bỏ về nhà bố mẹ đẻ. Bị bố mẹ mắng mỏ mấy câu, S sôi máu chạy ra sau nhà, bứt một, nắm lá ngón bỏ vào mồm nhai ngấu nghiên để “thăng thiên” cho đỡ tức.

 

 

 

 

Kể lại sự việc đau lòng, bà Hảng Thị T - mẹ S - mếu máu: “Người Mông mình thẳng tính lắm, khi đã tức lên thì khó mà can ngăn được. Mình biết vậy nên cũng lựa lời khuyên nó rất nhiều nhưng nó không nghe. Đang nói chuyện, thấy nó bỏ chạy ra ngoài cũng tưởng nó về lại nhà chồng, nào ngờ chiều ra sau vườn thì thấy nó nằm chết, trên tay vẫn còn lá ngón”.

 

Đau lòng hơn, đôi bạn tình Giàng A Tấu và Tráng Thị Dương vì đang đi học nên bố mẹ không cho cưới, tức tối Tấu rủ Dương trốn học lên rừng tìm lá ngón. Khi đã tìm được điểm lý tưởng để kết thúc cuộc đời, đôi bạn trẻ đã tự tổ chức một lễ cưới nhỏ nhỏ, rồi nằm bên nhau nhai lá ngón. Lúc được phát hiện, Dương đã vĩnh viễn ra đi còn Tấu may mắn sống sót. Câu chuyện của Tấu khiến cả bản bàng hoàng.

 

Cũng như những xã vùng cao khác, lá ngón ở Bản Công mọc đầy rẫy khắp nơi và cũng bởi sự mông muội của không ít người dân bản Mông mà nhiều cái chết đau lòng từ lá ngón đã xảy ra. Nhiều đôi bạn trẻ bị cấm yêu ăn lá ngón nhưng có đôi được lấy nhau về rồi cũng dắt nhau tìm đến lá ngón vì mâu thuẫn không thể giải quyết và hậu quả là những đứa trẻ thiếu cha, thiếu mẹ sống bơ vơ và nỗi đau vẫn cứ mãi hằn sâu trong người ở lại.