Chiều  29.12, sau phần tranh luận của đại diện Viện KSND tối cao tại TP.HCM (giữ quyền công tố tại tòa), các luật sư tiếp tục yêu cầu Vietinbank phải chịu trách nhiệm bồi thường toàn bộ số tiền do Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt.

 

Bảo vệ quyền lợi cho Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), luật sư (LS) Lưu Văn Tám có phần tranh luận hơn 30 phút với Viện KSND. Trong phần đối đáp của Viện KSND sáng nay (29.12), LS Tám cho rằng chưa thỏa đáng bởi có nhiều vấn đề được LS của ACB phát biểu nhưng Viện KSND lại không đề cập trong phần đối đáp.

 

Theo LS Tám, tài khoản của 17 nhân viên ACB là tài khoản được mở hợp pháp, đúng quy trình và được hai phó giám đốc Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) chi nhánh TP.HCM là ông Trương Minh Hoàng và bà Nguyễn Thị Minh Hương phê duyệt, giống với trường hợp 5 công ty gồm Phương Đông, Hưng Yên, SaiGonBank Berjara (SBBS), Toàn Cầu và An Lộc.

 

LS Tám thừa nhận, các nhân viên của ACB có lỗi trong việc chuyển tiền vào tài khoản Vietinbank, nhưng không thể khẳng định vì là lỗi của nhân viên ACB thì hành vi của Huyền Như không phải là “tham ô tài sản”.

 

LS Tám đã dẫn chứng một số lời khai tại hồ sơ để chỉ ra rằng 718 tỉ đồng của ACB tại Vietinbank do Huyền Như huy động, ban đầu Huyền Như chưa có ý định chiếm đoạt, thời điểm chiếm đoạt là khi Như chuyển được tiền ra khỏi Vietinbank bằng các lệnh chi giả.

 

“Vì vậy, lỗi của nhân viên ACB không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến thiệt hại”, LS Tám khẳng định.

 

Cũng theo LS Tám, các hợp đồng ủy thác đầu tư giữa ACB và Vietinbank thực chất là hợp đồng song vụ (tức vừa là hợp đồng gửi tiền, vừa là hợp đồng cho vay tiền). Như vậy, bên vay là Vietinbank đã trở thành chủ sở hữu hợp pháp của tài sản. Vì thế, khi Huyền Như thực hiện hành vi chiếm đoạt thì người bị hại chính là Vietinbank chứ không phải ACB.

 

LS Tám kết luận: “Không thể có tình trạng những hành vi hoàn toàn giống nhau, xảy ra ở cùng chủ thể, cùng một thủ đoạn nhưng lại có hai kết quả xử lý khác nhau được. Chân lý chỉ có một, vì vậy, phải xác định Huyền Như phạm tội tham ô tài sản và Vietinbank phải có trách nhiệm bồi thường 718 tỉ đồng cho ACB”.

 

Theo đó, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Ngân hàng Quốc dân (Navibank), LS Trương Thanh Đức cho rằng Vietinbank có thể không biết tại sao tiền gửi lại “chạy” vào ngân hàng mình nhưng không thể không biết tiền “chạy” khỏi hệ thống của mình là sai quy trình.

 

Tranh luận lại quan điểm của các luật sư bảo vệ cho Vietinbank, LS Đức cũng công nhận các nhân viên Navibank có thỏa thuận ngầm vượt trần lãi suất với Huyền Như, nhưng vì Huyền Như là đại diện hợp pháp của Vietinbank nên dù có thỏa thuận trái quy định thì Vietinbank vẫn phải chịu trách nhiệm.

 

LS Đức lập luận: "Các LS của Vietinbank cho rằng khách hàng bị ‘bịt mắt’ vì con mồi lãi suất cao và vì hám lợi nên bị sập bẫy, nhưng chính Vietinbank cũng bị Huyền Như bịt mắt và sập bẫy khi để Huyền Như dễ dàng rút tiền ra khỏi Vietinbank”.

 

Cũng theo LS Đức, khách hàng không có trách nhiệm theo dõi, quản lý tài khoản tiền gửi mà đó phải là nghĩa vụ của Vietinbank.

 

“Nếu Vietinbank làm đúng luật thì dù 5 năm, 10 năm hoặc lâu hơn nữa, tiền gửi vẫn còn nguyên vẹn. Số tiền hàng trăm tỉ đội nón ra đi không được Vietinbank chịu trách nhiệm thì Vietinbank không đáp ứng được tiêu chuẩn tối thiểu nhất của ngân hàng thương mại”, LS Đức khẳng định.

 

Đại diện Vietinbank cho rằng Huyền Như không có chức vụ quyền hạn, nhưng theo LS Đức, Huyền Như là Trưởng phòng giao dịch của Vietinbank mà không có thẩm quyền quản lý công việc, quản lý nghiệp vụ và quản lý tài khoản là không thể chấp nhận.

 

“Nếu cứ theo ý kiến của Viện KSND đối với Navibank thì bản án phúc thẩm sắp tuyên có nguy cơ phải chấp nhận nghịch lý chặt đôi giữa ngọn và gốc của 1 sự việc, chia đôi 1 nhóm nạn nhân, tách đôi 1 sự thật, xẻ đôi 1 bản chất vấn đề, chẻ đôi 1 điều luật, để thành 2 phán quyết hoàn toàn trái ngược nhau”, LS Đức lập luận.

-------------------------

Sáng 29.12, đại diện Viện KSND tối cao tại phiên tòa phúc thẩm trình bày quan điểm tranh luận lại với ý kiến của các luật sư.

 

Trước khi đi vào phần tranh luận, ông Nguyễn Thế Thành, giữ quyền công tố tại tòa cho biết đã nghe rất kỹ các ý kiến tranh luận của các luật sư (LS) với thái độ trân trọng để tìm ra bản chất hành vi phạm tội. Ông Thành nêu quan điểm cơ quan tố tụng và người tiến hành tố tụng đều có quyền đưa ra ý kiến của mình, còn quyết định và chấp nhận quan điểm của ai thuộc về HĐXX, nhưng cũng đề nghị: “Các LS hãy nghe kỹ ý kiến của Viện KSND để tránh trường hợp viện dẫn chưa chính xác, méo mó và có thể dẫn đến những đánh giá, hiểu nhầm từ phía công luận…”.

 

Đại diện Viện KSND tối cao đồng tình về những sai sót của bản án sơ thẩm mà luật sư của ACB, NaviBank đưa ra, nhưng cho rằng sai sót này không phải là sai sót nghiêm trọng. Tuy nhiên, đại diện Viện KSND tối cao cho rằng về hành vi chiếm đoạt trong trường hợp này đã thỏa mãn yếu tố về tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản và VietinBank không phải chịu trách nhiệm.

 

Ngoài ra, đại diện Viện KSND tối cao nêu quan điểm đồng tình với ý kiến bảo vệ quyền lợi của các LS cho 5 công ty (Phương Đông, An Lộc, Hưng Yên, SBBS và Toàn Cầu) về việc tiền của các công ty này đã gửi hợp pháp, hợp lệ vào tài khoản thanh toán thật mở tại VietinBank, thuộc trách nhiệm quản lý của VietinBank, bị cáo Như với tư cách là quyền Trưởng phòng giao dịch

 

Điện Biên Phủ (VietinBank TP.HCM) lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao chiếm đoạt và VietinBank chính là nguyên đơn dân sự (đơn vị bị thiệt hại) còn 5 đơn vị này chỉ là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.

 

Vị giữ quyền công tố bác ý kiến LS bào chữa cho bị cáo Như và LS bảo vệ quyền và lợi ích cho VietinBank, vì các LS không đề cập đến một chuỗi hành vi của Như diễn ra trong ngôi nhà VietinBank. “Như chiếm đoạt tiền của khách hàng trong tài khoản thanh toán với các lệnh chi giả, với các khoản tiền vài tỉ, vài chục tỉ đồng, với hàng ngàn giao dịch bất thường diễn ra trong một thời gian dài. Liệu VietinBank đã kiểm soát dòng tiền với các giao dịch đáng ngờ này theo quy định về phòng chống rửa tiền hay chưa?”, ông Thành đặt vấn đề.

 

Cũng theo công tố viên, nếu nói VietinBank không giữ tiền của khách hàng trong tài khoản thanh toán, vậy khách hàng gửi tiền cho ai? Khách hàng gửi tiền vào tài khoản của VietinBank mở thì ai là người giữ tiền? Khách hàng muốn rút tiền ra khỏi tài khoản mở ở VietinBank thì có phải gặp nhân viên của VietinBank? Tài khoản tiền gửi thanh toán do VietinBank mở cho khách hàng nhưng VietinBank không quản lý thì ai quản lý? Hàng trăm ngàn khách hàng đang gửi tiền vào các ngân hàng thương mại dưới hình thức tài khoản tiền gửi thanh toán. Nếu không xác định rõ trách nhiệm của VietinBank trong việc giữ tiền của khách hàng trong vụ án này thì sẽ là một câu hỏi lớn được đặt ra.

 

Khi khách hàng gửi tiền vào tài khoản ở VietinBank đã phát sinh quan hệ gửi - giữ được pháp luật ghi nhận. Bản chất pháp lý của việc nhận tiền gửi trong tài khoản thanh toán không thuần túy là giao dịch gửi giữ thông thường mà bản chất là giao dịch lưỡng tính: giao dịch gửi giữ và vay tài sản. Ở đây là tiền. Trong đó, khách hàng là người gửi tiền, ngân hàng là người giữ tiền. Đương nhiên phát sinh trách nhiệm quản lý của VietinBank và hạn chế một số quyền sở hữu của chủ tài khoản. Chủ tài khoản muốn thực hiện giao dịch từ tài khoản của họ thì phải tuân thủ quy định của ngân hàng, quan trọng nhất là đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ của chứng từ giao dịch. Trách nhiệm của VietinBank trong quản lý tiền gửi thể hiện rõ trong trách nhiệm kiểm tra các giao dịch từ tài khoản nói chung. Nếu thực hiện tốt nhiệm vụ của mình thì dù Như có giăng bẫy thế nào cũng không thể chiếm đoạt được tiền của khách hàng.

 

Đối với những khoản tiền khách hàng gửi trong tài khoản bị nhân viên ngân hàng lợi dụng danh nghĩa, giả mạo chữ ký, làm lệnh chi giả chiếm đoạt tiền, trách nhiệm này trước hết thuộc về ngân hàng. Nói khách hàng mở tài khoản thanh toán không đúng thủ tục để chối bỏ trách nhiệm là bắt lỗi ngược. Thủ tục là do ngân hàng đặt ra, khách hàng không có trách nhiệm phải biết.

 

Vị công tố lập luận, tiền của khách hàng đang nằm trong sự kiểm tra, kiểm soát của VietinBank. VietinBank đang nắm quyền kiểm soát các lệnh chi tiền, các giao dịch từ tài khoản của khách hàng. Bị cáo Như phải dùng thủ đoạn gian dối liên quan đến quá trình quản lý, lợi dụng chức trách được giao mới chiếm đoạt được tiền của khách hàng. Trong trường hợp này, VietinBank bị chính Như lừa, lấy tiền đang trong sự quản lý của VietinBank. Như phải chịu trách nhiệm với VietinBank. VietinBank phải chịu trách nhiệm với khách hàng.

(Theo Thanh Niên)

-------------------------