Phải tiết kiệm chi lễ lạt, tiếp khách để tăng lương tối thiểu

* Lộ trình tăng lương tối thiểu đã bị lùi 2 năm và dự kiến năm tới tiếp tục hoãn tăng lương do ngân sách chưa bố trí được nguồn. Nhiều ý kiến cho rằng không nên lùi thêm thời gian tăng lương cho người lao động, ông nghĩ sao trước đề nghị này?

 

Tôi cho rằng cần phải tính toán và xem xét kỹ lưỡng để có thể tăng lương tối thiểu cho người lao động. Hiện tại, trong các khoản chi ngân sách thì tới 67% dành cho chi thường xuyên (chi lương, công tác hành chính, đi công tác nước ngoài…). Nếu chúng ta chắt chiu, tiết giảm các khoản chi không cần thiết, như chi cho khánh tiết, lễ hội, tiếp khách… thì có thể tiết kiệm được một khoản để dành chi trả lương.* Trong cuộc họp mới đây, dù dự thu ngân sách năm 2014 vượt dự toán gần 10% nhưng Bộ Tài chính cho rằng không còn nguồn nào dành cho chi tăng lương, mà dành để trả nợ?

 

 

 

Đại biểu Trần Hoàng Ngân trả lời phỏng vấn báo giới sáng 22.10 - Ảnh: Ngọc Thắng

 

Khoản vượt thu thì dùng vào nhiều việc, trong đó có một phần dành cho trả nợ. Đúng là ngân sách đang rất khó khăn, nhưng tôi nhắc lại, việc điều chỉnh tiền lương vẫn có thể thực hiện được, nếu tính toán khoa học và cơ cấu lại nguồn chi có giới hạn một cách hợp lý.

 

Trong trường hợp không thể tăng hết toàn bộ đối tượng thì cũng có thể tính tới phương án tăng từng phần theo từng đối tượng ưu tiên, với tỷ lệ tăng khác nhau. Đơn cử, trong đợt tăng đầu tiên có thể xét ưu tiên tăng lương cho người lao động thu nhập thấp, dưới 5 triệu đồng/tháng. Còn với đối tượng thu nhập hàng tháng trên 5 triệu đồng có thể xét tăng sau. Ứng với từng nhóm cụ thể sẽ có tỷ lệ tăng lương khác nhau, dao động từ 2-5%.

 

Nếu thực hiện theo phương án này thì chúng ta phải tổ chức, sắp xếp lại lao động. Vì hiện trong cùng bộ máy khu vực nhà nước cũng có những công việc, vị trí mức lương hàng tháng khá thấp, như y tá, giáo viên… Ngược lại, có những vị trí thu nhập lại rất cao. Phải đánh giá để kéo gần lại khoảng cách chênh lệch về thu nhập hiện nay.

 

* Nhưng nếu tăng lương cho người thu nhập thấp trước như phương án ông gợi mở liệu có phá vỡ hệ thống thang bảng lương hiện nay và gây tranh cãi giữa các đối tượng thụ hưởng?

 

Khi cần thì cũng phải xem xét lại toàn bộ hệ thống thang bảng lương hiện nay cho phù hợp với luật Ngân sách nhà nước đang sửa đổi, để làm sao nâng cao đời sống người lao động. Hiện đang tồn tại khoảng cách giàu nghèo khá lớn trong nước.

 

* Chúng ta vẫn thường nhắc tới phương án tiết giảm chi như một cứu cánh để có nguồn tăng lương, nhưng lộ trình tăng đã hoãn tới 2 năm rồi và nguy cơ hoãn tiếp là hiện hữu. Ngoài lý do khó khăn về nguồn để chi, còn có nguyên nhân nào khác?

 

Vừa rồi chúng ta hoãn việc tăng lương vì trông chờ vào kết quả đề án cơ cấu lại, tinh giản biên chế bộ máy hành chính sự nghiệp. Nhưng tiếc là việc tinh giản tiến hành quá chậm chạp, bộ máy vẫn cồng kềnh. Giờ đã tới lúc phải tiến hành song song, chứ không có thu nhập đảm bảo mức sống hàng ngày thì sẽ ảnh hưởng tới chất lượng và năng suất lao động.

 

Bộ máy quá lớn, hiện nay chi ngân sách có 3 khoản: chi đầu tư phát triển khoảng 17%, trả nợ khoảng 13%, còn lại gần 70% chi thường xuyên. Trước năm 2011, chi thường xuyên chỉ chiếm 50-55% tổng chi nhưng hiện nay chiếm tới 65-70% tổng chi. Chi đầu tư phát triển cũng giảm dần thời gian qua nhưng lại không hiệu quả, cần phải cụ thể hóa trong luật Đầu tư công (có hiệu lực từ 1.1.2015). Để thực hiện được phải nhanh chóng có hướng dẫn.

 

Trong khi đó, nhìn vào các nguồn để thu thấy khó khăn: thu từ dầu thô đã cạn; thu từ xuất nhập khẩu cũng khó tăng. Nguồn thu duy nhất có thể tăng là thu nội địa (thu từ doanh nghiệp nhà nước, khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh, FDI), trong đó nguồn thu khả dĩ nhất là từ doanh nghiệp nhà nước. Ngoài ra, dư địa thu từ doanh nghiệp FDI vẫn còn nhưng trước nay thu chưa tương xứng. Cần tăng cường thu ở khu vực doanh nghiệp này.