Biển hiệu không hình: Hiểu sao cho đúng?

Sau bài “Cấm quảng cáo trên biển hiệu: Trước loạn, nay dẹp” (Pháp Luật TP.HCM ngày 16-10), nhiều doanh nghiệp (DN) vẫn chưa rõ biển hiệu nào đúng quy định, biển hiệu nào không. Trong đó, gây băn khoăn nhiều nhất là loại biển hiệu có gắn hình ảnh, logo, thương hiệu sản phẩm đang được kinh doanh.

 

 

Chị Lan, chủ một tiệm bán cháo gà ở quận Tân Phú (TP.HCM), giãy nảy: “Tui chỉ để chữ Cháo gà thì nhiều người mắt mũi kèm nhèm có đọc được đâu. Họ chủ yếu nhìn hình con gà là biết mình bán gà. Chỉ có cái hình con gà luộc thôi mà bắt giấy phép riêng cho nó thì mệt quá! Không cho vẽ chắc tui treo nguyên con gà lủng lẳng trước quán tui luôn!”.

 

Trong khi đó, một số cửa hàng tạp hóa, tiệm sửa xe thì “không ngán” quy định này. Ông Nguyễn Văn Tuấn, chủ tiệm sửa chữa xe máy ở quận 5, cho biết không phải tiệm sửa xe nào cũng được tài trợ việc đặt bảng hiệu có logo của sản phẩm dầu nhớt. “Được tiền tài trợ làm bảng đẹp thì tốt. Không có thì mọi người vẫn treo bánh xe hay một dây các lon dầu nhớt trước tiệm. Vậy là ai cũng biết tiệm sửa xe!”.

 

Một lãnh đạo Sở VH-TT&DL TP.HCM khẳng định: “Biển hiệu không được xen hình ảnh, logo, nhãn hàng… vào”. Vị này diễn giải: Điểm 1.4.6 về biển hiệu trong Thông tư 19/2013 quy định “biển hiệu là bảng dùng để viết tên… nhằm giới thiệu tên gọi, địa chỉ giao dịch”. Như vậy chỉ có viết tên mà thôi, không đặt logo, hình ảnh khác. Cửa hàng, điểm kinh doanh đặt biển hiệu không cần xin phép hay thông báo gì cả. Điểm 1.4.1 về quảng cáo là “việc sử dụng phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng các sản phẩm…” và điểm 1.4.2 ghi rõ “sản phẩm quảng cáo thể hiện bằng hình ảnh, âm thanh, tiếng nói, chữ viết, biểu tượng, màu sắc, ánh sáng…”. Do vậy, quán bán gà, vịt treo hình gà vịt, cửa hàng điện thoại in hình cái điện thoại… đều được xem là quảng cáo. Đã là quảng cáo thì phải làm thủ tục thông báo. Nếu đáp ứng quy định về bảng quảng cáo thì mới được chấp nhận.

 

 

Một điểm dạy nhạc ở đường Cách Mạng Tháng Tám, trên biển hiệu chỉ có tên, địa chỉ. Để người đi đường chú ý, nơi này treo một cây đàn trước cửa, đi từ xa đã thấy! Ảnh: QUỲNH NHƯ

 

 

Vấn đề đau đầu bây giờ là việc đặt bảng quảng cáo ngoài mặt tiền nhà có được chấp nhận không. Hiện đang có nhiều cách hiểu khác nhau giữa các quận, huyện.

 

Vị lãnh đạo trên thì cho rằng khi đặt bảng hiệu phải đặt hết chiều ngang mặt tiền nhà. Theo Thông tư 19/2013 thì “mỗi tầng chỉ được đặt một bảng”, mà tầng trệt đã đặt bảng hiệu rồi thì làm gì có chỗ đặt thêm bảng quảng cáo! Muốn đặt bảng quảng cáo thì đặt ở tầng trên và phải làm thủ tục thông báo.

 

Đáng nói, TP.HCM đang dự thảo một đề án quy hoạch quảng cáo. Trong đó có quy định “bảng quảng cáo tại các cửa hàng nhỏ, lẻ không phải thông báo nội dung quảng cáo, DN tự chịu trách nhiệm. Chỉ đặt trong khu vực kinh doanh, không đặt - treo - gắn bên ngoài và trên mặt tiền nhà”.

 

Ông Nguyễn Quý Cáp, Phó Chủ tịch Hội Quảng cáo TP.HCM, cho biết cần hết sức lưu ý quy định này vì nó có thể gây ra tình trạng cấm tiệt bảng quảng cáo ở bên hông và mặt tiền nhà. Bởi lẽ trong dự thảo này không nói rõ các bảng quảng cáo mà DN muốn đưa ra mặt tiền nhà thì phải làm thủ tục như thế nào. Nếu DN xin phép treo bảng quảng cáo ngoài mặt tiền có khi lại bị từ chối cấp phép “chỉ đặt trong, không đặt ngoài” là chết DN.

 

Ông Cáp phân tích quy định này hoàn toàn không đúng với tinh thần của Luật Quảng cáo và quy định tại khoản 2.2.2.2 Thông tư số 19/2013. Thông tư này quy định kỹ thuật đối với bảng quảng cáo mặt tiền, cho phép nhà một tầng được đặt một bảng và một bảng đứng ở mặt tiền nên đề án của TP không cấm được. Nếu quy định này của đề án không được sửa, không được làm rõ thì sẽ khiến hàng chục ngàn bảng quảng cáo kèm bảng hiệu tại các cửa hàng kinh doanh nhỏ, lẻ sẽ bị tháo dỡ, gây thiệt hại rất lớn không chỉ cho các cửa hàng đang kinh doanh mà còn tiêu diệt hàng loạt công ty quảng cáo. Ông Cáp đề nghị bỏ nội dung “Bảng quảng cáo chỉ được đặt bên trong khu vực kinh doanh, không được treo, gắn bên ngoài và trên mặt tiền nhà” trong dự thảo.

 

Ông Cáp cho biết hội sẽ gửi kiến nghị đến UBND TP, Bộ VH-TT&DL để có hướng dẫn rõ ràng, không làm khó DN.

 

 

Trong bài nghiên cứu “Luật tự do ngôn luận đối với biển hiệu quảng cáo” của Daniel Mandelker, Phòng thương mại TP North Olmsted, bang Ohio (Mỹ) vào năm 2000 đã kiện chính quyền thành phố vì quy định chỉ cho phép các cơ sở kinh doanh treo biển hiệu không bao gồm hình ảnh, sản phẩm, dịch vụ của cơ sở kinh doanh. Tòa án đã xử vô hiệu hóa quy định trên do chính quyền thành phố đã hạn chế quyền tự do ngôn luận trong kinh doanh theo luật của Mỹ.

 

Ngay cả ở Canada, quy định về hình ảnh và logo DN trên biển quảng cáo cũng không bị buộc vào danh mục bị cấm. Thậm chí trong văn bản hướng dẫn về biển hiệu quảng cáo của thị trấn Cardinia, đưa ra vào tháng 6-2009, những hình ảnh trong các biển quảng cáo không những không bị cấm mà còn được yêu cầu phải đảm bảo chất lượng hình ảnh cao.

 

TRUNG NHÂN

 

 

Với DN, kênh quảng cáo ngoài trời, đập vào mắt người xem, mà lại ở ngay các điểm kinh doanh, là hiệu quả nhất vì chi phí thấp, hiệu ứng cao.

 

Để tránh việc bảng to, bảng nhỏ, chi chít bảng chen chúc nhau loạn cả lên thì TP có thể mời các chuyên gia về quy hoạch, kiến trúc, mỹ thuật… tư vấn việc quy hoạch kích cỡ, cách đặt các bảng hiệu, bảng quảng cáo sao cho vừa mỹ quan đô thị, vừa thuận lợi cho DN.

 

NGUYỄN ANH TUẤN, Trưởng bộ môn Marketing của ĐH 

Tài chính Marketing