Khoán trắng bữa ăn của công nhân cho nhà thầu nên dẫn đến tình trạng bữa ăn bị bớt xén, kém chất lượng, không bảo đảm vệ sinh, an toàn...
Trong vòng nửa tháng trở lại đây, tại TP HCM xảy ra 2 vụ ngừng việc tập thể với quy mô lớn mà một trong những nguyên nhân xuất phát từ bữa ăn kém chất lượng, không đủ dinh dưỡng. Tính chung trong gần 70 cuộc ngừng việc từ đầu năm 2014 đến nay, có 28 cuộc có nguyên nhân liên quan đến chất lượng bữa ăn. “Chuyện bữa ăn công nhân (CN) kém chất lượng không phải là mới, thế nhưng dường như các chủ doanh nghiệp (DN) vẫn coi đây là “chuyện nhỏ” và chưa quan tâm đúng mức” - một cán bộ LĐLĐ huyện Hóc Môn, TP HCM nhận xét.
Rùng mình với phân gián, phân chuột
Ngày 27-10, tại Công ty TNHH May Top One (quận Gò Vấp, TP HCM) xảy ra ngừng việc với sự tham gia của gần 1.000 CN để yêu cầu công ty cải thiện chất lượng bữa ăn. CN cho biết công ty quy định suất ăn trưa 15.000 đồng nhưng CN thường xuyên ăn cơm với cá ươn, thịt thối, đôi khi trong cơm còn có phân gián, phân chuột. Trong khi đó, nhiều tháng nay, 6/7 ngày trong tuần, CN phải tăng ca liên tục đến 21-22 giờ. “Với suất ăn như vậy, thử hỏi lấy đâu ra sức mà làm việc? Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị công ty cải thiện chất lượng bữa ăn nhưng không nhận được phản hồi” - chị P., một CN, bức xúc. Để chứng minh lời nói của mình, ngay trưa ngày ngừng việc, các CN đã mang khay thức ăn lèo tèo vài ba miếng thịt gà toàn mỡ và da, món đậu que xào bị thiu và một món ăn khác (cả chúng tôi và CN không thể đoán được đó là món gì) lên trình để lãnh đạo công ty xem xét.
Công nhân Công ty TNHH May Top One bức xúc vì suất ăn trưa kém chất lượng, trong đó có món đậu que xào được cho là đã bị thiu
Trưa hôm ấy, chúng tôi tận mắt chứng kiến nhiều CN nhanh chóng rời khỏi nhà ăn chỉ sau vài phút. Chị K., đang mang thai tháng thứ tư, cũng bỏ lại khay thức ăn gần như còn nguyên để ra ngoài mua mấy miếng dưa hấu ăn tạm. Một số CN khác không đến nhà ăn mà ngồi một góc với trái bắp nấu trên tay. Một CN kể: “Có bữa đang ăn thấy con rít bò ra từ khay thức ăn, chúng tôi phản ánh với nhà ăn thì chỉ được thay khay thức ăn mới cho xong chuyện. Hôm sau, chúng tôi tiếp tục bị cho ăn đồ ôi, thiu”.
Đã ít còn bị cắt xén
Trước đó, vào ngày 14-10, gần 4.000 CN Công ty Vina Duke (huyện Củ Chi, TP HCM) cũng ngừng việc. Một trong những nguyên nhân chính khiến CN phản ứng là việc suất cơm (giá 13.000 đồng/suất) ăn không đủ no, thức ăn vừa ít vừa kém chất lượng lại không hợp vệ sinh. Sau hơn 1 tuần ngừng việc, khi công ty hứa hẹn sẽ phối hợp với Công đoàn và người lao động kiểm tra chất lượng bữa ăn, nếu tình hình không cải thiện sẽ thay nhà cung cấp mới, CN mới đồng ý trở lại làm việc.
Điều đáng nói là dù luôn cho rằng bữa ăn rất quan trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất, chất lượng lao động của CN nhưng nhiều chủ DN không hề quan tâm mà khoán trắng cho các đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp. Ở một số nơi còn có tình trạng bớt xén tiền ăn vốn đã rất thấp của CN. Điển hình là vụ tùy tiện cắt xén tiền ăn của CN dẫn đến ngừng việc tập thể ở Công ty TNHH T.N (huyện Hóc Môn, TP HCM) cách đây không lâu.
Theo các CN, công ty quy định suất ăn giữa ca giá 11.000 đồng nhưng thực tế chỉ còn 7.000 đồng vì phải trích 4.000 đồng để trả chi phí cho người nấu ăn, phục vụ... CN tên L. nêu ý kiến: “11.000 đồng để nấu một suất ăn đã khó, với số tiền chỉ 7.000 đồng, trong tình hình vật giá như hiện nay, nếu không sử dụng các loại thực phẩm kém chất lượng, hàng dạt, hàng thứ phẩm sẽ không thể nấu được phần ăn với cơm, canh, món xào, món mặn”.
Độc quyền cung cấp suất ăn?
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tấn Lộc, Trưởng Phòng Nhân sự Công ty TNHH May Top One, cho biết: Công ty nằm trong Cụm Công nghiệp Thạch Bình. Cũng như các công ty khác trong cụm, suất ăn giữa ca của CN đều do Công ty TNHH Hồng Thạch (cùng địa chỉ) độc quyền cung cấp, các công ty không được mời đơn vị cung cấp suất ăn khác ở bên ngoài vào. “Khi nhận được phản ánh của CN, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị Công ty TNHH Hồng Thạch thay đổi, cải thiện chất lượng bữa ăn nhưng tình trạng vẫn không được cải thiện. Sau sự việc lần này, chúng tôi đã nghiêm túc yêu cầu Công ty Hồng Thạch chấn chỉnh, không loại trừ khả năng yêu cầu đơn vị này bồi thường vì những thiệt hại của công ty trong đợt tranh chấp vừa qua” - ông Lộc nói.