Sự cố mất điện tại Trung tâm Kiểm soát không lưu đường dài Hồ Chí Minh (ACC HCM) xảy ra hôm 20-11 được đánh giá là rất nghiêm trọng, đến nay vẫn chưa thể làm rõ nguyên nhân.
Trong lúc cơ quan hữu trách điều tra trong vụ này có âm mưu phá hoại hay không thì những mổ xẻ ban đầu tại Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) đã khiến dư luận hết hồn.
Quá sợ khi nghe tin tại một đơn vị đặc trách về an toàn bay mà có đến 40% cán bộ, nhân viên có trình độ chuyên môn trung bình và yếu; về tiếng Anh, 31% không đạt trình độ 4 theo tiêu chuẩn quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng thế giới (ICAO).
Quá sợ khi nghe tin số lượng cán bộ, nhân viên không đạt trình độ này đã tham gia công tác chuyên môn trong một thời gian dài, tức là nắm giữ mạng sống của biết bao người chọn máy bay làm phương tiện đi lại.
Chẳng hiểu tại sao cho đến bây giờ, sau sự cố mất điện và vụ 2 máy bay suýt đâm nhau trên bầu trời (do lỗi điều hành bay) thì việc rà soát và phân loại trình độ cán bộ, nhân viên mới được công bố?
Chẳng hiểu tại sao quản lý bay là lĩnh vực cực kỳ quan trọng, tiêu chuẩn tuyển dụng nhân sự rất cao và khắt khe mà lại để “lọt lưới” một lượng nhân sự trình độ thấp quá lớn, để rồi hậu quả khôn lường đã xảy ra và nguyên nhân ban đầu được xác định là do con người?
Lập tức, dư luận đặt vấn đề: Phần nhiều cán bộ, nhân viên trình độ thấp đó là con ông cháu cha, được “gửi gắm”? Trước nghi vấn này, ông Đoàn Hữu Gia, Phó Tổng Giám đốc VATM, úp mở: “Ngành nào cũng có con cháu cả, không riêng gì ngành hàng không. Con cháu của tổng giám đốc hay ai khi vào công ty cũng phải đáp ứng được năng lực và chịu trách nhiệm trước cơ quan…”.
Ông Đoàn Hữu Gia nói chẳng sai, đó là một thực tế. Thiên hạ thường truyền nhau 2 câu vè thế này: “Thứ nhất hậu duệ/ Thứ nhì quan hệ/ Thứ ba tiền tệ/ Thứ tư trí tuệ” và “Thứ nhất tiền tệ/ Thứ nhì hậu duệ/ Thứ ba đồ đệ/ Thứ tư trí tuệ”. Ở câu nào thì “trí tuệ” cũng nằm bét bảng, thứ yếu. Đó là từ thực tiễn đúc kết mà thành. Thế nên, đã “lỡ” tuyển vào rồi thì cũng khó mà sa thải.
Sau vụ tại ACC HCM, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng yêu cầu thành lập hội đồng đánh giá lại toàn bộ chất lượng nguồn nhân lực, từ chủ tịch, tổng giám đốc đến toàn bộ nhân viên của VATM và sau đánh giá, tất cả nhân viên yếu kém sẽ bị nghỉ việc. Lẽ nào chỉ có “nhân viên yếu kém” bị cho nghỉ việc trong khi ban lãnh đạo đã từng tuyển “nhầm” người lại vô can?!
Nhìn sang một vụ việc khác: Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh vừa chỉ đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đình chỉ hoặc chuyển công tác toàn bộ lãnh đạo Đồn Biên phòng số 5 (phường Hải Hòa, TP Móng Cái), đồng thời yêu cầu đình chỉ chức vụ nhiều lãnh đạo phường Hải Hòa vì đã để xảy ra vụ buôn lậu cực lớn trên địa bàn (bị phát hiện hôm 2-11).
Quân pháp bất vị thân. Phải xử lý sai phạm công bằng như vậy, bất kể quan hay lính, “hậu duệ” hay “trí tuệ”, thì mới mong lãnh đạo, điều hành có hiệu quả.