“Việt Nam không phải là một cuộc chiến, đó là một đất nước, một đất nước rất đẹp”, cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, P.Pi-tơ-xơn (P.Peterson), đã nhấn mạnh như vậy khi trả lời báo giới bên lề Hội thảo quốc tế "Việt Nam-Mỹ: 20 năm thành công hơn nữa" diễn ra ngày 26-1 tại Hà Nội.
- Ông có thể cho biết những khó khăn trong giai đoạn đầu bình thường hóa quan hệ Việt-Mỹ?
Cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam P.Pi-tơ-xơn. Ảnh: Trọng Thắng
- Cả Mỹ và Việt Nam đều có những quan điểm đối lập về nhiều vấn đề. Cả hai bên đều thấy khó khăn trong việc tìm ra nền tảng chung cho hợp tác cũng như thiếu những cơ sở cần thiết từ ban lãnh đạo. Nhưng rồi hai bên đã vượt qua được những chướng ngại vật đó để xây dựng được một mối quan hệ bền vững như chúng ta thấy ngày hôm nay.
- Là Đại sứ Mỹ đầu tiên tại Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ, ông thấy trở ngại lớn nhất lúc đó là gì?
- Với tư cách là Đại sứ Mỹ đầu tiên tại Việt Nam, trở ngại lớn nhất với tôi là làm sao để các nhà lãnh đạo Việt Nam nhận thấy tôi là một người đáng tin cậy, tôn trọng người Việt và khao khát mãnh liệt đưa hai nước trở thành bạn bè tốt trong tương lai.
- Theo ông, Việt Nam quan trọng thế nào trong chính sách của Mỹ?
- Việt Nam là nhân tố trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Mỹ bởi vì Việt Nam có vị trí địa lý chiến lược ở Đông Nam Á. Trong tương lai, Việt Nam có thể giúp mang lại hòa bình và phát triển bền vững cho khu vực này và đó là những gì mà chúng tôi tìm kiếm.
- Vậy ông có đồng ý rằng Mỹ nên dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam?
- Tôi hoàn toàn đồng ý. Nhiều năm trước đây, khi tôi còn là Đại sứ tại Việt Nam, tôi cũng từng nêu yêu cầu chính phủ Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Chỉ là lúc đó chưa phải lúc thích hợp. Hiện giờ tôi thấy vui mừng khi một phần lệnh cấm đã được dỡ bỏ và tôi nghĩ chúng ta sẽ sớm được thấy việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương với Việt Nam.
- Sẽ là bao lâu nữa?
- Tôi không thể ước lượng được nhưng nó sẽ sớm xảy ra.
- Người Mỹ nghĩ thế nào về Việt Nam?
- Rất nhiều người Mỹ quay trở lại Việt Nam và cuối cùng đi đến kết luận rằng Việt Nam không phải là một cuộc chiến, đó là một đất nước, một đất nước rất đẹp.
- Cảm xúc của ông khi trở lại Việt Nam trong dịp hai nước đang tiến hành các hoạt động kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ?
- Những gì hai bên Việt-Mỹ đạt được hôm nay là nhờ nỗ lực chăm chỉ của nhiều cá nhân từ hai nước trong những hoàn cảnh rất khó khăn. Mối quan hệ hiện nay có thể khiến các đối tác khác thán phục. Tôi đã và luôn là một phần của mối quan hệ Việt-Mỹ. Tôi dạo phố với người dân, tôi biết rất rõ về Việt Nam và tôi đã nhìn thấy sự tiến bộ. Tôi rất tự hào vì đã đóng góp cải thiện quan hệ giữa hai nước trong quá trình bình thường hóa suốt 20 năm qua.
- Xin cám ơn Đại sứ