“Chưa thuyết phục” là từ dùng trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế khi Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Văn Giàu đặt câu hỏi “tại sao tổng mức đầu tư toàn xã hội giảm, doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động mấy năm nay rất lớn mà tăng trưởng vẫn tăng cao hơn các năm trước? Và ông cho rằng “với tình hình doanh nghiệp khó khăn như trên song chỉ tiêu tạo việc làm mới năm nào cũng đạt xấp xỉ 1,6 triệu lao động là chưa thuyết phục”.
Báo cáo thẩm tra tình hình kinh tế xã hội vừa công bố sáng nay 9.10 trước Ủy ban TVQH cho thấy bức tranh kinh tế khá ảm đạm.
Xuất khẩu cao su giảm 2,4% khối lượng và giảm 21,9% giá trị; Than đá xuất khẩu giảm 35,9% giá trị, 34,2% khối lượng; Giá cà phê xuất khẩu giảm 3,59%...
Trong nước, số doanh nghiệp giải thể, phá sản lên tới 51.244, số tạm dừng hoạt động là 18.873. Số còn tồn tại thì cũng có tới 213.000 DN kê khai lỗ không phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp, chiếm 68,6% tổng số doanh nghiệp nộp tờ khai. Số nợ thuế khó thu của các DN tăng 7,3%.
Chỉ số hàng tồn kho tăng 13,4%. Số lượng nợ xấu được xử lý quá thấp, chỉ khoảng 17% so với kế hoạch. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 4 năm 2011-2014 dự kiến sẽ chỉ đạt khoảng 5,6%/năm, thấp xa so với chỉ tiêu tăng trưởng bình quân theo kế hoạch (6,5% - 7%)
Ngay cả hai chỉ số “thành tích” là xuất siêu và khống chế lạm phát cũng chứa đựng đằng sau những vấn đề lớn.
Theo Ủy ban Kinh tế, xuất siêu lớn vẫn là các hàng hóa gia công, lắp ráp của khối các doanh nghiệp FDI với máy móc, thiết bị, trình độ khoa học công nghệ tương đối thấp và trung bình, giá trị gia tăng tạo ra không cao, trong khi những tác động đến xã hội, môi trường còn chưa được đánh giá đầy đủ. Theo ông Giàu, xuất siêu chỉ là hiện tượng, chưa nói lên tính bền vững của một nền kinh tế đang phát triển, nhu cầu nhập khẩu cao và liên tục nhập siêu cao nhiều năm trước.
Về chỉ tiêu CPI chỉ tăng 1,84% và dự kiến cả năm chỉ tăng 4,5%-4,7%, dù đạt kế hoạch, tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng kết quả này là biểu hiện các chính sách kinh tế có phần thắt chặt đã tác động trực tiếp đến doanh nghiệp, việc làm, thu ngân sách, nợ xấu, tăng trưởng, làm giảm tổng cầu.
Theo báo cáo, tỷ lệ thất nghiệp chung theo báo cáo là giảm, nhưng thực chất là do lao động ở khu vực chính thức đã phải chuyển sang làm việc trong khu vực phi chính thức, đồng thời nhiều lao động thiếu việc làm, không có việc làm thường xuyên, thu nhập thấp và thiếu ổn định. Và trong tình trạng năng suất lao động xã hội thấp và có xu hướng tăng chậm lại.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế, nhiều ý kiến cho rằng với thực trạng nền kinh tế và tình hình doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn trong những năm qua nhưng số liệu liên quan đến việc làm, thất nghiệp không có biến động lớn là chưa phản ánh đúng thực tế.
Ông Giàu đặc câu hỏi tại sao tổng mức đầu tư toàn xã hội giảm, doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động mấy năm nay rất lớn mà tăng trưởng vẫn tăng cao hơn các năm trước trong khi tăng trưởng kinh tế còn dựa vào vốn đầu tư. Và sau đó, nói đến 3 từ “chưa thuyết phục”, nhiều ý kiến cho rằng với tình hình khó khăn doanh nghiệp như trên song chỉ tiêu tạo việc làm mới năm nào cũng đạt xấp xỉ 1,6 triệu lao động là chưa thuyết phục.